امید حسینی نژاد | شهرآرانیوز - خبرنگاری در روزگار ما حرفه‌ای تخصصی شناخته می‌شود؛ حرفه‌ای که با فرازونشیب‌های بسیاری روبه روست و خبرنگار گاهی برای تولید خبر لازم است وقت زیادی را برای دسترسی به منابع دست اول صرف کند. صاحب نظران این حوزه ویژگی‌های گوناگونی برای یک خبرنگار حرفه‌ای برمی شمارند. علی اکبر عبدالرشیدی، از روزنامه نگاران باسابقه کشور، در مقدمه کتاب «خبرنگار، قصه‌ها و خاطرات حرفه‌ای باب دوترو» می‌نویسد: «بررسی‌ها نشان می‌دهد که بهترین خبرنگاران جهان، بیشتر کسانی بوده اند که هرگز در رشته خبرنگاری تحصیل نکرده بودند.» سخن اینجاست که برای اینکه فردی در زمره خبرنگاران حرفه‌ای قرار بگیرد، چه خصوصیاتی را باید کسب کند؟
آیا صرف تحصیل در رشته خبرنگاری، می‌تواند از یک دانشجو، خبرنگاری همه فن حریف بسازد؟ عبدالرشیدی در ادامه می‌نویسد: «فراموش نکنیم برای خبرنگار شدن مثل نویسنده، شاعر و نقاش شدن به چیزی بیشتر و فراتر از درس خواندن نیاز است که شامل داشتن ویژگی‌های ذاتی، مطالعه تاریخ، علاقه مندی به خبر و خبرنگاری و آگاهی از تجربه‌های دیگر خبرنگاران موفق ایران و جهان می‌شود.
باید بدانیم خبرنگاران موفق و معروف جهان، چگونه راه موفقیت و شهرت را پیموده اند. آن‌ها در این راه استخوان خرد کرده اند و مطالعه زیاد داشته اند. همچنین از اعتمادبه نفس بالا و روحیه‌ای مناسب و سازگار با شغل خبرنگاری برخوردار بوده اند که شغل ساده و کم دردسری نیست. به عبارت دیگر، بسیاری از قابلیت‌های ذاتی و تعدادی از توانمندی‌های اکتسابی برای ورود به حرفه خبرنگاری لازم است.»
محل تامل نویسنده این سطور، تنها به عبارتی از این متن است و آن نکته نقش «مطالعه تاریخ» برای یک خبرنگار خوب شدن. به راستی روزنامه نگاران چه نیازی به مطالعه تاریخ دارند؟ تاریخ چه کمکی به تأثیرگذاری بیشتر خبر‌ها و گزارش‌های یک خبرنگار می‌کند؟ نکته‌ای که شاید در میان این قشر به آن توجه کافی نشود.
برای پاسخ به این سوال مهم، لازم است به نکته‌ای مهم که یکی از تاریخ پژوهان برجسته معاصر گفته است، اشاره کنم. دکتر محمدابراهیم باستانی پاریزی می‌گوید: «امروز دیگر نیازی به بیهقی، طبری و بلعمی نیست. امروز تاریخ را خبرنگاران و دست اندرکاران رسانه‌ها می‌نویسند و در چنین صورتی شاید به یک مورخ در یک عصر نیاز چندانی نباشد که بیشتر، نیاز به وجود تحلیلگران تاریخ یا ویراستارانی است که متون تاریخی را جمع آوری و ویرایش کنند و تاریخ را از تحریف نجات دهند.»
مردی که سال‌ها عمر خود را صرف پژوهش در درازنای تاریخ کرده، معتقد است امروز تاریخ را خبرنگاران و دست اندرکاران رسانه‌ها می‌نویسند. اگر زمانی طبری و بیهقی و ابن خرداد به روایت‌های گذشته را به زبان تاریخ بر روی کاغذ می‌نوشتند تا امروز بدانیم در روزگاران گذشته چه کسانی می‌زیسته و چه حاکمانی بر مسند قدرت بوده اند، امروز خبرنگاران همان بار مهم را بر دوش می‌کشند و با نوشتن گزارش و خبر، تحلیل‌های مطبوعاتی تاریخ دوره خود را به رشته تحریر درمی آورند. امروز رسانه‌ها نقش مورخان و تاریخ نویسان را بازی می‌کنند.
توجه به این نقش مهم در حرفه خبرنگاری، می‌تواند تأثیر بسزایی بر رویکرد تولید محتوا و خبر بگذارد؛ آنجا که روزنامه نگار متوجه این نکته باشد که نقش او مانند یک مورخ است و همه کلمات وی برای گزارش یک رویداد اجتماعی و سیاسی در دوران حاضر، نوعی تاریخ نویسی برای آیندگان، رویکرد او دچار تحولی اساسی خواهد شد.
باتوجه به نکاتی که گفته شد، می‌توان چنین نتیجه گرفت که علوم ارتباطات در دوره حاضر که خبرنگاری یکی از زیرمجموعه‌های آن است، می‌تواند نقش اساسی در رساندن تاریخ صحیح به آیندگان داشته باشد. در آینده برای خواندن تاریخ روزگار ما به گزارش‌ها و تحلیل‌هایی که در رسانه‌ها منتشر شده است، مراجعه می‌کنند. اگر نسل‌های بعدی بخواهند بدانند که ویروس کرونا چه بود، چه زمانی شیوع پیدا کرد و چه تعداد از انسان‌ها به وسیله این ویروس منحوس کشته شدند، باید به مطالبی که خبرنگاران این روزگار نوشته اند، مراجعه کنند.
عنوان کتاب: خبرنگار:قصه‌ها و خاطرت حرفه‌ای
مولف: باب دوترو
مترجم: علی اکبر عبدالرشیدی
ناشر: گویا
سال نشر: ۱۳۹۸
قیمت: ۳۶ هزار تومان