امیری - گرفتن گواهی نامه رانندگی یکی از مهم‌ترین و در عین حال ساده‌ترین اتفاقات زندگی هر شخص است، مهم‌تر از آن جهت که گواهی نامه رابطه مستقیمی با جان انسان‌ها دارد و ساده‌تر به دلیل هزینه و زمان تقریبا کمی که در قیاس با فراگیری دیگر حرفه‌ها نیاز دارد، همچنان که می‌توان در حالت معمولی با ۲۴ ساعت آموزش و پرداخت حدود ۶۰۰ هزار تومان مجوز رانندگی در شهر را دریافت کرد. جالب این است که نه متقاضیان آموزش رانندگی و نه مربیان آموزش رانندگی از این اتفاق مهم و در عین حال ساده رضایت ندارند و هر ۲ طرف معتقدند این اتفاق آن طور که باید و شاید نمی‌افتد و به گونه‌ای در حقشان اجحاف می‌شود. در گزارش پیش رو سعی داریم در گفتگو با تعدادی از هنرجویان و مربیان آموزش رانندگی ریشه اصلی این مشکل را بیابیم.
وقتی جلسات آموزشی کش پیدا می‌کند
مهلا یامی برای گرفتن گواهی نامه رانندگی در یکی از آموزشگاه‌های مرکز شهر ثبت نام کرده، اما فکر می‌کند مربی‌اش آن طور که باید وقت نمی‌گذارد. می‌گوید: مربی ام برای آموزش مرا به محدوده‌های مشخص اطراف آموزشگاه می‌بَرد و در طول مسیر مدام سرش در گوشی است، او اجازه نمی‌دهد بیشتر از دنده ۲ را تجربه کنم. حتی یک بار که درخواست کردم با دنده ۳ برانم، گفت که زود است، درحالی که فکر نمی‌کنم در جلسه هشتم رانندگی نشود با دنده ۳ رانندگی کرد و معتقد است مربی‌ها برای اینکه درآمد بهتری داشته باشند جلسات آموزشی را بیهوده کش می‌دهند. سحر عباسی هم با اینکه گواهی نامه اش را گرفته است، هنوز به رانندگی مسلط نیست و فکر می‌کند باید آموزش بیشتری ببیند. از این رو در جلسات آموزشی فوق العاده مربی اش، به شکل خصوصی شرکت می‌کند. می‌گوید: با اینکه آموزش بیشتری ببینم مشکلی ندارم، اما فکر می‌کنم ۱۲ جلسه آموزشی اصلی ام خیلی مفید نبوده است. اما در این جلسات خصوصی مربی مرا به محل‌های شلوغ و مسیر‌های مختلف می‌برد. به گفته او آموزشگاه‌ها در حدی تمرین می‌کنند که هنرجو فقط بتواند گواهی نامه بگیرد.
