تکتم جاوید | شهرآرانیوز؛ پژوهشگرانی که سال‌ها و ماه‌ها روی تولید یک دارو مطالعه می‌کنند، به دنبال درصد گسترش یا همه گیری، جهت تحقیقات را تغییر می‌دهند یا سرعت می‌بخشند تا میزان مرگ و میر بیماران کاهش یابد و همچنین سرعت درمان و افزایش پیداکند. ابتلای سریع افراد به بیماری کرونا سبب شد بخش زیادی از تحقیقات به سوی کشف دارو برای بیماران متمایل شود.
دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز با محققان برجسته توانست پس از بیش از یک سال تلاش، به نتایج مهم و مؤثری دراین زمینه دست پیدا کند که نتیجه آن، تولید اولین داروی ویژه بهبود علائم ریوی کرونا با نام تجاری «کووکسیر پارس» است. به گفته مدیر عامل شرکت دانش بنیان «گل اکسیر پارس» این دارو برای بیماران دیگری که دچار مشکلات ریوی هستند، نیز مؤثر است. بهره برداری رسمی از خط تولید این دارو، بهانه‌ای شد تا درباره آن سخن بگوییم.
بااینکه مدتی پیش، داروی کووکسیر پارس با تأیید معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به شکل محدود تولید و در چند داروخانه توزیع و برای بیماران تجویز شد، امروز سه شنبه ۲۹ تیر، قرار است خط تولید صنعتی آن با حضور مسئولان در کارخانه «سامی ساز» آغاز شود، همان که قول آن را تا پایان خرداد داده بودند.
این دارو از صمغ گیاه کمای بیابانی (Ferula foetida) تولید شده، مراحل استانداردسازی آن براساس مواد مؤثره انجام شده است و با کسب مجوز از کمیته اخلاق و معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد برای کمک به تسکین علائم ریوی بیماران مبتلا به کووید ۱۹، کاهش سرفه، تنگی نفس و افزایش اکسیژن اشباع خون به شکل کپسول مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دکتر مهرداد ایرانشاهی، رئیس دانشکده داروسازی مشهد ویکی از دانشمندان برتر جهان، هم اکنون مدیر عامل شرکت دانش بنیان گل اکسیر پارس است. او درباره این دارو می‌گوید: اثربخشی این دارو پس از یک سال مطالعه بالینی (با مجوز کمیته اخلاق دانشگاه) روی بیش از ۵۰۰ بیمار سرپایی و بستری کرونا به اثبات رسیده است.
«مصرف این دارو، در مراحل آغازین شروع علائم کرونا مؤثرتر است؛ البته در بیماران بستری و بدحال هم می‌تواند به بهبود بیماری کمک کند.» دکتر ایرانشاهی با این توضیح که عوارض حادی از دارو مشاهده نشده است، ادامه می‌دهد: تنها در عده کمی از بیماران ممکن است حالت تهوع، نفخ یا دل درد خفیف ایجاد شود که با مصرف دارو بعد از غذا این عوارض نیز برطرف خواهدشد.
استاد گروه فارماکوگنوزی دانشکده داروسازی اضافه می‌کند: انجام این تحقیق، دستاورد یک کار تیمی توسط جمعی از محققان و کارکنان دانشگاه علوم پزشکی است و علاوه بر بیماری کرونا، التهاب ریه ناشی از بیماری‌های ویروسی تنفسی مثل آنفلوآنزا را کاهش می‌دهد. همچنین می‌تواند در بهبود حال انواع بیماران تنفسی که به التهاب ریه مبتلا هستند، همچون جانبازان، بیماران مبتلا به آسم، فیبروز ریوی و مبتلایان به سرفه‌های آلرژیک مزمن، مؤثر باشد.
این دارو در مدت کوتاه تولید محدود، در شش داروخانه منتخب دانشگاه که نزدیک مراکز درمانی بستری بیماران کرونایی یا در مناطق شهر هستند، توزیع شد و به زودی محدوده توزیع آن افزایش خواهدیافت. کووکسیر پارس در قوطی‌های ۲۰ عددی و به مبلغ ۱۴۰ هزارتومان به فروش می‌رسد. رئیس شرکت دانش بنیان گل اکسیر پارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد درباره اثر این دارو تأکید می‌کند: ما معتقد به تولید یک داروی معجزه گر در درمان بیماران مبتلا به کووید ۱۹ نیستیم، اما اگر این دارو به موقع در اختیار بیمار قرار بگیرد، اثر درمانی قطعی دارد.
به گفته دکتر ایرانشاهی، دارو در مرحله تولید محدود، براساس درخواست به برخی شهر‌ها ازجمله تهران، اصفهان، شیراز و کرمان فرستاده شد و اکنون نیز باافزایش تولید در اختیار شرکت پخش دارویی قرارگرفته است و در اختیار دیگر بیماران قرارخواهدگرفت.
دانشگاه علوم پزشکی مشهد از دانشگاه‌های برتر کشور است و رتبه دوم یا سوم را در میان این دانشگاه‌ها در حوزه تحقیقات و پژوهش‌ها دارد. براساس آمار‌های دکتر محسن تفقدی، معاون پژوهشی این دانشگاه، سالانه حدود هزارو ۸۰۰ تا ۲ هزار طرح پژوهشی به این دانشگاه ارسال می‌شود. اما شیوع ناگهانی کرونا و فراخوان دانشگاه سبب شد بخش زیادی از تحقیقات در این زمینه صورت گیرد. وی دراین باره می‌گوید: پژوهشگران این دانشگاه از اسفند سال ۱۳۹۸ تا شهریور ۱۳۹۹ با تمرکز بر بیماری کرونا، ۴۰۶ طرح تحقیقاتی مرتبط با کرونا را ارائه کرده و ۴۹ طرح تحقیقاتی با مداخله کارآزمایی بالینی را به انجام رسانده اند و همچنان درحال دریافت طرح‌های دیگر هستیم.
وی همچنین به دیگر اقدامات صورت گرفته در مدت شیوع این بیماری اشاره می‌کند: علاوه بر داروی کووکسیر، یک داروی دیگر در دست تحقیق است که هم اکنون به شکل پژوهشی از آن استفاده می‌شود. علاوه بر داروها، طرح‌هایی برای سیستم درمانی و سنجش وضعیت در مدیریت کرونا در حال بررسی است، طرح‌هایی همچون اختلالات روحی یا خطرات کارکنان بخش‌های درمانی که نتایج آن منتشر شده است.
معاون پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد می‌افزاید: کمیته علمی معاونت پژوهشی دانشگاه به همراه تیم‌های تحقیقاتی در قالب‌های متنوع به بررسی حواشی بیماری کرونا، راهکار‌های درمانی و پیشگیری بیماران پرداخته است. در سطح ملی، پنج دانشگاه در حوزه ثبت عوارض واکسن کرونا روی ۱۰هزار نفر فعالیت می‌کنند که دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز با بررسی عوارض واکسن برکت روی ۳هزار نفر در این عرصه فعالیت کرده است.
تفقدی تأکید می‌کند: بررسی میزان اضطراب ناشی از بیماری کرونا در جامعه، یکی دیگر از موضوعات پژوهشی است که محققان این دانشگاه به آن پرداخته اند. بررسی تأثیر کرونا در بیماری‌های مختلف از جمله سرطان، آرتریت و... دیگر اقدام مطالعاتی انجام گرفته در این مدت است.