محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ حوالی ساعت ۱۱ ظهر دیروز، با اتفاقاتی عجیب همه پمپ بنزین‌های کشور و سامانه هوشمند سوخت از کار افتاد و فرایند عرضه سوخت به مردم متوقف شد. کمبود و نبود بنزین، گرانی مجدد و ناگهانی قیمت سوخت، حمله سایبری و هزار و یک شایعه دیگر از همان ساعت‌های ابتدایی این اختلال سراسری در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی دست به دست شد. در اولین خبر‌ها از سوی دستگاه‌های رسمی، وزارت نفت علت اصلی بروز این مشکل را استهلاک سامانه کارت هوشمند سوخت و بروز اختلال در آن دانست و در ادامه، منابع نزدیک به شورای عالی امنیت ملی حمله سایبری به سامانه سوخت را تأیید کردند.
از ساعت ۱۱ تا ۱۲ ظهر روز سه شنبه خبر توقف عرضه و توزیع بنزین و گازوئیل به تیتر یک خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی تبدیل شد و گزارش‌ها نشان می‌داد که این اختلال سراسری است و فقط تهران درگیر این مشکل نیست. تقریبا بعد از یکی دو ساعت بی خبری و دست به دست شدن انواع و اقسام شایعه ها، وزارت نفت و شرکت ملی پخش و پالایش فراورده‌های نفتی بالاخره دست به کار شدند و با انتشار بیانیه‌ای بروز این اختلال را تأیید کردند.
در این بیانیه اعلام شد که به دلیل «بروز مشکل فنی در سامانه هوشمند سوخت» به طور موقت سوخت گیری در بعضی از جایگاه‌های عرضه سوخت با اختلال روبه رو شده و عرضه سوخت خارج از سیستم سامانه سوخت با قیمت دوم در حال انجام است.
در این بیانه البته بر ذخیره سازی سوخت به میزان لازم نیز تأکید و اعلام شد قرار نیست هیچ گونه افزایش قیمتی برای سوخت اتفاق بیفتد.
همایون صالحی، رئیس انجمن کانون جایگاه داران، هم بعد از این بیانیه اعلام کرد که دلیل این مشکل ایجاد اختلال در سامانه سوخت کل کشور است و چرایی قطعی آن هنوز مشخص نیست.
پیش از وی نیز محمدرضا دبیری، مدیرکل امور امنیتی و انتظامی استانداری خراسان رضوی، گفت: اکنون فقط برخی از جایگاه‌های عرضه بنزین در مشهد در بخش نرم افزاری مشکل پیدا کرده اند و مشکلی در سایر جایگاه‌های بنزین شهرستان‌های استان نیست.
شایعه افزایش قیمت بنزین از همان ساعت‌های اولیه قوت گرفت و هجوم مردم به پمپ بنزین‌ها آغاز شد و این بار نوبت وزیرکشور شد که پشت تریبون بیاید و این شایعه را تکذیب کند. احمد وحیدی با بیان اینکه مردم هیچ نگرانی‌ای بابت افزایش قیمت بنزین نداشته باشند، گفت: هیچ برنامه‌ای برای گرانی بنزین وجود ندارد و اختلال در ارائه خدمات در برخی از پمپ‌های بنزین ناشی از یک اشکال فنی و سامانه‌ای است که به زودی رفع می‌شود.
«جایگاه‌های سوخت آفلاین شدند»؛ این خبری بود که مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی حدود ۲ ساعت بعد از این قطعی سراسری اعلام کرد و گفت: مشکل فنی به این صورت ایجاد شد که تحت تأثیر مشکل نرم افزاری در کامپیوتر‌های داخل جایگاه، ارتباط آن‌ها با ترمینال ارتباطی که کارت سوخت در آن کشیده می‌شود قطع شد، سپس ارتباط مودم‌های هر جایگاه نیز با مودم مرکزی شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی قطع شد.
