هشت سال حضور کی‌روش در ایران با همه بداخلاقی‌ها و ترش‌رویی‌هایش، اضطراب را از تیم ملی دور کرده بود و عادت کرده بودیم به صعود بی‌دردسر از هر گروهی. ۲ جام‌جهانی راحت رفتیم و برای حضور در جام ملت‌ها کوچک‌ترین دغدغه‌ای نداشتیم؛ اما حالاکابوس نرفتن به جام‌جهانی دوباره بر فوتبال ملی سایه انداخته است. در گروهی که حدس می‌زدیم عراق اندکی و فقط اندکی ما را بیازارد، حالا با ۲ باخت پیاپی به بحرین و همین عراق، سوم هستیم و باید در دور برگشت کاری کارستان کنیم. پنجشنبه تیم ملی فوتبال در اردن نمایشی متوسط داشت. باخت ۲ بر ۱ در زمین حریف با گلی که در دقیقه ۹۲ خوردیم و آن هم درحالی‌که با اخراج شجاعی ده‌نفره بودیم، به خودی خود فاجعه نیست؛ اما هشداری جدی است که اگر مثل همیشه به آن بی‌توجه باشیم، ممکن است به قیمت حذف ما در همین گروه آسان تمام شود. رهاکردن تیم ملی در هفته‌های اخیر، مشخص‌نشدن وضعیت سرمربی تیم ملی که تا شب بازی حرف از نیامدن می‌زد و ازدست‌دادن فیفادی که حالا هرکسی می‌داند چقدر برای تیم‌های ملی مهم و ذی‌قیمت است، از زمره همین بی‌توجهی‌هاست که فدراسیون مهدی تاج سهم بزرگی در رقم‌زدن آن برعهده داشت.
ایران بدون کرنر مقابل عراق!
تیم ملی ایران در مصاف با عراق حتی یک کرنر هم روی دروازه حریف ارسال نکرد. بسیاری از دوستداران تیم ملی اعتقاد دارند تیم ایران عملکرد خوبی مقابل عراق نداشته است و برخی آمار‌ها نیز این مسئله را نشان می‌دهد. یکی از مسائلی که نشان از ضعف تیم ملی مقابل عراق دارد، تعداد کرنر‌های ۲ تیم است. نکته عجیب درباره این بازی این است که تیم ملی در طول ۹۰ دقیقه صاحب حتی یک ضربه کرنر نیز نشد! به عبارت بهتر ضربات ایستگاهی مثل کرنر که یکی از نقاط قوت تیم ایران است، ازسوی عراقی‌ها آنالیز شده بود و آن‌ها حتی یک‌بار هم اجازه ندادند توپ به کرنر برود. جالب‌تر اینکه عراق در طول بازی ۳ بار صاحب کرنر شد که از قضا گل دوم این تیم از روی آخرین ضربه کرنر آن‌ها به ثمر رسید و باعث یک برد شیرین برای عراقی‌ها شد.
مسئله ویلموتس
بعد از باخت تیم ملی فوتبال، بسیاری از انتقاد‌ها متوجه مارک ویلموتس شد؛ سرمربی بلژیکی که با هدایت او ایران ۲ هفته پیاپی باخته و ناباورانه شانس خود را برای صعود از این گروه آسان، دشوار کرده است. بعد از بازگشت تیم ملی به تهران گفته شد که ویلموتس به ایران نیامده و حتی یک استوری از صفحه او در فضای مجازی منتشر شد که طی آن ویلموتس گفته بود این باخت در بیرون زمین رقم خورده و به ایران برنمی‌گردد. دقایقی بعد از انتشار این استوری، فدراسیون فوتبال طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد ویلموتس هیچ صفحه‌ای در فضای مجازی ندارد و آن استوری هم طبیعتا مربوط به او نیست. در این اطلاعیه تأکید شده که ویلموتس در ایران است. این همه در حالی است که تیم ملی به‌دلیل نداشتن حریف برای بازی در روز سه‌شنبه که فیفادی است، عملا تا فروردین سال آینده مسابقه‌ای ندارد و معلوم نیست چرا باید ویلموتس به ایران برگردد!
سرمربی تیم ملی فوتبال پنجشنبه‌شب بعد از باخت به عراق در کنفرانس خبری گفت: ۱۵دقیقه سخت را در ابتدای بازی داشتیم؛ سپس گل خوردیم و در ادامه، بازی را به دست گرفتیم و کنترل کردیم. اما در نیمه دوم اشتباهاتی مرتکب شدیم و ده‌نفره هم شدیم. این شکست ما را ناگزیر می‌کند در بازی‌های بعدی ۱۲ امتیاز از ۱۲ امتیاز ممکن را بگیریم تا به مرحله بعد صعود کنیم. او درباره ۲ شکست پیاپی عنوان کرد: ما دست‌کم می‌توانستیم در ۲ بازی مقابل بحرین و عراق ۲ امتیاز بگیریم؛ اما این اتفاق رخ نداد. شاید بهتر باشد بگویم دراین‌باره بدشانسی آوردیم و این مسابقه می‌توانست مساوی شود.
