به گزارش شهرآرانیوز؛ درست هفت سال پیش، نجف اشرف به‌عنوان سومین شهر مذهبی جهان اسلام، سومین خواهرخوانده مشهدمقدس شد. نجف شهری شلوغ و پرجمعیت است که مانند مشهد مساحتش متناسب با جمعیتش نیست و افراد زیادی از ملیت‌های مختلف در آن ساکن‌اند، اما در تمسک به احکام و آداب دینی و برپایی شعائر مذهبی و برخی سنت‌ها و آداب اجتماعی مثل عیادت از بیمار، شرکت در مراسم تشییع جنازه و... کم‌نظیرند.
از وجوه تشابه اساسی مشهد و نجف، نحوه شکل‌گیری این شهرهاست که هر دو به‌واسطه وجود قبور مطهر امام‌رضا (ع) و امیرمؤمنان امام‌علی (ع) شکل گرفته‌اند و فلسفه وجودی‌شان میزبانی از زائران ائمه‌اطهار (ع) بوده است؛ به‌گونه‌ای که در آغاز قرن سوم هجری قمری، شاهد شکل‌گیری شهر مشهد و در اواخر آن با آشکارشدن مرقد مطهر امیرمؤمنان علی (ع)، شاهد ایجاد شهر نجف اشرف هستیم.
وجود حوزه‌های علمیه غنی و کهن از دیگر اشتراکات بارز میان مشهد و نجف است؛ حوزه علمیه نجف با بهره‌مندی از حضور علما و اندیشمندان بزرگی مانند شیخ طوسی، علامه بحرالعلوم، علامه حلی، شیخ مرتضی انصاری، آخوند خراسانی، مقدس اردبیلی، سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی (صاحب عروة‌الوثقی)، آیت‌ا... سیدمحسن حکیم، آیت‌ا... سیدابوالقاسم خوئی، آیت‌ا... بهبهانی، شیخ‌عباس قمی، میرزای نائینی و علامه امینی (صاحب الغدیر)، از مراکز علمی جهان اسلام به شمار می‌رود و بسیاری از علما و استادان حوزه علمیه مشهد در محضر این بزرگان شاگردی کرده‌اند.
به ادعای سیدبن‌طاووس، در قرن چهارم هجری در نجف جنبش علمی وجود داشته است. البته حرکت روبه‌رشد علمی و برپایی مدارس بزرگ علوم دینی از روزی آغاز شد که شیخ طوسی در ۴۴٨قمری به این شهر هجرت کرد و اساس جنبش علمی را بنیان نهاد.
از قرن پنجم تا قرن دوازدهم حرکت آغازشده به‌دست او مراحلی متفاوت را از نظر ضعف و قوت پشت‌سر نهاد و زعامت حوزه علمیه در این مدت، بین نجف، حله و کربلا دست‌به‌دست می‌شد. در پایان قرن دوازدهم بار دیگر نجف مرکزیت علمی‌اش را بازیافت و به شکوه پیشین بازگشت.
نجف اشرف نیز مانند مشهدالرضا (ع) از مکتب ادبی غنی برخوردار بوده است؛ عواملی مثل ساختار جغرافیایی، ترکیب اجتماعی و گستردگی دانش‌های گوناگون و تعلیم و تربیت. شعرگفتن به‌ویژه در عزای امام‌حسین (ع) در این شکوفایی ادبی نقش داشته و از ویژگی‌های برجسته ادبیات این شهر، مشتمل‌بودن بر مضامین فرهنگی، تمدنی، سیاسی، اعتقادی و دینی است.
از سوی دیگر، نجف که اکنون مرکز قدرت سیاسی در عراق محسوب می‌شود، همچون شهر مقدس مشهد سابقه ضداستعماری درخشانی دارد که بازهم مرهون رابطه عمیق مرجعیت دینی با توده‌های مردم است؛ چنان‌که در سال‌های قبل و بعد از جنگ جهانی اول، نجف اشرف هیچ‌گاه آرام نبود و در همه سطوح و عرصه‌ها فعالیت و تحرک در آن به‌چشم می‌خورد. نجف از نخستین شهر‌های عراق بود که در آن روزنامه چاپ و منتشر می‌شد و در ارتباط با حرکت‌های آزادی‌خواهانه در ایران و ترکیه و... واکنش نشان می‌داد.
