سیرجانی- فرمانیکیا - محله؛ یعنی حال و هوای آدمهای اطرافمان. حتی حال خیابانها، کوچهها، اتوبوسها و ماشینها. حال پیرمردها و پیرزنهایی که زندگی را بیش از ما میفهمند و دوست دارند. این را از صبحهای زنبیل به دست پیرزنی میفهمم که عطر سبزی تازه و نان داغش شامهام را پر میکند. از اشتیاق خدمتکردن چشمهای پاکبانی که وقت دیدن تمیزی کوچه برق میزند.
پای حرفزدن باز میشود و من، همه را با دقت گوش میدهم. از همین همسایه دیوار به دیواری که هر وقت مرا میبیند، پای حرف سست میکند و میایستد سر حرف را باز میکند.
چیزی در این کوچهها پنهان است که حس زندهبودن و زندگیکردن میدهد. این حس خواهناخواه به کلمات و نوشتههای ما میدود و جانش میدهد و زندهاش میکند و میگذارد تا لحظههای زیبایی را کنار هم داشته باشیم. یکشنبههایی متفاوت که حرفهای ریز و درشت شما توی صفحات شهرآرامحله مینشیند.
نمیدانیم چقدر منتظر رسیدن این روز برای دیدار با شهرآرامحله منطقه خودتان هستید و نمیدانیم این سطوری که به نقل شما و برای شماست، چقدر گرهگشا بوده است و رضایت شما از محله منطقه خودتان نسبی یا کامل است. شاید هم ناراضی بوده و میخواهید انتقادمان کنید.
ما با جان و دل همه کاستیهایمان را قبول داریم و حرفهایتان برایمان محترم است؛ حتی اگر نوک پیکان اعتراضهایتان را بهسمتمان بگیرید، باز هم بزرگوارید و برای ما عزیز.
جلسه هماندیشی «ما و محله ما» به همین خاطر و البته به بهانه دهسالهشدن روزنامه شهرآرا برگزار شد. بهانهای برای دورهمی دوستانه و صمیمی. جلسهای که با توجه به زمان و مکانی که در اختیار داشتیم انتخاب و گزینش سوژههایی که با حضورشان در جمع و بیان نظراتشان میتوانستند کمی راهگشا باشند برای آیندهای بهتر، کار راحتی نیست. آدمهایی که یک به یک فهرست و دعوت شدند و بیشتر هم این دعوت را اجابت کردند و در زمان مقرر در ردیف دعوتشدگان تالار فرهنگسرای انقلاب نشستند تا از خود برای ما بگویند و البته از کمیها و کاستیهایی که فکر میکنند نشریهشان دارد و لازم است با رفع آنها نشریهای بهتر برای منطقه4 شهر مشهد باشیم.
نشریه بومی، شهرت جهانی
لطف این میزبانی وقتی بیشتر شد که یکی از نمایندههای پنجمین دوره شورای اسلامی شهر مشهد همانانی که با عنوان لیست «امید » راهی شورای شهر شدند هم قبول دعوت کرد و در این نشست صمیمی حضور یافت تا بهعنوان یک شهروند از شهرآرامحلهای که میخواهد باشیم، بگوید. او رمضانعلی فیضی بود که کودکی و نوجوانی خود را در این محله گذرانده است و ارادت ویژهای به اهالی و مردم طلاب دارد و اکنون رئیس کمیسیون مناطق حاشیهای و کمبرخوردار شورای اسلامی شهر است. کمیسیونی که ایجادش ابتکار این دوره شورا بود تا اعضایش تمرکز بیشتری برای حل مشکلات این مناطق داشته باشند. همو هم نخستین کسی بود که پشت تریبون محله ایستاد تا هم نظرات خود درباره شهرآرا و شهرآرامحله را گفته باشد و هم عاملی شود تا دیگر حاضران در جلسه بیپردهتر حرف دل خود را با اهالی شهرآرا در میان بگذارند. فیضی گفت: 22سال است شهرآرا را میشناسم و همراهش هستم؛ پل ارتباطی مکتوبی که صدای مردم در آن شنیده میشود.
