تکتم جاوید | شهرآرانیوز؛ شاید بعد از سال‌ها زندگی در مشهد، مجاورت با آرامگاه امام هشتم (ع) برایمان عادی شده باشد، اما آن‌ها که در حسرت یک بار زیارت حرم یا عشق زندگی در این شهر مانده اند، می‌دانند این هم جواری چه سعادتی است و باز البته می‌دانند که برخورداری از این سعادت، وظایفی را نیز بر دوش آدم می‌گذارد. نمی‌شود ساکن شهر امام رضا (ع) بود و وظیفه‌ای در قبال زائران و دوستدارن این امام برای خود قائل نبود. اصلا همین است که در مشهد لفظ «مجاور» به جای «شهروند» کاربرد یافته است.
این فلسفه است که می‌گوید در شهری که همه چیزش به امام رضا (ع) و زائرانش گره خورده، نباید خادم بودن را به حضور در صحن و سرای حرم مربوط دانست و پنداشت هرکس که در جرگه خدام رسمی نباشد، مسئولیتی هم متوجه اش نخواهد بود. در شهر امام همه با همان شغل و جایگاه اجتماعی خود باید خادم امام رضا (ع) باشند؛ زیرا اینجا همه شهر عرصه خدمت است. بسیاری از مشهدی‌ها با همین قصد در این شهر زندگی و کاسبی می‌کنند. اینکه اگر روزی گذر زائری به کسب و کارشان افتاد او را ویژه ببینند یا جوری دراین شهر زندگی کنند که برای زائران خاطره خوش بسازند. گزارش پیش رو سخنان تعدادی از شهروندان است که خدمت به مجاوران امام رضا (ع) را بخشی از زندگی خود می‌دانند.
هنوز دو خودرو دیگر را در نوبت تعمیر دارد. قبل از اینکه کارت مستری را بکشد خطاب به جوان می‌گوید: «برای شما می‌شود ۳۵۰ هزار تومان.» صحبتش تمام نشده، مشتری دیگر اعتراض می‌کند که «ماشین هر دو‌ی ما یک مشکل داشت، مگر هزینه تعمیر برای هر مشتری یک مبلغ است؟ و مرد مکانیک توضیح می‌دهد که «من از زوار امام رضا (ع) دستمزد کمتری می‌گیرم. این آقا هم با زن و بچه اش مسافر است و خودم بدون چانه زنی برایش تخفیف زدم.»
البته این را مشتری‌های ثابت می‌دانند. سال هاست این تعمیرکار همین گونه کار می‌کند. اگر خودرو زائری برای تعمیر بیاید زیر دستش، مبلغ را پایین‌تر می‌گیرد تا خدمتی به زائر امام رضا (ع) کرده باشد. شاید مسافر برای تأمین و پرداخت همین مبلغ تعمیر و بازگشت به شهرش در مضیقه باشد.
امین مهندسی خوانده و در انبار شرکت نفت مشهد کار می‌کند. او درباره شیوه زندگی و نوع خدمتش می‌گوید: به دلیل شرایط کاری ام به طور مداوم با راننده‌هایی که از شهر‌های دیگر کشور می‌آیند کار می‌کنم. می‌دانم که خودم و دیگر همکارانم می‌توانیم با رفتار درست و رسیدگی به کار این مردم، نماینده خوبی برای شهر امام رضا (ع) باشیم. همین خوش رویی باعث می‌شود که این عده از زائران امام با خاطره خوب شهر را ترک کنند و همین کار هم عین ثواب است.
علی مجاهدی ۲۰ سالی می‌شود که در این شهر با تاکسی زردنگش مسافرکشی می‌کند. تقریبا در همه خطوط شهر سرویس دهی کرده است، اما اطراف حرم را بیشتر دوست دارد. بین همکارانش به آدم منصف و باخدا معروف است. می‌گوید: متأسفانه رفتار بعضی از همکارانم باعث شده زائران همه مشهدی‌ها را به چشم گران فروش ببینند، اما من تا جایی که امکان دارد کرایه را منصفانه می‌گیرم و حتی در روز شهادت امام رضا (ع) رایگان سرویس دهی می‌کنم شاید که آقا از من راضی باشد.
برخی مکان‌های شهر که محل حضور مسافران است هم می‌تواند محل خدمت به زائر آقا امام رضا (ع) باشد. وحیده میری پرستار است. ۹ سال است در یک بیمارستان دولتی خدمت می‌کند و به گفته خودش، همیشه چندتایی از بیمارانش زائر هستند. او می‌گوید: تعداد زائرانی که در طول سفر بیمار می‌شوند یا کسانی که از شهر‌های دور و نزدیک برای درمان به مشهد می‌آیند کم نیست. کاری که من انجام می‌دهم خدمت رسانی به زائرانی است که در حال رنج کشیدن هستند.
او این را هم تأکید می‌کند: اگرچه گاه بیماران مسافری دارم که لهجه و زبانشان را درست متوجه نمی‌شوم، اما سعی می‌کنم با آن‌ها طوری رفتار کنم که هنگام مرخص شدن از بیمارستان مرا به خوبی به خاطر داشته باشند.
وحیده در تکمیل صحبت هایش می‌گوید: فکر می‌کنم وقتی به زائران امام هشتم (ع) خدمت می‌کنم، در واقع خادم حضرت هستم.
