مسعود سلطانی | شهرآرانیوز؛ اصل ماجرا تکراری است و بار‌ها دامداران آن را مطرح و رسانه‌ها منعکس کرده اند، با این حال تاکنون کسی این هشدار‌ها را جدی نگرفته است و بار‌ها شاهد افزایش جهشی قیمت محصولات دامی و فرآورده‌های آن بوده ایم. افزایش قیمت نهاده‌های دامی منجر به افزایش هزینه‌های تولید گوشت و شیر می‌شود. در این شرایط، دامدار گریزی جز افزایش قیمت یا کشتار زودهنگام دام ندارد؛ اتفاقی که براساس آمار‌ها هم اکنون رخ داده است.
مقایسه عملکرد کشتارگاه‌های رسمی کشور در اردیبهشت۱۴۰۰ با ماه مشابه سال ۱۳۹۹ نشان دهنده افزایش ۴۹درصدی مقدار عرضه گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی کشور است. میزان عرضه گوشت در اردیبهشت۱۴۰۰ نسبت به ماه مشابه سال۱۳۹۹ برای گوسفند و بره ۵۰درصد، برای بز و بزغاله ۳۳درصد، برای گاو و گوساله ۴۹درصد، برای گاومیش و بچه گاومیش ۸۵درصد و برای شتر و بچه شتر ۵۴درصد افزایش داشته است. همچنین نتایج حاصل از این طرح آمارگیری نشان می‌دهد که مقدار عرضه گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی کشور در اردیبهشت۱۴۰۰ نسبت به ماه قبل (فروردین) در حدود ۶/۱ درصد افزایش داشته است.
برخی نشانه‌ها از افزایش کشتار دام مولد در ماه‌های اخیر حکایت دارد. اتفاقی که در اردیبهشت و خرداد رخ داد و نگرانی‌هایی را درباره وضعیت ذخیره ژنتیکی دام کشور به وجود آورد. ازسوی دیگر کشتار دام مولد به منزله کاهش زادوولد دام و درنتیجه کاهش عرضه گوشت در ماه‌های آینده است و می‌تواند موجب افزایش ناگهانی قیمت گوشت در آینده شود.
درحالی کشتار دام در کشور افزایش یافته است که براساس گزارش مرکز آمار ایران، انواع گوشت در یک سال اخیر ۶۹ درصد و در یک ماه اخیر ۵/۱ درصد گران شده است. به عبارتی افزایش کشتار، تأثیری بر کنترل روند گرانی گوشت نگذاشته است. اکنون در مشهد هرکیلوگرم ران گوساله به قیمت ۱۳۲ تا ۱۳۵ هزار تومان، هر کیلو شقه گوسفندی به قیمت ۱۱۵ هزار تومان، سردست گوسفندی ۱۳۳ هزار تومان، ران و گردن گوسفندی ۱۳۲ هزار تومان، ماهیچه گوسفندی ۱۴۵ هزار تومان و هر کیلو فیله گوساله به قیمت ۱۵۰ هزار تومان عرضه می‌شود که این قیمت‌ها نسبت به سال گذشته، دست کم ۷۰ درصد افزایش داشته است.
رئیس اتحادیه گاوداران خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا، با بیان اینکه میانگین کشتار دام در استان ما بیشتر از کشور است، می‌گوید: اگر میزان کشتار دام در کشور ۴۹ درصد زیاد شده، این میزان در خراسان رضوی به دلیل افزایش هزینه‌ها ۱۰۰ درصد افزایش یافته است. فرشید صراف دلیل افزایش کشتار دام در خراسان رضوی را افزایش هزینه‌های تولید بیان می‌کند و می‌گوید: در چند وقت اخیر قیمت بسیاری از نهاده‌های دامی افزایش فراوانی یافته و همین مسئله سبب شده است نگهداری دام بسیار سخت شود.
به عنوان نمونه در چند وقت اخیر قیمت کاه که کم ارزش‌ترین ماده غذایی دام است، به کیلویی ۴ هزار تومان هم رسیده است. قیمت سبوس هم از هزارو ۴۰۰ تومان به ۴ هزارو ۵۰۰ تا ۵ هزار تومان افزایش یافته است. یونجه نیز اکنون کیلویی ۶ هزار تومان عرضه می‌شود. باتوجه به اینکه دولت فقط برای سه نهاده جو، ذرت و سویا اقدامات حمایتی انجام می‌دهد، در عمل افزایش قیمت سایر نهاده‌ها سبب شده است که هزینه اداره دامداری‌ها فوق العاده افزایش بیابد.
وی بیان می‌کند: همچنین این نکته را باید اضافه کرد که در برخی مواقع حمایت‌های دولت از همین سه نهاده نیز نوسان‌هایی دارد و گاه تمام نیاز‌های دامداری‌ها را پوشش نمی‌دهد. وی با بیان اینکه اکنون هزینه تمام شده هر کیلوگرم گوشت در دامداری‌ها ۱۰۸ هزار تومان است، می‌گوید: اگر ارز ۴ هزارو ۲۰۰ تومانی حذف شود، این مسئله درکنار گرانی سایر عوامل تولید، سبب می‌شود قیمت هرکیلوگرم گوشت در ۶ ماهه دوم سال احتمالا به ۲۰۰ هزار تومان هم برسد، از این رو از مسئولان تقاضا میکنیم که به منظور حمایت از تولید و مصرف کنندگان به صورت جدی مشکلات دامداران را برطرف کنند.
صراف با بیان اینکه با روند فعلی در آینده مجبور به واردات گوشت خواهیم شد، می‌گوید: نباید وضعیت بازار به گونه‌ای رقم بخورد که قادر به تامین نیاز داخلی نباشیم و بازار داخلی را دراختیار واردکنندگان قرار دهیم. وی با بیان اینکه دامداران در گذشته راهکار‌هایی را برای حمایت از تولید دام به دولت پیشنهاد داده اند، بیان می‌کند: پیشنهاد داده بودیم که دولت به جای ارز ۴۲۰۰ تومانی، قیمت گوشت و فرآورده‌های دامی را آزاد کند و یارانه مربوط را مستقیم به حساب شهروندان واریز کند. تحقق این موضوع، حمایت از تولید و مصرف کننده را هدفمندتر می‌کند.
رئیس اتحادیه سراسری دامداران هم می‌گوید: باتوجه به خشک سالی و نبود برنامه ریزی مسئولان، کاه به عراق و ترکیه قاچاق می‌شود و گاو‌های باردار به دلیل کمبود خوراک دام، راهی کشتارگاه می‌شوند. مجتبی عالی با اشاره به کاهش واردات خوراک دام اظهار می‌کند: قیمت کاه با افزایش بیش از دوبرابری به کیلویی ۴ هزار تومان رسیده است، به طوری که خشک سالی و وضعیت بحرانی تأمین نهاده‌های دامی باعث شده است گاو‌های ماده و حتی باردار به سرعت راهی کشتارگاه شوند و اکنون در کشتارگاه‌ها ترافیک سنگینی برای ذبح دام وجود دارد.