حمیدرضا معصومیان | شهرآرانیوز؛ رقابت‌های قهرمانی کشتی آزاد آسیا درحالی دوشنبه با قهرمانی مقتدرانه تیم‌ملی کشورمان همراه شد که بازهم نامی از خراسانی‌ها به‌ویژه مشهدی‌ها در ترکیب تیم‌ملی نبود. این همه درحالی بود که تیم اعزامی امسال کشورمان تیم منتخب نفرات برتر مسابقات انتخابی بود و با غیبت بسیاری از بزرگان کشتی ایران این تیم عملا تیم دوم ایران محسوب می‌شد، ولی شوربختانه اینکه در این جمع هم هیچ نشانی از خراسانی‌ها نبود. این وضع شامل تیم فرنگی کشورمان نیز بود تا کشتی‌گیران مشهدی و خراسانی جایی در بین بیست کشتی‌گیر اعزامی ایران به این مسابقات نداشته باشند!
اتفاقی که در سال‌های گذشته به رویه تبدیل شده است؛ انگار نبودن کشتی‌گیران شرق ایران در تیم‌ملی که روزگاری از قطب‌های کشتی کشور بود، امری بسیار عادی به‌شمار می‌رود. خطه‌ای که امثال وفادارها، شورورزی‌ها، سخدری‌ها و بعد‌ها برادران خادم و توکلیان، زینل‌نیا و خدایی را در سطح اول کشتی ایران داشته است، سال‌هاست در خاموشی مطلق به سر می‌برد. کشتی خراسان بدجور به گل نشسته است و تأسف‌آور اینکه کسی هم تلاش چندانی برای نجات آن نمی‌کند!
نزدیک به دو دهه است که نامی از مشهد و خراسان در کشتی ایران شنیده نمی‌شود. آخرین کشتی‌گیرانی که در رده ملی از این دیار مطرح بوده‌اند، نسل مجید خدایی و امیر توکلیان است. بعد از آن‌ها چند جوان دیگر برای خراسان در رده‌های پایه چهره شدند، اما هرگز نتوانستند به رده ملی برسند و به جایگاه امثال برادران خادم حتی نزدیک شوند. در بخش عمده‌ای از این دو دهه سکوت، سکان هدایت تیم‌ملی و حتی فدراسیون در اختیار مشهدی‌ها (بخوانید برادران خادم) بود، اما نه‌تن‌ها هیچ تحرکی در کشتی خراسان دیده نشد، بلکه در مقطعی آن‌چنان گرفتار اختلاف و درگیری بود که یک والیبالی (جواد فخار) مدت‌ها رئیس هیئت کشتی خراسان‌رضوی بود.
کم نیستند کسانی که می‌گویند آن روز‌های بد و فاصله‌ای که در جامعه کشتی خراسان افتاد، جریان کشف استعداد‌ها و آموزش را آن‌چنان سوزاند که بارورشدن دوباره آن سال‌ها زمان می‌برد. این گزاره از این نظر درخور اعتناست که دقیقا از همان سال‌ها، اواسط دهه ۸۰، کشتی خراسان از کشتی استان‌های تهران، مازندران، کرمانشاه و حتی خوزستان عقب افتاد و حالا کیلومتر‌ها با آن‌ها فاصله گرفته است.
در همه این سال‌هایی که کشتی خراسان‌رضوی به گل نشسته، وضعیت حضور نمایندگان استان در مسابقات باشگاهی هم تعریفی نداشته است.
در واقع بعد از دوران حضور راه‌آهن در لیگ‌برتر کشتی که زمینه‌ساز بروز استعداد‌ها و توانمندی‌های کشتی‌گیران بومی شده بود، مشهد و خراسان همواره حضوری کج‌دارومریز در سطح اول کشتی کشور داشته است. بهترین دوران خراسان به سال‌های حضور مؤسسه ثامن‌الحجج (ع) در کشتی و هندبال مربوط بود که با وجود اینکه نماینده خراسان‌رضوی قهرمان ایران هم شد، با ولخرجی‌های مالک آن تیم هیچ نشانی از خراسانی‌ها نبود و حتی حریفان تمرینی کشتی‌گیران اول تیم هم بومی نبودند!