جلیل سالاری ادامه داد: تیم فنی و پشتیبانی پالایش و پخش به جایگاه‌ها مراجعه می‌کنند تا مسیر سوخت گیری آفلاین را به صورت دستی فراهم کنند. بدین صورت دیگر نیازی به کارت سوخت برای سوخت گیری نیست و بنزین با نرخ آزاد در جایگاه‌ها عرضه می‌شود و در هر شهر حدود ۱۵ جایگاه به صورت آفلاین فعال می‌شود.
هم زمان با تهران و سایر شهر‌ها و کلان شهر‌های کشور عرضه سوخت در پمپ بنزین‌های مشهد هم متوقف شد و دست کم تا حوالی ساعت ۱۴:۳۰ بعدازظهر، خبری از عرضه بنزین در جایگاه‌های سوخت مشهد نبود. روابط عمومی شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه خراسان رضوی حدود دو ساعتی پس از بروز اختلال و تعطیلی پمپ بنزین‌ها اعلام کرد که مجوز راه اندازی جایگاه‌ها به صورت آفلاین دریافت شده‌است و در صورت رفع نشدن این نقص، یک سوم جایگاه‌ها به صورت آفلاین راه اندازی می‌شوند.
رئیس انجمن صنفی جایگاه داران عرضه فراورده‌های نفتی خراسان رضوی نیز گفت: طبق اطلاعیه‌ای که شرکت نفت صادر کرده است تا ساعات آینده مشکل جایگاه‌های سوخت کشور حل می‌شود.
قاسم کامران فر با بیان اینکه به نوبت بعضی از تلمبه‌های جایگاه‌ها را از مدار سامانه هوشمند خارج می‌کنند که بتوانیم بنزین آزاد به مردم بدهیم، افزو د: تا رفع اشکال، جایگاه‌ها بنزین سه هزار تومانی به مردم می‌دهند، ولی سهمیه بنزین مردم به جای خود باقی است؛ ضمن اینکه تا شب همه جایگاه‌ها در مدار توزیع قرار می‌گیرند.
حوالی ساعت سه بعدازظهر ۷ پمپ بنزین در نقاط مختلف شهر مشهد به چرخه سوخت گیری بازگشتند و آن طور که شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه خراسان رضوی اعلام کرد، عرضه سوخت در این جایگاه‌ها به صورت دستی فعال و سوخت گیری با قیمت آزاد برای مردم ممکن شد.
تا ساعت ۱۷ دیروز جعفر قائمی طلب، مدیر روابط عمومی شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی خراسان رضوی، اعلام کرد که ۳۷ جایگاه در مشهد به چرخه سوخت رسانی بازگشته است.
خبرگزاری فارس احتمال حمله سایبری به سامانه‌های وزارت نفت و کارت هوشمند سوخت را مطرح کرد و در تحلیلی نوشت که این اختلال سراسری هم زمان با تدارک گسترده رسانه‌های ضد انقلاب در مورد حوادث آبان ۹۸ احتمال حمله سایبری را تقویت می‌کند. خبرگزاری صدا و سیما هم اختلال ایجاد شده در سامانه سوخت گیری در پمپ بنزین‌ها را ناشی از حمله سایبری اعلام کرد؛ مسئله‌ای که البته مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی آن را تأیید و رد نکرد و اعلام کرد که این مورد هم اکنون در حال بررسی است که ببینیم آیا مشکل نرم افزاری یا حمله سایبری بوده است.
ساعتی پس از این اظهارنظر‌ها سایت رسمی شبکه خبر صدا وسیما به نقل از منابع نزدیک به شورای عالی امنیت ملی، حمله سایبری به سامانه سوخت کشور را تأیید کرد.
مدیر تأمین و توزیع شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی نیز اعلام کرد که حدود ۵۰ درصد جایگاه‌ها وارد مدار سوخت‌رسانی دستی شده‌اند و در برخی از جایگاه‌ها امکان عرضه سوخت با کارت فراهم شده است. جعفرسالاری نسب این را هم گفت که تا ظهر فردا (امروز) مشکل سوخت‌رسانی حل شود.