طنین همتی|شهرآرانیوز، گوشت قرمز و مرغ ازجمله کالاهای اساسی هستند که بیشتر مردم قیمت آن‌ها را زیر نظر دارند. افزایش قیمت این محصولات تحت‌تأثیر عواملی مثل دستمزد است که امسال حدود ۵۷درصد افزایش داشته است و تبعات تورمی به‌همراه دارد. بیشتر نگرانی شهروندان نیز از این است که قیمت کنونی گوشت در ماه‌های آینده به کجا می‌رسد. اکنون قیمت گوشت در بازار مشهد بین ۱۷۰ تا ۲۰۰هزار تومان متغیر است و به‌گفته فروشندگان، این بازار تحت‌تأثیر عرضه و تقاضاست.
رئیس اتحادیه صنعت دام‌پروری استان هم در پاسخ به اینکه چرا قیمت محصولی مثل گوشت قرمز نوسانی است، می‌گوید: بازار گوشت قرمز برخلاف مرغ که نرخ مصوب دارد، تحت‌تأثیر عرضه و تقاضاست؛ مثلا در روزهایی که بارندگی داریم، عرضه گوسفند زنده دامدار برای پروارشدن بیشتر، کاسته می‌شود.
امین هراتی در ادامه به شهرآرانیوز می‌گوید: چند عامل در قیمت تمام‌شده گوشت قرمز تأثیر دارد و عرضه و تقاضا یکی از این دلایل است. در دوسه روز گذشته که شاهد بارندگی بودیم، عرضه دام کاسته می‌شد و وقتی دام کم شود، قیمت گوشت در بازار در یک روز افزایش می‌یابد یا اینکه تقاضای مصرف‌کننده به‌دلایلی کم و قیمت کاسته می‌شود. درنهایت، با همه دخالت‌ها و قیمت‌گذاری‌های دستوری، بازار روال خودش را دارد.
به‌گفته وی، اکنون دامدار با قیمت‌های موجود متضرر می‌شود، اما بخش دیگر هم قدرت ضعیف مردم در خرید گوشت با این قیمت است. تنها دلیل این ناموزونی هم افزایش هزینه‌های تولید است. اگر دولت به‌جای اینکه نرخ گوشت را دستوری اعلام و نظارت کند، چند عامل تأثیرگذار در بهای گوشت را مدیریت کند، مسلما حاشیه سود دامدار افزایش می‌یابد و درنهایت قیمت گوشت هم کم می‌شود. در نتیجه، دولت باید هزینه تولید را برای تولیدکننده کم کند. اگر این کار را در این برهه انجام ندهد، بزرگ‌ترین ضعف دولت در مهار قیمت‌ها خواهد بود.
هراتی در پاسخ به اینکه بخش عمده هزینه‌های تولید چیست، گفت: هنوز یک‌ماه از سال نگذشته که بحث افزایش 57درصد دستمزد مطرح شده است. این فقط یک قلم از کارهایی است که پای دولت در آن در میان است. نهاده‌ها و علوفه دامی، دارو‌های وارداتی، خدمات و حمل‌ونقل، همه بر قیمت تمام‌شده گوشت تأثیر می‌گذارند. تصمیم غیرکاشناسی این است که این هزینه‌ها دیده نشود و قیمت دستوری اعلام شود که نتیجه آن کشتار دام مولد و ازبین‌رفتن صنعت دام است.
وی در ادامه می‌گوید: در بحث حذف ارز ترجیحی هم با بلاتکلیفی رو‌به‌رو هستیم و هنوز نحوه اجرای آن مشخص نیست.
رئیس اتحادیه صنعت دام‌پروری خراسان‌رضوی به نقش دلال در این حوزه اشاره می‌کند و می‌گوید: مسلما این دلال یا واسطه هزینه سرباری به محصول اضافه می‌کند.
به‌گفته وی، اتحادیه دراین‌راستا اولین عرضه مستقیم گوشت گوسفند را در مشهد راه انداخته است که هدفش حذف واسطه و حفظ زنجیره تولید است. این عرضه مستقیم کاهش هزینه‌های تولید را به‌دنبال دارد. دولت باید از این مجموعه‌ها حمایت و بستری برای عرضه مستقیم فراهم کند. برای مثال راه‌اندازی مرکز گوشت برای اتحادیه حدود ۲۰میلیون اجاره‌بها نیاز دارد. اگر دولت و دستگاه‌های مربوط بستر را برای عرضه گوشت قرمز فراهم کنند، مسلما بازهم هزینه‌های عرضه‌کننده کاسته می‌شود و با قیمت مناسب‌تری به دست مصرف‌کننده می‌رسد.
