محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ مرداد ماه سال ۱۳۹۰ و پس از تأیید و تکذیب‌های فراوان و برخی مخالفت ها، الحاق منطقه توس به مشهد قطعی شد و بهمن همان سال با تأیید شورای عالی شهرسازی و معماری ایران توس به عنوان یک محدوده منفصل شهری به شهرداری مشهد واگذار و شهرداری ملزم به خدمت رسانی به این محدوده شد؛ البته اجرای این دستورالعمل تا سال ۱۳۹۳ طول کشید و در عمل از این تاریخ توس وارد نقشه شهری مشهد شد.
اما در همان زمان الحاق توس به مشهد، وزارت راه و شهرسازی متعهد شد تا طرح راهبردی و تفصیلی این منطقه را به سرعت تهیه کند و در اختیار شهرداری بگذارد، کاری که در ۱۰ سال گذشته بار‌ها و بار‌ها بنا به دلایل نامعلوم به تعویق افتاد و انجام نشد و با وجود اجرای پروژه‌های عمرانی برای سر و سامان دادن به اوضاع توس توسط شهرداری، در عمل به دلیل نبود طرح تفصیلی، خدمت رسانی مناسب و پاسخگویی به شهروندان این منطقه برای ساخت و ساز ممکن نبود.
دی ماه سال ۱۴۰۰ و پس از یک دهه کش و قوس، طرح راهبردی توس بالاخره ابلاغ شد تا راه برای تهیه طرح تفصیلی هموار شود. حالا و بعد از گذشت چهار ماه از صدور این ابلاغیه، رئیس کمیسیون توسعه و بهسازی توس می‌گوید که پیمانکار تهیه طرح انتخاب شده و در حال کار مطالعاتی بر روی منطقه است و حتما باید ظرف یک سال طرح تفصیلی توس را تهیه کند.
ماجرا‌های تهیه طرح راهبردی و نگارش طرح تفصیلی برای توس از زمان الحاق این منطقه به شهر مشهد آغاز شد و د رحالی که اداره کل راه و شهرسازی متعهد شده بود تا در سریع‌ترین زمان ممکن این طرح را تهیه و به شهرداری ابلاغ کند، سال ۱۳۹۴ و تقریبا یک سال پس از اجرای دستور شورای عالی شهرسازی و معماری و الحاق توس به مشهد، اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی اعلام کرد که در مدت شش ماه طرح تفصیلی توس را آماده می‌کند و در اختیار شهرداری می‌گذارد که باز هم بنا به دلایل نامعلوم نگارش طرح تفصیلی توس به تعویق افتاد.
در سال ۱۳۹۵ مدیر شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی از وعده جدید این اداره برای تهیه طرح‌های این منطقه رونمایی کرد و گفت که تهیه و عملیاتی شدن طرح تفصیلی توس از پروژه‌های وزارت راه و شهرسازی برای رویداد بین المللی «مشهد ۲۰۱۷» است و حتما در سال ۱۳۹۵ به نتیجه خواهد رسید؛ اتفاقی که باز هم به سرانجام نرسید.
بلاتکلیفی توس و قفل شدن بسیاری از کار‌های عمرانی، به ویژه ساخت وساز‌ها در این منطقه، به دلیل نبود طرح بالادستی، تا سال ۱۳۹۹ ادامه پیدا کرد تا اینکه در ۳۱ تیرماه همین سال شهردار وقت مشهد از تصویب طرح راهبردی توس در شورای عالی معماری و شهرسازی کشور خبر داد و اعلام کرد ۳ هزارو ۶۰۰ هکتار از اراضی منطقه منفصله توس به صورت قانونی به شهر مشهد ملحق شد. کلائی البته وعده داد که چهارماهه طرح تفصیلی توس را تهیه و در کمیسیون ماده ۵ به تصویب برساند.
اما اندکی پس از امضای رئیس شورای عالی شهرسازی و معماری پای نامه تصویب طرح راهبردی توس، خبر تازه‌ای منتشر شد و آن هم ابلاغ نشدن طرح راهبردی توس به دلیل مشخص نبودن حریم و محدوده و البته اعتراض جهاد کشاورزی استان مبنی بر از بین رفتن زمین های کشاورزی در این طرح بود.
این مسئله باعث شد تصمیم شورای عالی شهرسازی و معماری برای ابلاغ طرح راهبردی، تا زمان تدقیق حریم و محدوده به تعویق بیفتد تا کورسوی امیدی که برای سامان پیدا کردن توس پیدا شده بود، خاموش شود.
اما پیگیری‌های شورای شهر مشهد و شهرداری برای خروج طرح راهبردی توس از بن بست، در دی ماه ۱۴۰۰ بالاخره به ثمر نشست و از ۳ هزارو ۴۰۰ هکتار از اراضی توس، هزارو ۹۰۰ هکتار به محدوده شهری مشهد اضافه شد و رئیس کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس همان زمان گفت که محدوده جغرافیایی منطقه منفصل توس توسط وزارت راه وشهرسازی به استانداری خراسان رضوی و به دنبال آن شهرداری مشهد به صورت رسمی ابلاغ و مسیر کار و آبادانی در توس هموارتر شده است. مجید طهوریان عسکری همچنین ابراز امیدواری کرد که طرح تفصیلی توس تا پایان سال ۱۴۰۱ جمع بندی و آماده شود.
وی در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به آخرین اقدامات برای تهیه طرح تفصیلی توس گفت: قانون به صورت شفاف می‌گوید که از روزی که طرح راهبردی ابلاغ می‌شود، راه و شهرسازی حداکثر یک سال و نیم فرصت دارد که طرح تفصیلی را تهیه و ابلاغ کند. شهرداری مشهد و اداره کل راه و شهرسازی دو قرارداد با پیمانکار برای تهیه طرح تفصیلی طرح کرده اند. پیمانکار اکنون در مرحله مطالعات و تهیه و تنظیم نقشه هاست.
وی در ادامه تأکید کرد: همان طور که پیشتر اشاره شد، قانون فرصت یک ساله‌ای به دست اندرکاران تهیه طرح تفصیلی برای نگارش آن داده است و ما هم در شورا تأکید کردیم که این کار حتما در همان مدت قانونی به اتمام برسد.
رئیس کمیسیون ویژه توسعه و بهسازی توس با بیان اینکه بخشی زیادی از مشکلات مردم با ابلاغ طرح راهبردی حل شده است تصریح کرد: اکنون شهرداری منطقه ۱۲ با استناد به طرح راهبردی و با مشورت مشاور به مردم منطقه توس پاسخگویی می‌کند و مشکلات مربوط به این بخش با ابلاغ طرح راهبردی حل شده است و فقط در بخش تاریخی جدای از شهرداری، میراث فرهنگی هم باید اعلام نظر کند.