اعلان جهاد علیه روسیه که شمال ایران را اشغال کرده بود، موضع‌گیری بر ضد ایتالیا و دفاع از مردم لیبی و نمونه‌هایی از این دست، نشانه آشکاری بر حرکت‌های ضدسلطه نجف و مقدمه‌ای برای یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین حرکت‌های مردمی شهر نجف در دفاع از مقدسات وطنی و شعائر دینی، یعنی انقلاب ١٣٣٧ق در مقابل اشغالگران انگلیس است.
این تحرکات با محور نجف و کربلا تا آنجا ادامه یافت که سرانجام در سال١٣٨٧قمری با تقدیم هزاران شهید و مجاهدت بی‌نظیر مردم، به آزادی عراق از سلطه بیگانگان منتهی شد.
وجود اماکن و بنا‌های تاریخی متنوع در کنار مشاهد مشرفه، از دیگر زمینه‌های تشابه مشهدالرضا (ع) و نجف اشرف است. از مهم‌ترین بنا‌های تاریخی شهر نجف، قصر خورنق، قلعه نجف، تکیه بکتاشیه، مقبره ذی‌الکفل و برج نمرود را می‌توان نام برد.
همچنین از کارویژه‌های اولیه مشترک میان مدیران شهری مشهد و نجف، ارائه خدمات به زائران و آسان‌سازی امر زیارت است که شهرداری مشهد باتوجه‌به توانمندی و تجاربش، افزون بر انجام این خدمات در شهر مشهد، با مدیریت شهری نجف نیز در این زمینه‌ها همکاری کرده است و می‌کند: ارائه تجهیزات مختلف مدیریت شهری و اعزام کارکنان، حفظ بهداشت، طراحی و زیباسازی شهر در اعیاد، توسعه فضای سبز، مدیریت ترافیک، هدایت آب‌های سطحی، احداث تقاطع‌های غیرهم‌سطح و بهسازی بافت‌های فرسوده.
در حوزه اسکان زائر نیز احداث اقامتگاه‌های ارزان‌قیمت در اطراف حرم‌های مطهر مشهد و نجف امری ضروری به‌نظر می‌رسد.
در زمینه حمل‌ونقل زائران به‌ویژه زائران پیاده هم احداث جاده بین‌المللی از مشهد تا مکه با عبور از کربلا، اقدامی راهبردی و راهگشاست که نخست‌وزیر عراق ۱۳مهر امسال به دو طرف ایران و سعودی پیشنهاد کرد و با استقبال طرف‌های ایرانی و سعودی روبه‌رو شد. درواقع آزادراه مشهد-نجف-مکه در ادامه مسیر آزادراه‌های حرم‌تاحرم و قم-پل‌زال است که از مرز ایلام وارد خاک عراق و سپس نجف اشرف می‌شود.
اکنون آزادراه حرم‌تاحرم از مشهد مقدس تا قم فعال است و مسیر قم تا پل‌زال نیز جزو برنامه‌های فعلی وزارت راه‌وشهرسازی قرار دارد که اگر این پروژه از پل‌زال تا نجف اشرف هم ادامه یابد، مسیر ترانزیتی مناسبی از نظر جابه‌جایی بار و مسافر ایجاد می‌کند و افزون بر سهولت دسترسی به مشاهد مشرفه، سبب ارتقای تعاملات سیاسی، اقتصادی، منطقه‌ای، زیارتی و گردشگری غرب آسیا خواهد شد.
از دیگر زمینه‌های مشارکت مشهد و نجف در قالب قرارداد خواهرخواندگی می‌توان به گسترش زمینه‌های گردشگری درمانی، همکاری در طراحی و اجرای پروژه‌های موردنیاز برای دو شهر و ایجاد تسهیلات لازم برای حضور فعال شرکت‌ها و پیمانکاران بخش خصوصی دو کشور در پروژه‌های یکدیگر، آموزش و ترویج فرهنگ شهرنشینی و حقوق شهروندی، رعایت استاندارد‌های زیست‌محیطی، کنترل حوادث طبیعی، ایجاد و تأمین زیرساخت‌های شهری، ایجاد فضای سبز، مدیریت پارک‌ها، احداث گلخانه و زیباسازی شهری، مدیریت پسماند، بازیافت و تبدیل مواد، صدور خدمات فنی و مهندسی، مشاوره و آموزش و تربیت نیروی انسانی مجرب و توانمند و افزایش بهره‌وری اشاره کرد.