ریحانه صادقی - مدت‌هاست که هر طرف سر برمی‌گردانیم درباره‌ی کربن و خطراتش می‌شنویم، اما کربن تنها عنصری نیست که باید نگرانش باشیم.
نیتروژن، همسایه‌ی دیواربه‌دیوار کربن در جدول تناوبی هم شخصیت اول بحران محیط زیستی دیگری است که شاید کمتر درباره‌اش شنیده باشیم.
نیتروژن، فراوان‌ترین عنصر موجود در جوّ زمین (تقریبا ۷۸ درصد)، گازی بی‌بو و بی‌رنگ است که در خاک، آب و هوا وجود دارد.
نیتروژن یکی از اجزای کلیدی تشکیل‌دهنده‌ی دی‌ان‌ای ماست و کشاورزی بدون آن ناممکن است.
چرخه‌ی نیتروژن
۹۹ درصد از نیتروژن موجود در جو برای ارگانیزم‌های زنده غیرقابل‌استفاده است. این نیتروژن از هوا وارد خاک و سطح آب می‌شود و طی فرایند «تثبیت»، ابتدا توسط باکتری‌ها به آمونیوم و سپس توسط میکروب‌ها به نیتریت و بعد به نیترات تبدیل می‌شود و به مصرف گیاهان می‌رسد.
حیوانات و انسان‌ها پس از خوردن گیاهان، بخشی از این نیتروژن تثبیت‌شده را استفاده و نیتروژن مازاد را از طریق مدفوع و ادرار دفع می‌کنند و دوباره به چرخه‌ی طبیعی نیتروژن در طبیعت باز‌می‌گردانند.
بخشی از نیتروژنی که به زمین می‌رسد در خاک یا اقیانوس‌ها ته‌نشین می‌شود، اما بیشترش توسط میکروب‌های بی‌هوازی دوباره به گاز تبدیل می‌شود و به اتمسفر بازمی‌گردد.
البته این فرایند (نیترات‌زدایی)، در خاک چیزی حدود ۵۰۰ سال و در اقیانوس‌ها بسیار بیشتر طول می‌کشد.
www.newscientist.com