حامد پنابادی
هلن آدامز کلر ۲۷ ژوئن ۱۸۸۰ بهدنیا آمد. او ۱۸ ماه بعد بهعلت ابتلا به مننژیت (یا شاید مخملک یا تب مغز به هر روی بهدلیل ابتلا به یک بیماری عفونی)، بینایی و شنوایی خود را از دست میدهد. ناگهان جهان خاموش میشود. نه صدایی به گوش میرسد و نه نوری به چشم میآید. هلن کلر کوچک در ابتدا بسان همه بچههای همسنوسال خود از ایما و اشاره برای بیان مقصودش استفاده میکند، اما بهتدریج درمییابد که همسالانش تکان دادن لبها را جایگزین ایما و اشارههای کودکانه میکنند، حال آنکه او از این توانایی محروم است. هلن هرچه بزرگتر میشود، غمش نیز بزرگتر و جهانش تهیتر میشود. سکوت و تاریکی، او را پرخاشگر و ستیزهجو میکند.
اما ورود «آن سالیوان» به زندگی هلن کلر، تولد مجدد اوست. سال ۱۸۸۷ آن سالیوان نابینا، فارغالتحصیل موسسه آموزشی نابینایان «پرکینز»، بهعنوان معلم وارد خانه کلر شده، تا پایان عمر خود (بیش از ۴۰ سال) در این خانه ماندگار میشود. به کمک سالیوان، کلر دوباره ارتباط خود با دنیای اطرافش را بازمییابد. بهتجربه میآموزد که میتوان دنیا را جور دیگری دید، آنگونه که هیچ چشمی قادر به رؤیت آن نیست. میتوان صدای زندگی را شنید؛ صدایی که ناشنیدنی است.
هلن کلر روزبهروز به آموزشهای سالیوان علاقهمندتر میشود و آموزههای سالیوان، لذت کشف دوباره جهان را پیش رویش میگذارد. انگیزه زندگی در هلن دوباره زنده میشود و او با جدیت و پشتکار، دنیای ارتباطی خود را گسترش میدهد و به آموختن علوم میپردازد. سال ۱۹۰۰ به دانشگاه رادکلیف میرود و در بیستوچهارسالگی بهعنوان اولین فرد نابینا و ناشنوا با اخذ مدرک لیسانس هنر فارغالتحصیل میشود. وارد حزب میشود و در فعالیتهای سیاسی و اجتماعی مشارکت میکند و بهتدریج به صدای رسای معلولان بدل میشود.
او مباحث مهمی، چون صلحطلبی، کنترل بارداری ناخواسته، سوءتغذیه، رفاه معلولان، مسائل و مشکلات زنان و... را در فضای عمومی و محافل آکادمیک به بحث گذاشت و از این رهگذر در تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی قرن بیستم نقش مهمی ایفا کرد و از دانشگاههای تمپل و هاروارد دکتری افتخاری دریافت کرد.
اولین کتاب هلن با همکاری آن سالیوان و شوهرش با عنوان «زندگی من» در سال ۱۹۰۳ به چاپ رسید و پس از آن، وی ۱۱ عنوان کتاب دیگر در زمینههای مختلف اجتماعی و حقوق زنان به چاپ رساند.
صحبت کردن درمورد هلن کلر بدون نام بردن از «آن سالیوان» ناقص است. آن سالیوان بهدرستی به همگان میآموزد که بدون چشم و گوش هم میتوان دید و شنید. شیوههای ابداعی او در آموزش، افق زندگی هلن را وسعت داد و تا جایی پیش رفت که هلن به توانایی صحبت کردن هم دست یافت و راهی برای دریافت موسیقی و درک آن پیدا کرد.
زندگی شگفتانگیز هلن کلر منبع ارزشمندی برای آثار داستانی و سینمایی بسیاری بوده است که در این میان، مستند «شکستناپذیر» (۱۹۵۰)، بهترین مستند ساختهشده درمورد زندگی هلن کلر و نقش آن سالیوان در زندگی اوست.
قانون حمایت از معلولان؛ نیازمند ضمانت اجرایی
دومین جلسه کمیته نظارت و پیگیری قانون حمایت از معلولان با حضور معاون توانبخشی بهزیستی خراسان رضوی برگزار شد.
