زهرا اسکندریان- «رسانه‌ها برای مردم تبیین کنند که چون مردم رای سرنوشت‌سازی دارند باید رای‌شان را درست خرج کنند تا فردی که محکی نخورده نباید برای اولین بار در مجلس محک بخورد؛ نمایندگانی به مجلس می‌روند که یک خطبه قوی ایراد نمی‌کننند و نماینده‌ای که نتواند صحبت کند، چه می‌تواند بکند؟» این‌ها بخشی از صحبت‌های مسئول دفتر نظارت و بازرسی شورای نگهبان خراسان رضوی در نشست خبری بود. محمدکمال سرویها صبح روز گذشته در نشست خبری خود از آنچه قانون انتخابات برای کاندیداهای نمایندگان مجلس، کف شرایط را در نظر گرفته است، انتقاد کرد و گفت: در خصوص سوابق و ویژگی‌های فرد به کف قانون بسنده می‌کنیم و افرادی که نمره ۱۲ هم کسب می‌کنند، موظفیم قبول اعلام کنیم. متاسفانه قانون به قابلیت‌های افراد ورود پیدا نکرده و کارآمدیِ افراد را برای رفتن به مجلس تاثیرگذار نکرده است. این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته، قوی‌ترین افراد به مجلس می‌روند و حتی در برخی از احراز صلاحیت‌ها باید امضای 40 فرد سیاسی تاثیرگذار برای یک کاندیدا اخذ شود.
او با بیان اینکه اگر نماینده ضعیف به مجلس برود، کارآمد نخواهد بود، ادامه داد: مانند موضوع افزایش قیمت بنزین اگر مجلس کارآمدی بیشتری داشت، می‌توانست به این موضوع بپردازد و در هر عرصه‌ای برای مردم نمایندگی کند.
به اعتقاد سرویها افرادی که هنوز مهر مدرک کارشناسی‌اش خشک نشده، برای انتخابات ثبت‌نام می‌کند و این موضوعات کاستی‌هایی هستند که باید به زودی در قانون انتخابات احراز شوند. زیرا کاندیداهای انتخابات باید سوابقی بیش از این داشته باشند و کارآمدی و توانایی را از خود بروز دهند.
هیچ‌کسی به علت ردصلاحیتش اعتراضی نداشته است
مسئول دفتر نظارت و بازرسی شورای نگهبان خراسان رضوی درباره رد صلاحیت‌ها و اعتراضاتی که توسط این افراد یا هواداران آنان ایجاد می‌شود، اینطور گفت: در مشهد طیف‌های سیاسی مختلفی داریم که از تمام این گرایش‌های سیاسی کاندیداهایی پیش از این رد صلاحیت شده‌اند. در انتخابات سال 92 که عضو هیات نظارت بر انتخابات بودم، به کسانی که رد صلاحیت می‌شوند، علت آن نیز گفته می‌شود. همچنین درباره بعضی از این افراد که در طیف سیاسی خود بزرگتری دارند نیز، بزرگتر آنان هم دعوت شده و علت رد صلاحیت آنان گفته می‌شود. تا کنون یک نفر از این افراد و بزرگترهای سیاسی‌شان درباره علت رد صلاحیت اعتراضی نداشته‌اند. این در حالی‌است که هواداران این افراد به خاطر عدم آگاهی نسبت به رد صلاحیت آنان اعتراض دارند.
به گفته او در کشور ما حلقه ورود به انتخابات بسیار گسترده است این در حالی‌است که یک پاکبان برای استخدام و رسیدگی به خیابان‌ها شرایط ویژه داشته باشد و به مدارک مختلفی از جمله نداشتن اعتیاد نیاز دارد اما برای ورود افراد به انتخابات مجلس فقط یک مدرک کارشناسی ارشد نیاز داریم و نه به اعتیادش کار داریم نه به چیز دیگری.
رد صلاحیت 200 نفر در انتخابات مجلس 94
سرویها به آراء رد صلاحیت‌ها در دوره قبلی انتخابات مجلس یعنی سال 94 اشاره کرد و افزود: در انتخابات مجلس ۹۴ حدود هزار نفر برای کاندیداتوری ثبت نام کردند که از این تعداد 160 نفر انصراف دادند، ۵۰۰ نفر تایید شدند و 200 نفر ردصلاحیت و تعدادی هم عدم احراز صلاحیت شدند.
او درباره تناقض در رد صلاحیت‌ها میان هیات نظارت استان و هیات نظارت مرکزی نیز اظهار کرد: مراجع چهارگانه در انتخابات شامل نیروی انتظامی، دادگستری، اداره اطلاعات و اداره ثبت اگر صلاحیت افراد را رد کنند، به هیات اجرایی آمده و بعد نظر آنها به هیات نظارت می‌رود. هیات نظارت خود محققانی دارد که باید ابعاد موضوع را باز کنند و به رای بگذارند.