بازتاب باخت ایران در رسانه‌های خارجی
شکست تیم ملی فوتبال در رسانه‌های خارجی بازتاب زیادی داشت. سایت فدراسیون بین‌المللی فوتبال با اشاره به نتایج این مرحله از بازی‌ها درباره برد عراق مقابل ایران نوشت: یک بازی شگفت‌انگیز از عراق؛ بردی که این تیم در دقیقه۹۲ با گل علا عباس به دست آورد تا این تیم در صدر جدول گروه خود با اختلاف چهارامتیازی از رقیب سنتی‌اش حضور داشته باشد. در ادامه مطلب سایت فیفا آمده است: دومین شکست متوالی ایران در مرحله مقدماتی جام‌جهانی رقم خورد که مشابه آن فقط در سال‌های ۱۹۷۴ و ۱۹۹۸ برای ایران رخ داده بود. ایران پس از ۲۱ سال این شرایط را تجربه کرده است. نشریه اکیپ فرانسه هم نوشت: مارک ویلموتس، سرمربی بلژیکی، با تیم ملی فوتبال ایران به بحران رسیده است. تیم او در دومین بازی پیاپی خود در انتخابی جام‌جهانی نیز طعم شکست را چشید تا با ۲ امتیاز کمتر از بحرین در رده سوم قرار بگیرد. این باخت به‌منزله قرارگرفتن ایران در یک بحران است. حالا ایران ۴ امتیاز از عراق، صدرنشین گروه، عقب افتاده است که از سال۱۹۸۶ در جام‌جهانی حاضر نبوده است و فعلا صدرنشین گروه است.
روزنامه فرانسوی‌زبان «لوسوارق» بلژیک نیز با تحلیل کامل بازی ایران و عراق در گزارش خود نوشت با باخت ۲ بر ۱ از عراق، ضربه جدیدی به مارک ویلموتس و درنتیجه تیم ملی ایران وارد شده است. این نشریه در ادامه عنوان کرد: ویلموتس در این بازی از بازیکنان ایرانی شاغل در بلژیک به طور گسترده استفاده کرد. امید ابراهیمی از تیم اوپن، در تمام طول بازی حاضر بود. میلاد محمدی از تیم خنت تا دقیقه ۵۳ در زمین بود. بعد به جای او از محمد نادری که بازیکن تحت قرارداد با کورتریک است، اما اکنون به صورت قرضی در ایران فعالیت می‌کند، استفاده کرد. حتی کاوه رضایی از شارلوا در دقیقه ۹۰ به بازی آمد و تنها علی قلی‌زاده از شارلوا تنهالژیونری بود که در کل زمان بازی روی نیمکت نشست. بااین‌حال ویلموتس و تیمش دومین بازی پیاپی را هم باختند.
موج انتقاد‌ها از شجاعی
بعد از باخت ایران بیشتر انتقاد‌ها از مسعود شجاعی بود؛ کاپیتانی که نه‌تن‌ها خوب بازی نکرد، بلکه با اخراج خود شرایط را برای ایران سخت کرد. کسی که سابقه ۱۵ سال پوشیدن پیراهن تیم ملی را دارد، با یک بی‌احتیاطی و خطای بی‌دلیل کارت زرد دوم را گرفت و با ده‌نفره‌کردن تیمش، زمینه شکست تیم ملی را فراهم کرد. شجاعی ساعتی بعد از پایان بازی درحالی‌که در فضای مجازی از سوی اغلب بازیکنان تیم ملی حمایت می‌شد، متنی خطاب به مردم ایران صادر کرده و از همه عذرخواهی کرد. متن شجاعی به این شرح است: «همیشه در این سال‌ها هربار که پیراهن مقدس تیم ملی کشورم را به تن کردم، نهایت تلاشم را کردم که با تمام وجودم برای تیم ملی بازی کنم که منجر به موفقیت تیم ملی شود و باعث سربلندی و غرور شما مردم شریف، خانواده‌ام و دوستانم باشم. خیلی دوست داشتم که امروز هم بعد از بازی برای شما پیام‌آور شادی باشم و تبریک بگویم. ولی امروز بعد از آن اتفاق تلخ حرفی ندارم جز شرمندگی و اینکه از حضور شما هم‌وطنان بزرگوار، خانواده‌ام و همچنین دوستانم عذرخواهی کنم؛ چون که به‌خوبی می‌دانم که موفقیت و برد‌های تیم ملی چقدر در زندگی روزمره شما تأثیرگذار است. قوی می‌مانم و تلاشم را دوچندان می‌کنم که بازهم باعث افتخارتان باشم.»
یک فیفادی دیگر هم پرید!
