سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز - عابس قدسی را در مشهد بیشتر با کافه کتاب آفتاب می‌شناسند، اما فعالیت او در این شهر به مدیریت یک فروشگاه کتاب محدود نمی‌شود، بلکه توانسته در انتشارات سپیده باوران، به قدر توان بکوشد تا آثاری درخور از حوزه شعر معاصر را به دست مخاطبان و علاقه‌مندان برساند.
در مدت نزدیک به دو سال شیوع ویروس کرونا و همه گیری این بحران فراگیر، او توانسته است مجوز انتشارات دوم خود به نام «تگ» را دریافت و اقدام به آماده سازی نخستین مجلدات این نشر کند. فرصتی پیش آمد تا گپ و گفتی با مدیر انتشارات تگ، داشته باشیم که در ادامه می‌آید.
پس از یک دوره رکود در بازار کتاب که این بار می‌توان در کنار همه مسائل گذشته، گناهش را بر گردن شیوع ویروس کرونا نیز گذاشت، وقتی می‌شنویم یکی از فعالان فرهنگی شهر اقدام به راه اندازی انتشاراتی دیگر داشته است، احتمال می‌دهیم روز‌های کرونایی برای عده ای، چون عابس قدسی پربار بوده، آنچنان که منتج به انتشار کتاب‌هایی در حوزه علوم انسانی خواهد شد.
او می‌گوید: قبل از آمدن کرونا برای راه اندازی نشر تگ برنامه ریزی و مجوزش را دریافت کرده بودیم، اما اولین کتاب‌های این نشر در روز‌های پیش رو منتشر خواهد شد؛ کتاب «در دفاع از خدا» اثری از کارن آرمسترانگ با ترجمه مسعود سنجرانی و «کتاب فهم فهم» درآمدی بر هرمنوتیک فلسفی گادامر با ترجمه دکتر علیرضا آزاد و کتابی با عنوان «پدیدار شخصی عشق و نفرت» که در دست ترجمه است.
پیش از تولد «تگ»، انتشارات سپیده باوران با مدیریت عابس قدسی نیز فعال بوده است که بیش از ۱۲ سال از راه اندازی آن می‌گذرد، اما این فعال فرهنگی بیان می‌کند: آثار سپیده باوران را در بخش عمده به شعر امروز ایران و در کنار آن به ادبیات فارسی به ویژه داستان اختصاص داده ایم. این نشر به سابقه خوبی دست یافته بود، اما فعالیت در حوزه‌های نام برده، هویتی برای آن شکل داده است که اگر قرار باشد در حوزه‌ای دیگر کتاب منتشر کنیم تحت الشعاع هویت قبلی قرار می‌گیرد و دیده نمی‌شود؛ بنابراین می‌خواهیم در حوزه علوم انسانی فعال‌تر باشیم و به حوزه‌های هنر هم ورود کنیم.
او می‌گوید: کوشیده ایم در کنار اینکه به ارتقای آثار کمک کنیم، آثار عرضه شده به، نشر تگ و همچنین کتاب‌هایی که خودمان برای آن برمی گزینیم از کیفیت استانداردی برخوردار باشد. سابقه نویسنده هم اثرگذار است، اما برای نمونه، اولین کتابی که قرار است روانه بازار کنیم، تجربه نخست مترجم است. در کنار اهمیت اثر، آنچه مهم بوده ترجمه قوی و کیفی است که ما نیز تلاش کرده ایم در فرآیند ویرایش آن را بهبود ببخشیم.
به باور قدسی، باید رابطه‌ای اثرگذار بین ناشر و مؤلف برقرار شود تا راه را برای حرفه‌ای شدن یک انتشارات هموار کند: انتخاب مؤلف قابل و از سویی رعایت حق تکثیر (کپی رایت) درباره آثار از موارد مهمی است که باید به آن توجه داشت.
متأسفانه عمده ناشرانی که در کشور فعالیت می‌کنند، کتاب را با هزینه مؤلف و برای مؤلف تولید می‌کنند. یعنی برخی ناشران با دریافت هزینه از عده‌ای که تصور می‌کنند شاعر یا داستان نویس هستند و می‌خواهند شناخته شوند کتاب را چاپ و از این راه امرار معاش می‌کنند.