او ادامه داد: 10سال است از روزنامهشدن شهرآرا میگذرد. برگزاری هماندیشی با مردم هم به همین دلیل در مناطق 13گانه مشهد برگزار شد؛ شنیدن حرفهای مردمی که شهرآرا را بهعنوان نشریه خودشان قبول دارند .
عضو شورای اسلامی شهر مشهد با افتخار از شهری که در آن زندگی میکند، یاد کرد و افزود: شهرآرا، نه اینکه چون ارگان مدیریت شهری و شورای شهر است از آن میگویم، من شهرآرا را بهعنوان ارگان شهر امام مهربانیها و مردم این شهر میشناسم.
رئیس کمیسیون مناطق حاشیهای و کمبرخوردار شورای اسلامی شهر مشهد، ادامه داد: مطلوب ما و همه دستاندرکاران مجموعه شورای شهر و شهرداری این بوده است که رسانه شهرآرا به روزنامهای برای همه شهروندان و زائران حضرتش تبدیل شود و امروز با روند توسعهای که در پیش گرفته است، شاهد رشد آن در بخشهای مختلف هستیم. نشریه بومی شهری که اقشار مختلف را هدف قرار داده است از کودکان و نوجوانان گرفته تا بانوان و معلولان و ...
محله، رویداد مبارک شهرآرا
فیضی در ادامه این نشست هماندیشی گفت: نمایندههای مردمی از بین شما که اشراف بیشتری به محیط دارند، میتوانند با حضور در شورای اجتماعی محلات، سخنگوی مردم باشند. آنها میتوانند ارائهکننده طرحهای مفید در رابطه با مشکلات محلهای که در آن زندگی میکنند باشند یا حتی بهعنوان خبرنگار افتخاری به دوام و بقای نشریه خودشان کمک کنند.
عضو پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر مشهد با بیان اینکه شهرآرا زمانی رایگان به دست شهروندان میرسید اما مردم بدان اقبالی نداشتند، ادامه داد: امروز بهرغم بهایی که مردم برای خواندن و مرور خبرهای روزنامه و ضمائم شهرآرا میپردازند، مخاطب زیادی دارد. البته هنوز هم جای رشد و تعالی برای آن هست .
فیضی با مخاطب قراردادن حاضران تأکید کرد: با این همه پیشرفت و ترقی روزنامه شهرآرا شما بهعنوان مخاطبان این رسانه، بیشترین نقش را در بهبود کیفیت مطالب دارید. شما میتوانید با انتقال مسائل و مشکلات محله و منطقهای که در آن زندگی میکنید و وسواس و حساسیتی که نسبت به سرنوشت این رسانه دارید، در ارتقای آن نقش مؤثری داشته باشید.
رئیس کمیسیون ویژه مناطق پیرامونی و کمبرخوردار شورای اسلامی شهر مشهد در پایان صحبتها با بیان اینکه در بین ضمائم متعددی که با هدف مخاطب خاص در مجموعه شهرآرا تولید میشود، شهرآرامحله رویداد مبارکی است، گفت: شهروندان محلی میتوانند برای مشکلات محله زندگی خود مدام با این رسانه در تماس باشند. امیدوارم شهرآرامحله بهسمتی برود که اساسیترین و کلیدیترین مشکلات محله را به صفحات اصلی روزنامه بکشاند و فصل مشترک گفتمان بین مردم و مسئولان باشد.
خطکشیدن قلم روی انزوای جذام
صادق عباسی، امام جماعت مسجد جذامیها، دیگر مدعوی بود که در این نشست پشت تریبون رفت تا درباره شهرآرا بگوید اما او بیشتر از مشکلات جذامیان منطقه نگفت. مشکلاتی که او بدان دلیل، گفتن آنها را واجبتر از ارائه سخن درباره موضوع جلسه دید که شاید حضور نماینده شورای اسلامی شهر و سردبیر شهرآرامحله در جلسه و انتقال سخنان وی ازسوی ایشان بتواند کمکی باشد به کسانی که در دل این محله مظلوم و غریب زندگی میکنند.