تیم ملی فوتبال ایران در حالی برابر بحرین و عراق در مرحله دوم انتخابی جام‌جهانی۲۰۲۲ و جام ملت‌های۲۰۲۳ شکست خورد که از انجام‌نشدن بازی‌های تدارکاتی در «فیفادی» به عنوان یکی از ضعف‌های فدراسیون فوتبال یاد می‌شود. فدراسیون که چند فیفادی گذشته را از دست داد و نتوانست دیداری برای تیم ملی فراهم کند، برای ۲۸آبان هم نتوانسته است با هیچ کشوری برای دیدار دوستانه به توافق برسد! اتفاقی عجیب که البته فدراسیون فوتبال با صدور اطلاعیه‌ای سعی کرد آن را ماست‌مالی کند! در بخشی از این اطلاعیه درباره برگزارنشدن بازی دوستانه آمده است: استرالیا، ژاپن، چین، پاراگوئه، برزیل، امارات، لیبریا، هند و گرجستان کشور‌هایی بودند که فدراسیون با آن‌ها به مرحله مذاکره رسید. درخواست رقم‌های بالا ازسوی شرکت‌های برگزارکننده، عدم توافق بر سر محل برگزاری و بعضا تمایل‌نداشتن به مسابقه در آن تاریخ درنهایت باعث عدم انجام مسابقه شد! بدین‌ترتیب تیم ملی این هفته هم برخلاف همه کشور‌های دنیا در فیفادی بازی نمی‌کند!
بررسی شرایط صعود ایران؛ نگران، اما خوش‌بین
ایران در ۳ بازی از ۴ بازی باقی‌مانده میزبان است و شانس خوبی برای جبران امتیاز دارد. ۸ تیم سرگروه به علاوه ۴ تیم برتر دوم به مرحله بعدی صعود می‌کنند. ایران با ۶ امتیاز از ۴ مسابقه، وضعیت خطرناکی را تجربه می‌کند. ۶ تیم اول هر گروه به علاوه ۴ تیم برتر دوم از این مرحله صعود می‌کنند. درحال‌حاضر عراق با ۱۰ امتیاز با فاصله‌ای چهارامتیازی نسبت به ایران، صدرنشین گروه Cاست. البته در دور برگشت، ایران با عراق یک بازی در ورزشگاه آزادی دارد که در آن مسابقه می‌تواند این فاصله را به یک‌امتیاز کاهش دهد. همچنین عراق یک مسابقه هم با هنگ‌کنگ دارد؛ تیمی که نشان داد در خانه به‌سختی امتیاز از دست می‌دهد و اگر بحرینی‌ها را متوقف نمی‌کردند، کار برای ایران از این هم سخت‌تر می‌شد. ضمن اینکه عراق و بحرین سه‌شنبه هفته جاری در زمین عراق یک مسابقه رودر‌رو با یکدیگر دارند که نتیجه آن مسابقه در صعود ایران تأثیر ویژه‌ای دارد. درصورتی‌که بحرین موفق به شکست عراق شود، با توجه به بازی‌های نسبتا ساده ایران و ۳ میزبانی در ۴ مسابقه باقی‌مانده و همچنین میزبانی از عراق در ورزشگاه آزادی، راه صعود خیلی هموار و در دسترس می‌شود. درصورتی‌که عراق، بحرین را ببرد، فاصله‌ای هفت‌امتیازی با ایران پیدا می‌کند و شاگردان ویلموتس باید برای دومی بجنگند. ۴ تیم برتر دوم به مرحله بعدی صعود می‌کنند. در گروه A چین و فیلیپین با ۷ امتیاز پایین‌تر از سوریه دوازده‌امتیازی برای دومی می‌جنگند. در گروه B فاصله کم است و در ۳ مسابقه‌ای که تیم‌ها برگزار کردند، استرالیا ۹ و اردن هفت‌امتیازی‌اند. در گروه D عربستان ۸، ازبکستان ۶ و فلسطین ۵ امتیاز دارند. در گروه E که برای ایران می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد نیز قطر ده‌امتیازی است و عمان شش‌امتیازی. این گروه ازآن‌جهت برای ایران مهم است که در صورت دوم‌شدن قطرِ (میزبان جام‌جهانی ۲۰۲۲)، ۵ تیمِ دوم به‌جای ۴ تیم به مرحله بعدی می‌روند. در این گروه عمان یک بازی عقب‌افتاده با بنگلادش دارد که درصورت پیروزی می‌تواند به یک‌امتیازی قطر برسد تا صدرنشینی قطری‌ها را تهدید کند. در گروه F ژاپن ۱۲ و قرقیزستان و تاجیکستان شش‌امتیازی هستند. ویتنام ۱۰ و تایلند هفت‌امتیازی هم بالانشینان گروه G هستند. کره‌جنوبی هشت‌امتیازی، لبنان و کره‌شمالی هفت‌امتیازی نیز برای اول و دوم‌شدن در گروه H رقابت می‌کنند. در بین تیم‌هایی که مانند ایران ۴ بازی برگزار کردند، فقط مالدیو، گوام، نپال، هنگ‌کنگ، کامبوج، سنگاپور، افغانستان، هند، مغولستان، میانمار، اندونزی و سریلانکا امتیاز کمتری از ایران کسب کرده‌اند و سایر تیم‌ها مانند ایران برای اول و دوم‌شدن در گروه شانس صعود دارند.