این روز‌ها خبر‌های فوت همشهریانمان آن هم با قاتلی که نامرئی است، جزو تلخ‌ترین خبر‌هایی است که می‌شنویم و در روزنامه‌ها می‌خوانیم؛ خبر‌هایی که متأسفانه تعدادشان کم نیست. حال آنکه با مراقبت می‌شود جلو این قاتل نامرئی (مسمومیت بااستشمام گاز مونوکسیدکربن) را گرفت. براثر تنفس مقدار فراوان گاز مونوکسید یا جذب آن از راه پوست، این ماده وارد خون می‌شود و به‌جای اکسیژن وارد ارگان‌های حیاتی بدن، چون قلب و مغز و شش‌ها می‌شود و به این ترتیب مرگ افراد را رقم می‌زند. گازی بی‌رنگ و بی‌بو که بیشتر افراد در ابتدا منتشر شدن آن را احساس نمی‌کنند و عمده‌ترین منبع تولید آن، سوخت ناقص نفت و گاز است، اما اصولا در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی مخصوصا در محیط‌های دربسته و فاقد اکسیژن، ممکن است تولید شود. آنچه هست اینکه استفاده از آب‌گرم‌کن یا بخاری‌های مستعمل یا دارای نقص فنی و فاقد دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در منزل، بیشترین ابتلا به مسمومیت هستند. از آنجایی که تمایل این گاز برای ترکیب با هموگلوبین خون ما ۲۵۰برابر بیش‌از اکسیژن است، بنابر‌این با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق به‌سرعت باعث ایجاد مسمومیت خواهد شد. این روز‌ها هم با سردشدن هوا و روشن‌کردن وسایل گرمایشی در خانه، دوباره سروکله این قاتل نامرئی پیدا شده است. البته مهم‌ترین منبع تولید این گاز به‌جز در بخاری‌های هیزمی و شومینه، می‌تواند اجاق‌گاز، آب‌گرم‌کن، چراغ‌های گازی خوراک‌پزی، دیزل‌های تولید برق خانگی در زمان قطع برق، بخاری گازی و حتی روشن بودن خودرو در محیط بسته پارکینگ هم باشد. برای پیشگیری از خطر مسمومیت با این گاز در گام نخست، با مشاور یا متخصص، امن‌ترین شیوه گرمایش خانه و محیط کار را انتخاب کنید و در صورتی که قصد دارید از وسایل گرمایشی گازی استفاده کنید، برای نصب از افراد کارشناس بهره بگیرید. همچنین از وجود تهویه ایمن و استاندارد دودکش از جنس بدنه و کلاهک تأیید شده، مطمئن شوید. از بخاری‌های مستعمل و فرسوده بدون دودکش یا دارای دودکش نامناسب و غیر استاندارد استفاده نکنید؛ چراکه استفاده از بخاری‌های بدون دودکش به‌هیچ‌وجه از تولید گاز مونوکسیدکربن جلوگیری نمی‌کند. قبل از راه‌اندازی وسایل گرمایشی، از سلامت مسیر دودکش ساختمان و بدون ترک و نشتی بودن آن اطمینان حاصل کنید و از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آب‌گرم‌کن به دودکش دیواری مطمئن شوید. در زمان باد، باران یا بارش برف شدید یا وجود لانه پرنده که سبب مسدودشدن دودکش و بروز مسمومیت می‌شود، سعی کنید خروجی دودکش‌ها را چک کنید؛ البته تمام دودکش‌ها باید وسیله انتهایی ضدباد و کلاهک مناسب داشته باشند. شیب لوله‌های افقی در داخل واحد‌ها باید مثبت و رو به بالا باشد و ارتفاع عمودی لوله در بیرون حداقل ۳ برابر طول افقی آن باشد. البته توجه به داغ‌بودن دودکش پس از روشن‌کردن وسیله گرمایشی به اطمینان افراد از تخلیه گاز کمک می‌کند. چنانچه فضای منزل را با بخاری‌های گازسوز گرم می‌کنید، حتما مختصری تهویه ازطریق در یا پنجره در فضا ایجاد و از درزبندی و بستن کامل منافذ خودداری کنید. حال اگر درصورت خطایی دچار مسمومیت با این گاز شدید، بدانید که سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و احتمالا درد شکم و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغما و در بیماران مبتلابه ناراحتی‌های قلبی، تشدید بیماری از علامت‌های هشداردهنده آن است؛ که اگر فردی در اثر مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن جان خود را از دست ندهد، ممکن است دچار نقص عصبی و روانی پیشرفته مانند فلج عضو یا اختلال قوای مغز شود. همه این‌ها را گفتیم تا یادآوری کنیم که مراقبت از سلامتی خودمان در مقابل این گاز کشنده بستگی به راه‌های استفاده درستمان از وسایل گرمایشی دارد.