نبود انگیزه، درد مشترک مربیان
نداشتن انگیزه درد مشترک بسیاری از مربیان آموزش رانندگی و ریشه گله هنرجویان از آموزش است. یکی از مربیان که بیش از ۱۰ سال مشغول به این کار است می‌گوید هنوز نتوانسته است بین هزینه‌ها و درآمدش تناسبی برقرار کند و همیشه هشتش گرو نهش بوده است. می‌گوید: وقتی دیسک صفحه هفتادهزارتومانی نزدیک به ۵۰۰ هزارتومان شده است، با این درآمد کم چطور کار کنیم. الان برای ۸ ساعت کار به یک کارگر معمولی سر گذر ۱۰۰ هزار تومان می‌دهند، اما منِ مربی ۱۰۰ هزار تومان را برای ۱۰ ساعت کار می‌گیرم، به اضافه هزینه سوخت، ۵۰ میلیون سرمایه‌ای که در کار گذاشته ام و استهلاک بالایی که هر روز هزینه هایم را بیشتر می‌کند! با چنین شرایطی هیچ انگیزه‌ای برای کار ندارم. در آخر هم با ماهی ۲ میلیون و ۵۰۰ هزارتومان که برایش می‌ماند، هزینه بیمه اختیاری اش را هم باید پرداخت کند. امیرزاده نیز یکی از مربیان فعال آموزش رانندگی است که بیشتر درآمدش را از برگزاری جلسات آموزش خصوصی به دست می‌آورد. خودش می‌داند این کار غیر قانونی است، اما می‌گوید وقتی قانونی به نفع مربیان وجود ندارد، این قانون یک طرفه هم معنایی پیدا نمی‌کند. او توضیح می‌دهد: تقریبا همه هنرجویان پس از گرفتن گواهی نامه نیاز به جلسات فوق العاده دارند که تعدادی از طریق آموزشگاه اقدام می‌کنند، اما من به شاگردانم می‌گویم به طور مستقیم در جلسات من شرکت کنند، در عوض آن‌ها را به همه مسیر‌های شلوغ و متنوع شهر می‌برم تا با همه نوع مسیر آشنا شوند. بی شک در عوض پولی که می‌گیرم از آن‌ها راننده می‌سازم، نه صرفا فردی که گواهی نامه دارد!
قوانین یک‌سویه به نفع آموزشگاه‌ها
رئیس مجمع صنفی مربیان مشهد با بیان اینکه این مجمع حدود ۹ سال پیش با هدف پیگیری مشکلات مربیان راه اندازی شده است، می‌گوید: یکی از مهم‌ترین مشکلات مربیان این است که ۲۰ سال در شرایطی نابسامان و بدون بیمه کار می‌کنند. آموزشگاه‌ها حاضر نیستند حق بیمه مربیان را بپردازند. به گفته یعقوب شیخی زاده اینکه مربی در هیچ یک از جلسات تصمیم گیری نماینده‌ای ندارد مشکل دیگری است که سبب شده همیشه آیین نامه‌ها و قرارداد‌ها به صورت یک سویه و به نفع آموزشگاه‌ها تدوین شود. برای همین مربیان با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند و هیچ جا حق اظهار نظر به آن‌ها داده نمی‌شود. او از ۳۰ درصد پورسانتی می‌گوید که مربیان به آموزشگاه‌ها می‌دهند تا اجازه کار داشته باشند و این درحالی است که به گفته او حق بسیاری از شرکت‌ها و یا مؤسسات مشابه به بیشتر از ۱۵ یا نهایتا ۲۰ درصد نمی‌رسد. این درحالی است که هم زمان با افزایش نرخ ثبت نام، درصد این پورسانت‌ها هم بالاتر می‌رود، اما از آن طرف بر اساس قانون، هنرجویی که پرونده قدیمی دارد در صورت افزایش نرخ هم تا ۲ ماه می‌تواند با نرخ قدیم از آموزشگاه استفاده کند و این هم موضوعی است که به ضرر مربی تمام می‌شود.
به گفته او در چنین شرایطی است که مربیان در کارشان مایه نمی‌گذارند و انگیزه زیادی ندارند. شیخی زاده در واکنش به رفتار برخی مربیان در زمینه آموزش‌های خصوصی خارج از چارچوب آموزشگاه نیز می‌گوید: چنین اقدامی از سوی مربیان در ظاهر تخلف است، اما این هم از همان مواردی است که به دلیل نبود نماینده‌ای از مربیان در تصمیم گیری ها، تخلف تعیین شده است. به نظر من مربی رانندگی یک معلم است و مثل هر معلم دیگری می‌تواند آموزش خصوصی بدهد و این مسئولان هستند که باید برای این کار چهارچوب قانونی تعریف کنند، چرا که هم به نفع هنرجوست و هم به نفع مربی. شیخی زاده در پایان صحبت هایش از ریشه همه مشکلات مربیان آموزش رانندگی، یعنی نداشتن اتحادیه‌ای مستقل سخن می‌گوید. به گفته او مربیان همیشه در کش و قوس تصمیمات راهور، کانون آموزشگاه‌های رانندگی مشهد، مؤسسه‌ای به نام راهگشا و... بوده اند و هرگز حامی‌ای برای خود نداشته اند، درصورتی که اگر مربیان و به طور کلی آموزش رانندگی زیر نظر اتحادیه‌ای باشند، بسیاری از مشکلات را می‌شود از این طریق پیگیری کرد.