البته مشکلات مربوط به جذامیان خیلی فراتر از چیزی است که امام جماعت مسجد علیبنابیطالب(ع) مطرح کرد. شاید او میدانست که با کلام نمیشود تلخیهای روزگار یک عده آدم بیپناه را منتقل کند. با این همه عباسی تلاشی را که از چند ماه قبل برای ارتباطگرفتن با رسانهها شروع کرده بود، ادامه داد و شروع به تعریف و روایت کرد: حدود 40خانواده در این محدوده زندگی میکنند؛ هر خانواده 3 تا 4نفره در یک اتاق 3*4 این گروه بهدلیل نوع بیماریای که دارند دور از اجتماعاند. چیزی که آنها را میرنجاند، بیشتر از آنکه زخم جذام باشد نگاه سنگین آدمها روی دست و صورت زخمخوردهشان است. خدماتدهی به این افراد که دستشان از زمین و زمان کوتاه است، به قبل از انقلاب بازمیگردد و در آن دوران حتی خدمتگزارانی غیرایرانی از اقلیتهای مذهبی بودهاند که بیشتر وقتشان را برای آنها گذاشتهاند. آنان عمرشان را وقف خدمت به اینها کردهاند. زخمهایشان را پانسمان میکردند و غذا دهانشان میگذاشتند. آدمهای اینطور زیاد بودهاند که به مجموعه رفتوآمد داشتهاند، اما بعد از انقلاب حتی یک مسئول هم به اینها سر نزده است.
او در ادامه گفت: وقتی تلاشها و پیگیریها به نتیجه نرسید و به هر راهی زدیم به در بسته خوردیم، تصمیم گرفتیم به پیشنهاد دوستی از طریق رسانه وارد شویم. ماه رمضان دو مستند که در این مرکز و از زندگی روزمره افرادی که به بیماری جذام مبتلا هستند تهیه شده بود، روی آنتن شبکه تلویزیونی سراسری افق رفت.
عباسی ادامه داد: بعد از پخش این مستندها، تماسهای زیادی برای کمک به افراد داشتیم. این کمکها علاوهبر ایران از کشورهای همسایه حتی از عراق بود. در همین روزها شهرآرا هم بهسراغ ما آمد و گزارشی مبسوط از وضعیت زندگی ساکنان این مجموعه تهیه کرد و خیلی مؤثر بود. میخواهم قدرت رسانه را گوشزد کنم که قلم شما تا چه اندازه میتواند آدمهای سرخورده را از انزوا خارج کند.
امام جماعت مسجد جذامیهای محله طلاب در پایان به نقش پررنگ رسانهها اشاره کرد و گفت: ما به جز این40خانواده، 210خانواده مبتلا به جذام در دیگر مناطق شهر مشهد داریم که نیاز به حمایت دارند. این وظیفه خبرنگاران و نمایندگان مردم در جامعه مطبوعاتی کشور است تا با قلم قوی و زبان رسای خود برای آنهایی که مظلوم واقع شده و جایی دیده نمیشوند، قدمی بردارند.
انعکاس جامع برنامههای فرهنگی
علی شاهمرادی، نماینده ائمه جماعات مسجد جواد الائمه(ع)، دیگر فردی بود که پشت تریبون قرار گرفت. او بهعنوان یکی از منتقدان به روال کار شهرآرامحله به بهترین نحو مجموعه را به نقد کشید و بر همین اساس از جابهجایی دبیر شهرآرامحله تا نحوه توزیع و حتی کملطفی به برخی مناسبتها را بیان کرد.