نسخه غلطی که چند سال بعد هم برای کشتی خراسان و مشهد پیچیده شد، این بود که تیم ثبت جهانی توس با هزینه زیاد و جذب ستاره‌هایی مانند حسن یزدانی در لیگ‌برتر شرکت کرد، با این تفاوت که نتیجه هم نگرفت و حتی نتواست یک عنوان برای کشتی خراسان به‌دست بیاورد. تیمی که با ریخت‌وپاش عجیب رئیس وقت هیئت کشتی استان بسته شد، اما فقط به همان سال محدود شد تا غمگینانه بودجه خوبی که می‌شد صرف کشف استعداد‌ها و پرورش آن کرد، حیف‌ومیل شود.
سکوت کشتی در این سال‌های طولانی این رشته کهن و پهلوان‌خیز را هر روز مهجورتر از قبل کرده است. تعداد جوانانی که این روز‌ها به کشتی علاقه‌مندند، در خراسان‌رضوی آشکارا نسبت به دو دهه قبل کمتر شده‌اند و در برخی شهرستان‌ها به تعداد انگشتان دست رسیده است. در این میان، نبود بودجه و امکانات حداقلی کار را سخت‌تر کرده است، به‌طوری‌که بیشتر شهرستانی‌ها از نبود تشک کشتی مناسب در شهر خودشان می‌نالند. در مشهد هم با اینکه چند باشگاه مهم و فعال وجود دارد و چند سالی است خانه کشتی هم در مجموعه بهشتی فعال شده است، هنوز فقر امکانات به‌معنای واقعی کلمه وجود دارد.
موضوع کمبود مربیان خوب و کاربلد هم مسئله مهمی است که تأثیر زیادی در رکود کشتی در مشهد و همچنین، خراسان‌رضوی داشته است و دارد. قوانین سخت فدراسیون برای اعطای مدرک مربیگری از یک‌طرف و کمبود‌های مالی و کم‌بودن دستمزد‌ها از سوی دیگر، بر وخامت اوضاع افزوده و پیشکسوتان کشتی را به‌جای نگهداشتن در دایره طلایی، خانه‌نشین کرده است.
همه آن چیزی که از کشتی خراسان و مشهد در این سال‌ها شنیده‌ایم، به اسماعیل نجاتیان برمی‌گردد که یک‌تنه پرچم کشتی این خطه را بالا نگه داشته است. البته تلاش‌ها و درخشش نجاتیان فقط در حد باشگاهی است و او نه‌تن‌ها نتوانسته است پا جای پای امثال خادم‌ها بگذارد، بلکه از دوبنده تیم‌ملی هم دور بوده است. غیر از او مسلم نادری‌خادم هم در مقطعی اسم خراسان را در کشتی فرنگی زنده کرد، اما این ستاره هم خیلی زود خاموش شد.
در یکی‌دو سال گذشته امیرحسین متقی از تایباد و امثال احمد جوان کشتی‌گیری که موفق شد بعد از سال‌ها یک مدال در رقابت‌های جهانی برای مشهد به‌دست بیاورد، روزنه‌های امید بازگشت کشتی‌گیران خراسانی به دو بنده تیم‌ملی شده‌اند. دو جوانی که بی‌تردید به یاری و حمایت مسئولان و صدالبته جامعه کشتی خراسان نیاز دارند تا دوباره پرچم پرافتخار این خطه را در ایران به اهتزار درآورند. پرچمی که در دو دهه اخیر شرمنده بزرگانی بوده است که سال‌ها نام خراسان را در این رشته کهن پهلوانی در ایران و جهان سربلند کرده بودند.