لایحه جدید شهرداری مشهد با نام «خیابان کامل» نظم و آرامش تازه‌ای به معابر مرکزی شهر می‌دهد
زهرا اسکندریان - «خیابان کامل» عنوان پروژه‌ای جدید و جذاب است که شهرداری در قالب یک لایحه آماده کرده و قرار است در شورای شهر بررسی شود. پروژه‌ای که بر اساس آن تعدادی از معابر هسته مرکزی شهر از تمام جوانب بهسازی و بر اساس اسمی که دارد، کامل می‌شود. از وجود مسیر‌های مختلف برای پیاده و دوچرخه بگیرید تا ایمن بودن لبه‌های باغچه‌ها و کیوسک‌های مخابرات و برق؛ دقیقا به همین میزان ظریف و همه‌جانبه. آن‌طور که رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد به شهرآرا گفته است، در این نوع خیابان‌ها، فضا برای همه مد‌های ترافیکی در نظرگرفته شده است. این نوع معابر برای همه شهروندان مناسب است؛ سالمندان، کودکان و معلولان و البته کسانی که ترجیح می‌دهند به جای خودرو شخصی، از دوچرخه یا وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند.
به گفته محمدهادی مهدی‌نیا، در این نوع خیابان‌ها فضای پارکینگ و خط ویژه اتوبوس در نظر گرفته شده و همچنین به مبلمان شهری بسیار توجه شده است. از سوی دیگر جانمایی مناسب صندوق‌های مختلف مانند پست و کمیته امداد نیز لحاظ شده است. او با بیان اینکه همه این موضوعات در یک بسته کامل دیده می‌شود، اضافه کرد: مباحث فنی مانند کف‌سازی، جدول‌گذاری، استفاده از مواد و مصالح جدید در آسفالت خیابان و مواردی از این دست نیز در این پروژه دیده می‌شود. رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر مشهد این را هم گفت که در گذشته خیابان‌هایی مانند احمدآباد وضعیتی مشابه داشته است، گفت: ایده خیابان کامل از آن‌جا آمد که قرار شد تا شهرداری پروژه پیاده‌روسازی را در هماهنگی و همراه با پروژه ایجاد مسیر‌های دوچرخه پیش ببرد.
او با بیان اینکه هنوز این لایحه به کمیسیون معماری و شهرسازی نرسیده است، گفت: تاکنون بودجه‌ای مستقل برای خیابان کامل در نظر گرفته نشده است؛ چون هر کدام از طرح‌های لازم‌الاجرا در این خیابان به‌صورت کلی دارای بودجه هستند.
رئیس اداره‌کل هماهنگی حمل‌ونقل معاونت عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری مشهد هم در نشست بررسی نقش سمن‌ها در نهادینه‌سازی و اجرای منشور حقوق شهرنشینی مشهد گفت: راه‌اندازی خیابان‌های کامل در هسته مرکزی شهر، جزو برنامه‌های اجرایی امسال است؛ با این حال هنوز در مرحله گرفتن مصوبات لازم قرار دارد. در صورتی که این پروژه اجرا شود، مشهد به عنوان اولین شهر در کشور در اجرای این طرح پیشرو خواهد بود. مرتضی جمشیدی با بیان اینکه عناصر یک خیابان کامل شامل موارد زیرساخت پیاده و آرام‌سازی ترافیک است، افزود: مناسب‌سازی پیاده‌رو، خط عابر پیاده، جزیره‌های میانی و خطوط برجسته عابر پیاده، به اضافه اجرای روش‌هایی برای کاهش سرعت خودرو‌های عبوری، پیش‌بینی مسیر مخصوص دوچرخه یا شانه‌های عریض و امکانات حمل‌ونقل عمومی مثل مسیر مخصوص عبور اتوبوس در این پروژه اجرا می‌شود. به گفته او، ایده خیابان کامل در علم مهندسی ترافیک و برنامه‌ریزی شهری برای معابر شهری طراحی شده است که باعث بهبود امنیت، کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل، ارائه راه‌حل‌های جایگزین برای خودرو‌های شخصی، تشویق مردم به حفظ سلامت از طریق پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، ایجاد حس ایمنی در تردد، بهبود کارکرد‌های اجتماعی و بالابردن ارزش املاک مجاور می‌شود.