وی با طرح این موضوع که چرا تمام مراسم، تمام و کمال پوشش داده نمیشود، گفت: شهرآرا از کنار برخی مناسبتهای مذهبی بهراحتی میگذرد و فقط برخی از آنها را پررنگ میکند که این موضوع جای تأمل و درنگ دارد.
او در توضیح این ادعای خود بیان کرد که بهتازگی در حالی که شهادت حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) و حضرت حمزه(ع) و درگذشت دکتر شریعتی در یک روز بوده است شما فقط به درگذشت دکتر شریعتی پرداختید و فردای آن هم که شهادت دکتر چمران و انفجار حرم مطهر رضوی بر اثر یک توطئه تروریستی بوده، فقط به دومی بها دادهاید.
شاهمرادی در پایان خواستار این بود که برنامههای فرهنگی کامل و جامع در محله درج شود و برنامه و فعالیتهای محلی پررنگتر و مبسوطتر در نشریه مردم منطقه انعکاس داده شود.
طرح آسیبهای اجتماعی
معاون سرکلانتری ششم در کلانتری میرزا کوچکخان یکی دیگر از کسانی بود که پشت تریبون محله ایستاد و گفت: در میان جلساتی که بهعنوان نماینده کلانتری حضور دارم، این اولین جلسه و نشستی است که مسئولان، شنونده و پذیرای انتقادهای خود هستند و این نقطه قوتی برای روزنامه شهرآراست. اینکه حاضرند عیب و ایرادهای خود را بشنوند و برای رفع آنها تلاش کنند.
سرهنگ ابراهیمی در ادامه با بیان اینکه توصیه من برای دستاندرکاران حوزه تحریریه شهرآرا این است که سعی کنند باورپذیری در مطالب را بیشتر کنیم، بیان کرد: امروز مردم حوصله خواندن روزنامه را ندارند. صفحه اول آن را که نگاه میکنند، کنار میگذارند؛ در حالیکه اگر باور داشته باشند که مطالب داخل صفحات نکات آموزنده و خوبی دارد، ادامه میدهند. در واقع مطلب باید تأثیرگذار باشد تا خواننده روزنامه، فردا هم بهسراغ شماره بعدی آن برود.
معاون سرکلانتری ششم در کلانتری میرزا کوچکخان در ادامه اظهار داشت: موضوع بعدی که در مطالب شهرآرا باید به آن توجه داشت، این است که در برخی مطالب بازی با کلمات زیاد است. تا بخواهی اصل مطلب را از میان آن همه کلمه دربیاوری کلی زمان میبرد. این روال از حوصله افراد خارج است. بهتر است کلمهپردازی کمتر و کمرنگتر شود.
وی همچنین با اشاره به این موضوع که یکی از برنامههای ما حضور در مساجد و برگزاری نشست با مردم محلات مختلف مناطق است، گفت: در این نشستها که در راستای تعامل هر چه بیشتر با شهروندان محلات مناطق مختلف برگزار میشود، درباره آسیبهای اجتماعی همچنین مشکلاتی که از بُعد امنیتی ممکن است بهوجود بیاید، نکاتی گوشزد میشود.
سرهنگ ابراهیمی با تأکید به اهمیت حضور خبرنگاران محلی در این نشستها ادامه داد: حضور خبرنگار و انعکاس پرسش و پاسخهایی که در این جلسات مطرح میشود، میتواند اطلاعرسانی برای کسانی که امکان استفاده برنامه را نداشتهاند، مهیا کند. از سویی تحقق این موضوع مزیت دیگری هم دارد و آن اینکه کسانی که در آن برنامه بودهاند با دیدن گزارش انعکاس برنامهها و نشستها، اعتمادشان به شهرآرا بیشتر میشود.
معاون سرکلانتری ششم در کلانتری میرزا کوچکخان در پایان با بیان اینکه درخواست من این است دوستان خبرنگاری که در محلات هستند به این موضوعات بیشتر ورود پیدا کنند، امیدواری کرد که روزی برسد روزنامه شهرآرا در کل خراسان بزرگ توزیع شود.