هراتی تأکید کرد: گفته می‌شود قیمت گوسفند زنده ۷۵هزار تومان است، پس چرا گوشت در بازار 195تومان است. اما نمی‌گویند با احتساب همه هزینه‌ها، قیمت لاشه گوسفند به ۱۶۰هزار تومان می‌رسد که به بهای تمام‌شده آن نزدیک‌تر است.
این فعال حوزه دامداری در ادامه تصریح کرد: از طرفی دامدار توانایی نگهداری و خوراک‌دادن به دامش را ندارد. قیمت مصوب شیر خام قیمتی نیست که برای دامدار بصرفد. همین باعث می‌شود دام‌های مولدشان را به کشتارگاه بفرستند و این هشداری برای این صنعت و ضربه‌ای به آن خواهد بود.
هراتی در پاسخ به خبرنگار شهرآرانیوز مبنی بر اینکه افزایش هزینه‌های دستمزد امسال چقدر بر بهای تمام‌شده گوشت تأثیر می‌گذارد، گفت: اگر روال طبیعی و قانونی طی شود، دقیقا افزایش‌های سالانه نسبت به همان درصد دستمزد به کالا اضافه می‌شود، اما این اتفاق در کشور رخ نمی‌دهد. بنابراین هیچ تصمیمی برای آینده قیمت گوشت نمی‌توان گرفت و تنها شرایط تعیین‌کننده است و اینکه تأمین علوفه به چه صورت و کشش بازار به چه شکل خواهد بود.
ناصر شعربافیان، مدیر نظارت بر بازار جهاد کشاورزی، درباره نظارت بر این بازار می‌گوید: برای کالاها، یا قیمت مصوبی وجود دارد یا ضریب سود مصوب وجود دارد؛ برای گوشت نیز ضریب سود مصوب وجود دارد و مبنای نظارتی ما هم همین ضریب سود است. برای مثال، اگر امروز بر اثر بارش باران عرضه گوسفند زنده کم می‌شود، این موضوع باعث افزیش قیمت دام زنده می‌شود و تعیین‌کننده نرخ است. بعد از اینکه دام به کشتارگاه می‌رود، هزینه عمده‌فروشی 3درصد و هزینه خرده‌فروشی 8درصد می‌شود. آنچه که ما پیگیری می‌کنیم، رعایت همین ضرایب است. این ضرایب سود مصوب هیئت نظارت است و در سراسر کشور ثابت است.
رئیس اتحادیه گاوداران خراسان‌رضوی هم در نامه‌ای به وزیر جهاد کشاورزی، خواستار تعیین تکلیف هرچه سریع‌تر قیمت شیر خام شده است.
فرشید صراف در گفت‌وگو با شهرآرانیوز گفته است: افزایش قیمت نهاده‌ها و کاهش توزیع و تصمیم به حذف ارز ترجیحی در این مدت بهانه‌هایی بوده است که نرخ نهاده‌ها و خدمات را هر روز در بازار افزایش داده است. نرخ تعیین‌شده ۶۸۰۰تومانی برای شیر خام باید از انتفاع خارج شود. این وضعیت زمانی بحرانی‌تر می‌شود که برخی کارخانجات لبنی با استفاده از بحران، هر روز پرداخت‌هایشان را بلندمدت‌تر می‌کنند. این درحالی است که بهای تمام‌شده شیر خام با وجود توزیع نهاده دولتی در بازار به نزدیک به ۱۰۰هزار ریال رسیده است که نشان‌دهنده کاهش توزیع نهاده دولتی و دسترسی دامداران به منابع آزاد در بازار است.
به‌گفته وی افزایش هزینه‌های تولید مثل حمل‌ونقل و کارگر و خدمات، دامداران را به مرز ناامنی شغلی می‌رساند که تبعات آن نبود امنیت اجتماعی و حاشیه‌نشینی بیشتر در شهرهاست. بنابراین، برای جلوگیری از ناامیدی دامداران، دولت باید اقداماتی انجام دهد ازجمله خرید تضمینی شیر خام و گوشت قرمز، تأمین یارانه ناشی از درآمد حاصل از حذف ارز ترجیحی، تأمین نقدینگی برای تولید، اصلاح سیاست‌های بانکی و حذف بروکراسی اداری در ورودی‌های راهبردی گمرک و... .