ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ «به دلیل تاخیر در تخصیص ارز به تولیدکنندگان شیرخشک، ذخیره این محصولات در انبار فقط کفاف دو ماه تولید را می‌دهد.» این بخشی از سخنان رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد کشور است که البته خود صاحب یکی از این شرکت‌های تولیدی است و آن طور که می‌گوید، ۲۰ درصد تولید شیرخشک نوزاد در کشور برعهده آن هاست. هانی تحویل زاده در توضیح بیشتر به شهرآرا می‌گوید: تا آنجا که من اطلاع دارم و مدیران دیگر شرکت‌های تولیدی بیان می‌کنند، به آن‌ها نیز ارز اختصاص داده نشده است، از این رو با کمبود شیرخشک مواجهند و بیشتر از دو ماه ذخیره ندارند.
مشکلات تخصیص ارز به تولیدکننده‌هایی که مواد اولیه آن‌ها هنوز با ارز دولتی وارد می‌شود، موضوع جدیدی نیست و مدت هاست که فریاد این افراد برای برداشته شدن این یارانه شنیده می‌شود. اگر این فریاد‌ها به ثمر بنشیند، شاید شاهد فراوانی در بازار باشیم، اما به گفته کارشناسان، این اقدام با یک شوک تورمی همراه خواهد بود. البته موضوع گزارش ما حذف شدن یا نشدن ارز دولتی نیست، موضوع رسیدن این مشکل به بازار غذای کودکان و تخصیص نیافتن به موقع ارز و مشکلات ایجادشده این بار برای تولیدکنندگان شیرخشک است. آن طور که فعالان این حوزه می‌گویند، اگر این مشکل برطرف نشود، تا دو ماه آینده بازار شیرخشک نوزادان با معضلات جدی تری مواجه خواهد شد.
تحویل زاده می‌گوید: سازمان غذا ودارو به دلیل مشکلات ارزی، برای ما محدودیت تولید نیز گذاشته است که این یعنی تولید ما نباید بیشتر از سال‌های قبل باشد؛ به همین دلیل در سال گذشته، میزان تولید شیرخشک فقط در شرکت ما ۱۹ درصد کاهش داشت و اکنون، هم شیرخشک‌های رژیمی و هم شیرخشک‌های معمولی این شرکت به صورت سهمیه بندی و در داروخانه‌های خاص توزیع می‌شود.
او از بدهی‌های ارزی تلنبارشده و چندمیلیون دلاری به تامین کننده‌های خارجی می‌گوید و ادامه می‌دهد: اصرار مسئولان برای دادن ارز دولتی، باعث کمبود در بازار شده است؛ چون میزان و زمان تخصیص این ارزها، اصلا مناسب نیست.
«۸۰ درصد مشکلات صنعت بابت تخصیص ارز دولتی است و ما اصلا دوست نداریم که این ارز به ما تعلق گیرد.» رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد با تاکید بر این جمله ادامه می‌دهد: اگر ارز آزاد شود، بازار با کمبود مواجه نمی‌شود.
به گفته تحویل زاده، به دلیل اینکه این محصولات درمقایسه با کشور‌های همسایه مثل عراق و افغانستان ارزان‌تر تمام می‌شود، یکی دیگر از مشکلات، قاچاق آن‌ها به کشور‌های دیگر است که همین موضوع نیز باعث کمبود کالا در بازار می‌شود.
برای بررسی موضوع، سری به چند داروخانه در مشهد می‌زنیم. قبل از نوشتن درباره مشاهده عینی گزارش شهرآرا، بد نیست توضیحی درباره انواع شیرخشک بدهیم. در بازار دو نوع شیرخشک رژیمی و معمولی برای سنین مختلف وجود دارد. شیرخشک رژیمی انواع واقسامی دارد و برای کودکانی مناسب است که به دلایل مختلف، قادر به تغذیه با شیر مادر نیستند، همچنین به پروتئین شیر گاو موجود در برخی شیرخشک‌ها حساسیت دارند یا به بیماری‌های متابولیک مبتلایند که به گفته کارشناسان، این شیرخشک‌ها حیات آن‌ها را تضمین می‌کند.
حالا مدتی است که این شیرخشک‌ها به صورت سهمیه بندی و با ارائه کدملی به والدین فروخته می‌شود؛ موضوعی که به گفته داروخانه داران، باعث ایجاد نگرانی برای خانواده‌ها شده است، زیرا حیات کودکشان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از سوی دیگر طبق مشاهدات میدانی ما، شیرخشک‌های معمولی با برند‌های شناخته شده نیز در بازار با کمبود روبه روست و آن طور که فروشندگان داروخانه‌ها می‌گویند، به صورت جزئی به خانواده‌ها فروخته می‌شود.
«تولید و موجودی انواع شیرخشک به اندازه مصرف واقعی ما نیست و همچنین به دلیل مرزی بودن خراسان رضوی، بخشی از این محصولات به دیگر کشور‌ها نشت پیدا می‌کند.» این هم گوشه‌ای از صحبت‌های دبیر انجمن داروسازان خراسان رضوی درباره وضعیت بازار شیرخشک در مشهد است. محسن نجفی به شهرآرا می‌گوید: مدتی است که همه برند‌ها و انواع شیرخشک رژیمی، سهمیه بندی شده است و با گرفتن کدملی عرضه می‌شود. شیرخشک‌های معمولی نیز در بازار زیاد نیست و به دلیل کم بودن موجودی، شاید بتوانیم به هر مشتری حداکثر یک یا دو قوطی بفروشیم و اصلا فروش حجمی نداریم.
شاید عرضه جزئی شیرخشک‌های معمولی یا سهمیه بندی شیرخشک رژیمی تاحدودی جلوی خروج این کالا از کشور را بگیرد، اما برای خانواده‌ها نگرانی ایجاد کرده است. شیرخشک‌های رژیمی مربوط به نوزادان نارس یا نوزادانی که رفلاکس معده دارند یا آن‌هایی که به پروتئین‌های شیر حساسیت دارند، فقط چند نمونه از موارد مصرف شیرخشک‌های رژیمی است که او به آن‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: شیرخشک، غذای روزانه کودک است و برای انواع رژیمی آن، اصلا جایگزینی وجود ندارد و این سهمیه بندی برای خانواده‌هایی که به ما مراجعه می‌کنند، پیامد منفی داشته است.
برای پرس وجو از وضعیت یکی از تولیدکننده‌های شیرخشک که در خراسان رضوی فعالیت می‌کند، با مدیرعامل این شرکت تماس می‌گیریم، اما قطع برق کارخانه آن قدر او را کلافه کرده است که پس از چند جمله پراکنده درباره قطع شدن برق و زیان تولید فقط می‌گوید که اکنون شرایط پاسخ گویی را ندارد. باتوجه به صحبت‌های دیگر فعالان این بازار اگر تا دو ماه آینده فکری برای تخصیص ارز و تامین شیرخشک نشود، در تامین غذای کودکان با مشکل روبه رو می‌شویم.