هنرمندان در محله
کوشا که به نمایندگی از هنرمندان محله طلاب در جلسه حاضر شده بود به این امید که مشکل اختصاص مکانی برای هنرمندان منطقه برطرف شود، پشت تریبون آمد تا در حضور مسئولان شهری درخواست خود را مطرح کند.او با این توضیح شروع کرد: ما گروهی با عنوان «پاتوق هنرمندان» محله طلاب داریم که بزرگ شده و برخاسته از محلات همین منطقه هستند. هنرمندانی که در هنرهای مختلفی چون عکاسی، خوشنویسی، نقاشی، شاعری، نوازندگی، نویسندگی و... هر کدام وزنهای هستند و در هنر خود حرف برای گفتن دارند.
کوشا در ادامه با بیان اینکه این گروه هنرمندان منطقه4 برای انجام فعالیتها و نشستهای گروهی نیاز به مکانی ثابت در منطقهای هستند که از آنجا رشد کرده و بلند شدهاند، اظهار داشت: خوشبختانه با حضور خبرنگاران شهرآرا و انعکاس این نشستها و خبرها تا حدودی متولیان امر با ما و فعالیتهایمان آشنا شدهاند.
این بانوی فعال فرهنگی در پایان افزود: ضمن تشکر از روزنامه خوب شهرآرا بهواسطه انعکاس اخبار و گزارش پاتوقهای فرهنگی هنرمندان منطقه اجازه میخواهم دوباره این درخواست را در این نشست هماندیشی مطرح کنم. امید دارم با اختصاص مکانی برای گردهمآمدن هنرمندان منطقه، فضایی برای کشف استعدادهای منطقه فراهم شود و دیگر هنرمندان ما محبور نباشند برای ارائه هنر و آثار هنری خود، از امکانات و فضاهای هنری دیگر مناطق، وام بگیرند.
قهرمان 93ساله در جمع محله
خوبی این نشست همراهی پیشکسوتان و سالمندانی بود که از چهرههای ویژه محله به حساب میآمدند. حضور سیدمحمدعلی جعفری، ورزشکار پیشکسوتی که در 90 و چند سالگی توانست مقام نخست مسابقات پاورلیفتیگ کشور را در بخش پیشکسوتان از آن خود کند، افتخاری برای بچههای محله بود.
جای خالی شهرآرا در سازمانها
جلسه با صحبتهای کوتاه نمایندههای شورای اجتماعی محلات ادامه یافت؛ در حالیکه بیشتر آنها خواستار این بودند که شهرآرامحله در اختیار آنها قرار گیرد.فرحناز راستگو، دبیر شورای اجتماعی محله ناحیه3، خیلی خلاصه اظهار داشت: برای نقدکردن محتوا باید به آن دسترسی داشت؛ در حالیکه بخش فرهنگی شهرداری از این امتیاز دسترسی به شهرآرا محروم است.
تلاشی که ادامهدار است
در ادامه نشست هماندیشی شهرآراییها و مخاطبان این روزنامه رضا سلیماننوری، سردبیر شهرآرامحله، برای پاسخگویی به حرفهای مردمی پشت تریبون قرار گرفت.
وی با اشاره به صحبتهای عباسی، امام جماعت مسجد جذامیها، گفت: ما در حد توان و بضاعتمان تلاش میکنیم تا از طریق رسانه مشکلات آنها را به گوش مسئولان برسانیم و در اولین فرصت بهطور گروهی از این مجموعه بازدید خواهیم داشت.