نازنین خانه دار است و جور دیگری به ماجرای خدمت در شهر مشهد نگاه می‌کند. به نظرش هرکدام از ما باید مراقب خانواده و اطرافیان خود باشیم و این هم شکلی از خدمت است. او می‌گوید: در این اوضاع اقتصادی سخت، هر کدام از ما به طور حتم فامیل، دوست یا آشنایی داریم که دچار مشکلات مادی یا آشفتگی در محیط خانواده اش است. اگر درحد توان خود به حل آن‌ها کمک کنیم، همان کاری را کرده ایم که هم رضایت خداوند را دارد و هم امام رضا (ع) می‌پسندند.
اگر بنا باشد فرهنگ سازی کنیم و خدمت در مشهدالرضا (ع) را برای همه شهروندان درونی کنیم، لازم است برنامه‌های شهری در همه ایام بر این اصل استوار باشند. مهدی ناصحی، نایب رئیس شورای اسلامی شهر مشهد، در توضیح این جمله به خبرنگار شهرآرا می‌گوید: فلسفه وجودی مشهد مقدس همان طور که از نامش پیداست، از حضور و شهادت امام رضا (ع) و مدفن ایشان در این خاک برآمده است. براساس حدیث پیامبر (ص) اینجا به واسطه وجود نورانی آن امام قطعه‌ای ازبهشت است و اگر یک نگاه غیرمتعصبانه و منطقی هم داشته باشیم، به واسطه شرایط جغرافیایی و آب و هوایی، توسعه و رشد مشهد و ارادت دیگر مردم دلیلی جز وجود امام ندارد.
او این نکته را یادآوری می‌کند که برای تکریم جایگاه امام (ع)، هرفردی که برای زائران کاری می‌کند، باید خودش را خادم آن حضرت بداند.
او تأکید دارد: ما در این شهر جز نوکری و خدمت به حضرت رضا (ع) نباید شأن دیگری برای خود قائل باشیم.
عضو کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، زیارت، گردشگری و رسانه شورای اسلامی شهر با اشاره به اقدامات پیش رو اظهار می‌کند: با درنظر گرفتن چنین اصولی، شورای ششم تلاش می‌کند همه فعالیت‌ها و برنامه‌ها در شورای اسلامی شهر و شهرداری منطبق برای این گفتمان باشد که هر اقدامی به مجاوران و زائران چیزی جز خدمتگزاری به حضرت رضا (ع) نیست.
ناصحی روح حاکم بر فعالیت‌های شهر را همین خدمتگزاری به حضرت بیان می‌کند: تلاش می‌کنیم این فرهنگ را نهادینه کنیم که ما شهروندان مشهدی در هر نقش و جایگاهی درحال خدمت به امام هستیم. نیازی نیست که لباس خدمت بپوشیم و خادم منزل ایشان باشیم بلکه ما در حیاط امام رضا (ع) امورات را ساما ن دهی می‌کنیم.
«امام رضا (ع) فرمودند: هرکس معارف اهل بیت (ع) را احیا کند، خادم اهل بیت (ع) است.» حجت الاسلام محمدهادی مشیری، استاد حوزه و دانشگاه و دبیر اتاق فکر دفتر تبلیغات اسلامی، در توصیف این روایت می‌گوید: گاهی این آموزش باید در عمل انجام شود؛ اینکه من از حضرت رضا (ع) انفاق را یادگرفتم و با انجام دادنش آن را بین شهروندان ترویج می‌دهم. دستگیری از نیازمندان و تکریم زیردستان را می‌آموزم و هرروز به آن عمل می‌کنم. این‌ها همه مصداق خدمت به اهل بیت (ع) است و فقط حضور در حرم و خادم شدن در صحن و ضریح ملاک خدمت نیست.
وی وظایف مجاور امام رضا (ع) را این گونه شرح می‌دهد: مردم شهر‌های دیگر ما را به عنوان همسایه امام می‌بینند. اگر نمی‌توانیم همچون ایشان زندگی کنیم، دست کم باید به وظایفمان در حد همسایگی عمل کنیم. تصور کنید اگر همسایه یک عالم دینی بودید یا همسایه رئیس جمهور چگونه زندگی می‌کردید و اکنون شأن امام رضا (ع) چیست؟
به گفته دبیر اتاق فکر دفتر تبلیغات اسلامی تکریم و کمک به دیگران، الفت و دوستی با همشهریان و عبادات مؤمنانه در شأن مقام حضرت است. چنین افرادی وظیفه خادم بودن خود را انجام می‌دهند حتی بدون اینکه در حرم خدمت کنند.
حجت الاسلام مشیری یادآورمی شود: نعمت حضور مضجع امام رضا (ع) و همسایگی مردم خراسان با ایشان، توفیقی است که شکرگزاری آن در گرو تلاش ما برای پذیرایی از زائران و کمک به مجاوران است. ما به عنوان هم جواران امام رضا (ع) باید برای ایجاد آرمان شهر رضوی در قدم اول اخلاق و رفتار خود را اصلاح کنیم و پس از آن به اصلاح رفتار اجتماعی بپردازیم؛ زیرا اصلاح افراد جامعه به معنای اصلاح جامعه است.