وی افزود: در مرحله شورای نگهبان نیز بین فقها و حقوق‌دانان این سلایق بروز می‌کند. گاه مصداق مانند شرب خمر در گذشته فرد شفاف است، بنابراین همه نظر واحد دارند اما همه مصادیق اینگونه نیست و صلاحیت و رد آن به رای گذاشته می‌شود. گاه اختلافات رای بر این اساس است که بین استان‌ها و هیات نظارت مرکزی اختلافی وجود دارد. شاید ۱۰ یا ۱۲ مورد برای استان پیش می‌آمد که اینگونه باشد و اکنون می‌خواهیم این میزان را کاهش دهیم. برخی اطلاعات را هیات مرکزی نظارت دارد که استان ندارد و قرار شده تا در سال جاری ردوبدل اطلاعات انجام شود.
با الکترونیکی شدن در هر ساعت فقط 20 رای اخذ می‌شود
سرویها درباره الکترونیکی شدن انتخابات هم اینطور گفت: سال گذشته رئیس جمهور در مراسمی در بندرعباس اینطور عنوان کرد که وزارت کشور آمادگی برگزاری انتخابات تمام الکترونیک را دارد و شورای نگهبان در این باره همکاری کند. بر این اساس فرودین امسال تیم شورای نگهبان، وزیر کشور و وزیر ارتباطات در مراسمی مصوبه‌ای دادند که فقط احراز هویت الکترونیکی باشد و مسیر الکترونیکی شدن انتخابات را اعلام نکردند. در آن جلسه آذری جهرمی، وزیر ارتباطات گفته بود که هنوز آمادگی کامل برای برگزاری انتخابات نداریم.
وی اضافه کرد: شورای نگهبان درباره این موضوع درخواست داشت تا امکان بازشماری آرا هم در این پروسه ایجاد شود با این حال درباره صیانت از رای قولی داده نشده است. این در حالی است که وزیر ارتباطات گفته بود با پروسه الکترونیکی شدن رای‌گیری، هر دستگاه در ساعت 20 رای اخذ کند.
تخلفات انتخاباتی گذشته چه بوده است؟
به گفته مسئول دفتر نظارت و بازرسی شورای نگهبان خراسان رضوی تخلفات انتخاباتی یعنی آنچه ماده قانونی گفته که باید اجرا شود، دقیق اجرا نشده است و همین تخلفات در انتخابات گذشته سال 96 شناسایی شده‌اند.
او به تعدادی از تخلفات انتخاباتی در سال 96 اشاره و اضافه کرد: یکی از تخلفات عدم شروع به موقع بود که در 25 درصد شعبه‌های اخذ رای مشهد، راس ساعت شروع به کار نشده بود. علت عمده این بود که شب قبل تحویل‌گیری نکردند، در حالی که توصیه شده تحویل‌گیری شب قبل انجام شود تا ببینند همه امکانات اخذ رای فراهم هست یا نه.
سرویها ادامه داد: مورد دوم عدم توزیع مناسب تعرفه‌ها بود که در چندین شعبه تعرفه به میزان کافی وجود نداشت. برای حل این موضوع بررسی شد تا در شعب اخذ رای حدود 10 تا 15 درصد تعرفه اضافه‌تر تهیه شود. همچنین در مواردی عدم هماهنگی با نیروهای نظامی و انتظامی نیز وجود داشت که در برخی شعب نیروهای این حوزه حضور نداشتند؛ با این حال این تخلفات شناخته شد تا این موضوعات جزئی بروز نکند.
او با اشاره به اینکه اولین موضوع مهم در انتخابات معرفی معتمدین از سوی تیم اجرایی است، گفت: بر اساس ماده ۳۲ قانون انتخابات، فرماندار، دادستان و رئیس ثبت احوال باید ۳۰ نفر از معتمدین را لیست کرده و به هیات نظارت ارائه کنند. ویژگی‌های معتمدین نیز شامل حسن شهرت، عدم پیروی از یک سلیقه سیاسی، بی‌طرف و وجیه بودن است. بعد از ارائه لیست این افراد به هیات نظارت، اگر تایید شدند کار خود را شروع می‌کنند، اگر مورد تایید هیات نظارت قرار نگرفتند و به ۲۰ نفر هم رسیدند، جلسات آنها شروع می‌شود اما اگر تعداد بیشتری رد شوند، استاندار به این مساله ورود پیدا می‌کند.
رئیس دفتر نظارت و بازرسی شورای نگهبان در خراسان رضوی افزود: بعد از تشکیل تیم معتمدین، این افراد تیم اجرایی را نیز تشکیل می‌دهند، معتمدین سه وظیفه عمده دارند، صلاحیت داوطلبان را بررسی کرده، از مراجع چهارگانه استعلام می‌گیرند و نظر خودشان را در خصوص رد یا تایید صلاحیت و مستندات مراجع چهارگانه برای هیات نظارت استان ارسال می‌کنند.