سلیماننوری در پاسخ به شاهمرادی نسبت به پررنگکردن برخی مناسبتها یادآور شد: توجه داشته باشید شهرآرامحله رسانه بومی شهر مشهد است و برخی مناسبتهای مورد نظر شما نظیر انتخاب و پرداختن به موضوع دکتر علی شریعتی به این دلیل است که این چهرههای شاخص اهل خراسان بوده است و متعلق به این خطه بودهاند. همچنین باید خاطرنشان کنم شهادت دکتر چمران 31خرداد است که روز تعطیل بود و فاجعه حمله تروریستی به حرم مطهر رضوی 30خرداد و ما این فاجعه را که هم مشهدی بود و هم در سالگرد وقوع آن چاپ داشتیم به شهادت دکتر چمران که روزنامههای غیرمشهدی هم میتوانستند بدان بپردازند مقدم دانستیم و البته در روزهای پس از تعطیل به این مورد هم پرداختیم. با این حال سعی میشود که در آینده به تمام مناسبتهای مهم، خاصه مشهدی هر چند به اختصار و اجمال پرداخته شود .سلیماننوری در ادامه قول پیگیری مشکلات پاتوق هنرمندان را از طریق رسانه خودشان داد و گفت: بهرغم اینکه موضوع پاتوق هنرمندان تا به حال بهطور مبسوط پرداخته شده است، با این همه برای به نتیجه رسیدن کامل باز هم در خدمت آنها خواهیم بود.وی با تأیید صحبتهای سرهنگ ابراهیمی قول این را داد تا نشستها و جلسههای آموزشی این مجموعه برای اطلاعرسانی به مردم پوشش خبری داده شود .
سردبیر شهرآرامحله درباره نحوه توزیع نشریه هم گفت: این بحث دو پایه مهم دارد، توزیع کلی نشریه و توزیع برای اعضای شوراهای اجتماعی محلات. در مورد دوم ما برپایه تفاهمنامهای با اداره شورای اجتماعی محلات اینکار را انجام میدادیم و اکنون دوستان بهدلیل انتخابات در حال برگزاری شورای اجتماعی محلات خواستار توقف این اقدام شدهاند و ما منتظر اعلام فهرست جدید اسامی و نشانی اعضای شورای اجتماعی محلات از سوی این اداره هستیم تا بار دیگر نشریه را در اختیار دوستان عضو این شورا قرار دهیم. اما درباره کلیت توزیع نشریه باید بگویم متأسفانه مشهد از کمبود کیوسک مطبوعاتی رنج میبرد و چون بر اساس قانون ما فقط مجاز به توزیع نشریه از طریق کیوسک یا اشتراک هستیم، نمیتوانیم از محلهایی چون مساجد، نانواییها و سوپرمارکتها برای توزیع نشریه استفاده کنیم. این یک مشکل قانونی است که متأسفانه در حال حاضر راهحلی ندارد.
حرف آخر
کنار این حرفها و گفتهها و نقدهایی که لطف اهالی آنها را به ما یادآوری کرده است باید بگوییم دستاندرکاران تولید محتوا قصدشان بر نشاندادن نقاط قوت در محله بوده است و نقطهای که خیلیها آن را از مناطق کمبرخوردار و حاشیهای شمرده و اما قابلیتها و ظرفیتهای موجود در آن نشان میدهد در دل مناطق کمبرخوردار هم ستارههایی پنهان است. افرادی که در خانوادههای خیلی معمولی به دنیا آمده، اما همت و تلاشی که داشتهاند آنها را ممتاز و برجسته کرده است. خانوادههای موفقی که شهرآرامحله هر هفته پای صحبتهایشان نشسته تا به دیگران ثابت کند مناطق حاشیهای شهر چیزی کم از دیگر مناطق ندارند. این موضوع را میتواند رتبههای درخشان ورزشکارن این محله در رشتههای رزمی ثابت کند. یا ورزشکارانی که از زمینهای خاکی محلات همین منطقه بلند و پرآوازه شدند. ورزشکارانی چون خداداد عزیزی، حسین طالبی و... یا هنرمندانی که رتبههای برتر علمی را در سطح کشوری و بینالمللی از آن خود کردند و افتخاری شدند برای محله و منطقه خود و... با این حال شهرآرامحله زبان و صدای مردمی است که تعلق به این خطه و خاک دارند و در همسایگی ما زندگی میکنند. شهرآرا با مردم و برای مردم است.