او با بیان اینکه عملکرد عده‌ای از ناشران «بساز بفروش» است، می‌گوید: نتیجه این کار بعد از آنکه ناشران هر اثری را چاپ کنند، تولید ۵۰۰ جلد کتاب می‌شود که در انبار خاک می‌خورد، زیرا کتاب فروشی‌ها با فرد سفارش دهنده کاری ندارند، بلکه با مراکز پخش در تعامل هستند.
مدیر انتشارات تگ درباره بازار نشر خاطرنشان می‌کند: نمی‌شود گفت حال نشر در مشهد خوب است؛ ترجیح من این است بگویم نشر حرفه‌ای در این شهر نداریم، اما احتیاط می‌کنم و می‌گویم تعدادشان معدود است. به عنوان مثال انتشارات «ترانه» به سرپرستی آقای خوافی، نسبت به برهوت انتشارات خوب در مشهد، آثار درخور توجهی منتشر کرده است، هرچند تا قرار گرفتن در مسیر حرفه‌ای نشر، فاصله زیاد است.
قدسی می‌گوید: در انتشارات سپیده باوران تلاشم این بوده با دقت و حساسیتی که دارم آثاری در حد استاندارد منتشر کنم؛ ازجمله رابطه ام را با مؤلف به درستی تعریف کنم یا در کتاب سازی از انتخاب اثر تا ویرایش و طراحی جلد و صفحه آرایی دقت لازم را داشته باشم، اما تعداد ناشران مشهدی که کتاب هایشان به حوزه توزیع کشور برسد محدود است و بیشتر کتاب‌ها در مشهد منتشر و در همین جا به سختی فروخته می‌شود یا در انبار‌ها خاک می‌خورد.
او خاطرنشان می‌کند: در سراسر کشور حدود ۱۵ هزار پروانه نشر صادر شده است، از این میان چند انتشارات را می‌شناسید که کتاب هایشان در کتابخانه‌های هر کدام از ما راه پیدا کرده باشد؟ در حوزه ناشران عمومی و نه ناشران درسی، در خوش بینانه‌ترین حالت ۱۰۰ ناشر. این موضوع جای تأسف دارد.
این فعال فرهنگی درباره انتشارات سپیده باوران می‌گوید: ما در این نشر، مسیری را طی کرده ایم که از سوی دیگران خراب شد؛ برای نمونه، در حوزه شعر امروز شروع به فعالیت کردیم و آثار خوبی منتشر شد، اما از سوی چند ناشر بساز بفروش که در کشور فعال شدند و آثار سخیف کم مایه و بی محتوا منتشر کردند، بازار نشر در حوزه شعر از بین رفت.
به هر حال آثاری هم از سوی سپیده باوران وارد بازار نشر شده است که از این اتفاق خوشحال هستم؛ ازجمله انتشار و بازنشر آثار محمدکاظم کاظمی، نویسنده و شاعر افغانستانی ساکن در مشهد، انتشار مجموعه شعر علی معلم دامغانی از شعرای بزرگ معاصر کشور، همچنین هفت روایت خصوصی از زندگی سید موسی صدر که به چاپ دهم رسید و کتاب پیشوایان شیعه پیشگامان وحدت اثر مهدی مسائلی که برخلاف تصورم مخاطب خودش را پیدا کرد و به دو زبان اردو و عربی برگردان شد.
مدیر انتشارات تگ با بیان اینکه شرایط فعلی آن قدر مساعد نیست که بتوان به روشنی درباره آینده نشر صحبت کرد، می‌گوید: ما به کلنگ اول اکتفا نکرده ایم و در حال پی کندن هستیم. هویت من در فضای فرهنگی شکل گرفته است و این مسیری است که ۲۰ سال از بهترین سال‌های عمرم را وقفش کرده ام. تا وقتی کسانی هستند که کارمان را درک و تشویقمان می‌کنند که کم نیاوریم دشواری‌های این راه آسان می‌شود، بنابراین داریم تکاپو می‌کنیم در گام اول، انتشارات تگ، کیفی‌ترین نشر در شرق کشور باشد.