معاون توانبخشی بهزیستی استان در این جلسه گفت: هدف از برپایی این کمیته، ایجاد ضمانت اجرایی در بخشهای استانی اشارهشده در قانون جامع حمایت از معلولان است.
بهگزارش توانشهر، مسعود فیروزی با تاکید بر اینکه ابهامات قانون حمایت از معلولان باید شناسایی و به مسئولان اعلام شود، افزود: مقرر شده است بهمنظور اجرای قانون جامع حمایت از معلولان، جلساتی با نمایندگان مجلس شورای اسلامی، استاندار و دیگر مقامهای دولتی تاثیرگذار در این قانون برگزار کنیم.
رئیس انجمن ضایعات نخاعی استان نیز در این نشست، ضمن بیان گزارشی از فعالیتهای انجمن گفت: یکی از محورهای بررسیشده در این گزارش، اجتناب آموزشوپرورش از اجرای ماده ۲۸ قانون حمایت از حقوق معلولان بود.
«نسا خوشنیت» بیان کرد: این ماده به شرایط کسر هفتگی ساعت کار معلولان شدید و خیلی شدید اشاره میکند که آموزشوپرورش تاکنون به اجرایی شدن آن توجهی نکرده است.
بررسی و تفسیر تبصره ۲ از ماده ۵ قانون مبنیبر استفاده رایگان معلولان شدید از وسایل حملونقل عمومی و برونشهری بهصورت رایگان، از دیگر دستورهای رسمی این جلسه بود که «محمد ایمانیراد» بهنمایندگی از کمیته مناسبسازی استان به آن اشاره کرد و گفت: با پیگیریهای مختلف، سرانجام مقرر شد ۶۰ سفر رایگان درونشهری برای ۱۵ هزار معلول شدید درنظر گرفته شود. این درخواست را کمیسیون حملونقل و ترافیک شورای شهر مشهد به تصویب رساند و درحال پیگیری برای اجرای آن هستیم.
ابهام در چگونگی پخش پنج ساعت برنامه ویژه معلولان از رسانه ملی، محور تفسیر یکی دیگر از مواد قانون حمایت از معلولان بود. ایمانیراد با بررسی این قانون نیز به ابهامهای آن اشاره کرد و افزود: این قانون صراحتا اعلام نمیکند که پنج ساعت برنامه، ویژه هر شبکه است یا رسانه ملی موظف است درمجموع پنج ساعت از تمام برنامههای پخششده در شبکههای خود را به معلولان اختصاص دهد.
رؤسای جامعه نابینایان و ناشنوایان استان نیز به برنامههای رسانه ملی اشارهای کردند و با بیان اینکه برنامههای پخششده زیرنویس ندارد یا در ابتدای هر برنامه، توضیحات صوتی برای فهم بیشتر مخاطب نابینا دردسترس نیست، خواستار توجه بیشتر بهزیستی و تعاملش با سازمان صداوسیما شدند.
فعالان انجمنهای حامی معلولان هم در این جلسه با انتقاد از اجرا نشدن آییننامههای مربوط به قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت، آنهم پس از ابلاغ رسمی، مفاد این قانون را در یکسالونیم گذشته بررسی و تفسیر کردند و همکاری نکردن برخی دستگاههای دولتی مرتبط در این قانون را بهدلیل ابلاغ نشدن رسمی آییننامههای این قانون دانستند و دولت را به تصویب آن مکلف کردند، زیرا این مسئله، راه گریزی برای اداراتی شده است که به شکلی از اجرای این قانون میگریزند.
گفتنی است در پایان دومین نشست کمیته نظارت و پیگیری قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت، مقرر شد با هماهنگی ادارهکل بهزیستی استان، دیداری با استاندار خراسان رضوی صورت گیرد تا نمایندگان و فعالان انجمنهای حاضر در این کمیته، در آستانه فرارسیدن روز جهانی معلولان، مشکلات و درخواستهای خود را با نماینده عالی دولت درمیان بگذارند. همچنین مکاتبه با آموزشوپرورش درباره تاکید بر اجرایی شدن ماده ۲۸ قانون و نیز درخواست تفسیر دقیق از ماده ۲۱ فصل ۷ قانون که متوجه رسانه ملی و برای ارتقای فرهنگ عمومی است، از دیگر دستورهای مورد بررسی این کمیته برای جلسات آینده خواهد بود.