رئیس اتحادیه خودروسواری کرایه مشهد:
آموزش رانندگی صاحب اتحادیه می‌شود
رئیس اتحادیه خودروسواری کرایه‌ای مشهد که به تازگی آموزش رانندگی در کنار آژانس‌های تلفنی و خودرو‌های کرایه‌ای بدون راننده تحت پوشش آن قرار گرفته است می‌گوید:براساس مصوبه‌ای جدید قرار شده است آموزش رانندگی زیر نظر این اتحادیه همگن و به عنوان یکی از شاخه‌های آن قرار گیرد. به گفته سید مجید محمودیان اکنون از تعداد ۵۶ آموزشگاه رانندگی خودرو و موتورسیکلت ۷ آموزشگاه در اتحادیه ثبت شده است و حدود ۳۷ آموزشگاه نیز در حال تشکیل پرونده هستند. بر اساس صحبت‌های او در مشهد ۴۷آموزشگاه رانندگی خودرو وجود دارد که پس از ثبت اطلاعات لازم، اطلاعات راننده‌ها نیز در سامانه ناوگان راننده‌ها ثبت می‌شود و بر آن اساس راننده‌ها می‌توانند از مزایا و تسهیلاتی استفاده کنند. محمودیان با بیان اینکه در ابتدا باید پروانه کسب آموزشگاه‌ها صادر شود تا بشود به مسائل رانندگان رسیدگی کرد می‌گوید: به محض ثبت اطلاعات رانندگان، خدمات لازم به آن‌ها ارائه و در این صورت است که می‌شود در آینده موضوعاتی، چون بیمه رانندگان را هم پیگیری کرد که اخیرا درباره آن صحبت‌هایی شده است.
رئیس کانون آموزشگاه‌های رانندگی مشهد:
بیمه بر عهده خود مربی است
وقتی درباره موضوع بیمه مربیان رانندگی با رئیس کانون آموزشگاه‌های رانندگی مشهد سخن می‌گوییم متوجه می‌شویم که اختلاف نظر جدی بین این کانون و مجمع صنفی مربیان وجود دارد. از نظر کانون، مربیان پیمانکارانی هستند که برای خودشان کار می‌کنند و لازم است حق بیمه را خودشان پرداخت کنند! دانش پس از بیان این مطلب از ادامه صحبت با ما امتناع می‌کند و می‌گوید در صورت مراجعه حضوری می‌تواند توضیحات بیشتری در اختیارمان قرار دهد.
مدیر بازرسی و نظارت اصناف:
شکایتی نداشتیم
از آن طرف موضوع نرخ نامه‌ها و نبود اتحادیه مستقل برای مربیان را با اتاق اصناف درمیان می‌گذاریم. امیر دلداری، مدیر بازرسی و نظارت اصناف، با بیان اینکه این اداره وظیفه نظارت بر نرخ‌ها را برعهده دارد نه نرخ گذاری را، می‌گوید:اینکه آموزشگاه مبلغی را بیشتر از آنچه مصوب شده است از هنرجو دریافت کند تخلف است و وظیفه نظارت آن با ماست، اما تا کنون هیچ شکایتی در این زمینه وجود نداشته است. دلاوری یادآور می‌شود: مربیانی که خارج از چهارچوب آموزشگاه به آموزش خصوصی بپردازند تخلف کرده اند.