مخالفت فرمانداری با پیاده‌راه‌سازی خیابان راهنمایی
او با بیان اینکه از دیگر برنامه‌های در حال انجام در شهرداری پیاده‌مداری و پیاده‌راه‌سازی است، اضافه کرد: با این حال در برخی از موارد با مخالفت‌هایی از سوی دستگاه‌های بالادستی مواجه می‌شویم؛ به‌طوری‌که فرمانداری با پیاده‌راه‌سازی خیابان راهنمایی مخالفت کرده است.
شهرداری خیابان‌های مناسب برای پیاده‌مداری را شناسایی کند
مهدی‌نیا، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر مشهد، در ادامه گفتگو با شهرآرا به موضوع اجرای پیاده‌مداری در شهر هم اشاره کرد و گفت که شورای شهر در این زمینه شهرداری را موظف کرده است تا خیابان‌ها و معابری را که برای اجرای طرح‌های پیاده‌مداری (اولویت پیاده بر سواره) مناسب هستند، شناسایی کند.
وی ادامه داد: بر موضوع پیاده‌مداری با آرام‌سازی ترافیک و روش‌های مختلف دیگر مانند سنگ‌فرش کردن خیابان، تعریض پیاده‌رو‌ها و... تأکید شده است.
مهدی‌نیا بیان کرد: همچنین از شهرداری مشهد خواسته شده تا در انتخاب ایجاد مسیر‌های دوچرخه، شبکه شدن این مسیر‌ها را نیز در نظر بگیرد.
تأسیس اداره شهر همگان در مشهد
«در تعامل با وزارت کشور و شهرداری مشهد، موافقت تأسیس اداره شهر همگان گرفته شده است تا به مجموعه اهداف عنوان شده برای طرح‌هایی مانند شهر دوستدار کودکان، شهر قابل دسترس برای همه ازجمله جانبازان و معلولان و همچنین در نظر گرفتن امنیت زنان و پیاده‌مداری و دوچرخه‌سواری بپردازد.» این را هم محسن حسینی‌پویا، رئیس کمیسیون حقوقی شورای شهر مشهد، در سومین نشست بررسی نقش سمن‌ها در نهادینه‌سازی و اجرای منشور حقوق شهرنشینی مشهد گفت.
او بیان کرد: برای اینکه منشور حقوق شهرنشینی به موفقیت برسد، نیازمند کمک همه مردم ازجمله سازمان‌های مردم‌نهاد هستیم. این گروه‌ها باید بتوانند مطالبه‌گری کنند و برای منشوری که تئوری است و هنوز به اجرا نرسیده، قالب اجرایی دهند.
به اعتقاد حسینی‌پویا، اگر تا یک سال آینده این اتفاق نیفتد و در جامعه گفتمان‌سازی برای اجرای منشور حقوق شهرنشینی ایجاد نشود، به احتمال زیاد منشور با شکست مواجه خواهد شد.
حل موضوعات ترافیکی به‌زودی اجراشدنی نیست
«وقتی از حمل‌ونقل پاک و استفاده از دوچرخه صحبت می‌کنیم، باید به زنان هم توجه داشته باشیم.» این را هم سرهنگ کیوان سعادت، رئیس اداره آموزش نیروی انتظامی خراسان‌رضوی در این جلسه گفت و افزود: ۵۰ درصد جامعه را زنان تشکیل می‌دهند و نمی‌توان این موضوع را نادیده گرفت.
به اعتقاد او ۴۰ سال است که شهر‌ها با همین وضعیت و مشکلات ساخته شده‌اند و برای جای پارک خودرو‌ها فکری نشده است. به همین دلیل نمی‌توان به‌سرعت در این زمینه نتیجه گرفت و برای حل شدن این موضوع به سال‌ها زمان نیاز است. سرهنگ علیرضا رحیمی، رئیس اداره آموزش و ترافیک پلیس راهور خراسان‌رضوی هم در این نشست با بیان اینکه خیابان‌های شهر مشهد ظرفیت محدودی برای حضور خودرو‌ها دارند و نمی‌توان بیش از این انتظار داشت، اضافه کرد: سیاست فعلی ایجاد پیاده‌رو و ایستگاه دوچرخه اشتباه است؛ زیرا برای ایجاد پیاده‌رو از مساحت فضای سبز کم می‌شود و برای احداث مسیر‌های دوچرخه، فضای پیاده‌رو کاهش می‌یابد.
او با اعتقاد بر اینکه استفاده از قوه جبریه در شرایط فعلی امکان‌پذیر نیست، گفت: در سال گذشته به‌طور میانگین برای هر خودرو ۵ تا ۶ برگه جریمه صادر شد، اما می‌بینیم که متأسفانه نوعی مقاومت در برابر فرهنگ درست وجود دارد.