چهارمین دوره کنفرانس ملی گردشگری که بر اکوتوریسم، فرهنگ و توسعه گردشگری تمرکز داشت با حضور محمد رضا کلائی شهردار مشهد، محمدرضا مجیدی دبیر کل مجامع آسیایی، غلامحسین دهقانی معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه، حجت الاسلام پژمانفر نماینده مجلس و ۳۰ تن از سفیران جمهوری اسلامی برگزار شد.
اکوتوریسم یعنی احترام به طبیعت
فرید جواهرزاده رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران اهداف این همایش را ترویج اکوتوریسم و افزایش سطح آگاهی جامعه و ایجاد ارتباط بین کارآفرینان و جامعه علمی، دانست و افزود: حذف گزینه پذیرش دانشجو با آزمون در رشته گردشگری یکی از آسیب‌هایی است که آینده این صنعت را با خطر مواجه می‌کند و از سازمان سنجش می‌خواهیم در این تصمیم خود تجدیدنظر کند.
گرایش بی حد و حصر دانشجویان به رشته‌های تجربی یکی دیگر از آسیب‌هایی بود که جواهرزاده یادآور شد.
او سپس اکوتوریسم را سفری مسئولانه به طبیعت تعریف کرد و افزود: اکوتوریسم احترام به فرهنگ ها، طبیعت و راه توسعه اقتصادی روستاهاست که بر پایه زیست گیاهی، جانوری و میراث فرهنگی برنامه ریزی می‌شود.
ثبت جنگل‌های هیرکانی و کویر لوت در میراث جهانی اتفاقی مثبت بود که رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران آن را راه حل نجات طبیعت و جلوگیری از تغییر جنگل‌ها دانست.
زنجیره خدمات اکوتوریسم تکمیل شود
محمدرضا کلائی، شهردار مشهد در این همایش با ابراز امیدواری از تکمیل زنجیره اکوتوریسم بیان ۳ نکته را ضروری دانست. او اکوتوریسم را نیاز امروز شهر‌ها دانست و گفت: نفس اکوتوریسم به عنوان یک فرایند که غبار عادت را از ذهن شهروندان می‌زداید، یک نیاز جدی برای شهر و شهروندان است. شهردار ادامه داد: شهروندان نیاز دارند ساعتی را بیرون از فضای شهر در طبیعت بگذرانند و از آن سو شهر‌ها نیز در قالب فعالیت‌های مختلف در این صنعت می‌توانند رشد و اقتصاد خود را تقویت کنند. کلائی سپس با تأکید بر اینکه ما در مشهد با یک مجموعه شهر مواجهیم توضیح داد: مشهد، طرقبه، شاندیز، چناران، فریمان و حتی نیشابور تنها از نظر تقسیمات خدمات شهری از هم جدا هستند وگرنه همه این‌ها یک مجموعه درهم تنیده هستند و بدون داشتن تعاملات جدی با یکدیگر توسعه نخواهند یافت. با این توضیح شهردار مشهد ارتفاعات خلج، طرقبه، شاندیز، بینالود و... را ظرفیتی ویژه برای ترویج اکوتوریسم دانست و افزود: بزرگ‌ترین ضعف ما در معرفی این ظرفیت‌ها و بازاریابی از مبدأ است. او حضور سفیران در این همایش را فرصتی مغتنم برای توفیق در بازاریابی از مبدأ دانست.
شهردار مشهد در بیان سومین نکته مهمترین هدف و دستاورد رواج اکوتوریسم را حفظ و نگهداری از طبیعت دانست و ابراز امیدواری کرد این گردهمایی نقطه آغازی برای تکمیل زنجیره خدمات اکوتوریسم باشد: توجه به نقاطی که اکوتوریسم، می‌تواند برای جمع و جذب زائران و گردشگران موثر باشد، خدمتی مکمل است که باید به آن توجه داشته باشیم و من از برگزارکنندگان این تقاضا را دارم که برای استمرار این رویداد و تمرکز بر چند پروژه مشخص، تمرکز بر بازاریابی از مبدا و همچنین تعریف مجموعه‌های خصوصی که بتوانند برنامه‌نویسی و جهت‌دهی را برای متقاضیان همراه داشته باشند؛ اقدام کنند.
تنوع بخشی راه حل مقابله با گردشگری انبوه است
محمدرضا مجیدی، دبیرکل مجامع آسیایی تنها راه برون رفت ایران از آسیب‌های ناشی از اقتصاد تک محصولی نفت را ترویج گردشگری دانست و افزود: البته گردشگری انبوه مد نظر نیست، که سیاست گذاری باید بر تنوع بخشی و معرفی انواع جاذبه‌های گردشگری در نقاط مختلف ایران باشد تا جوامع محلی نیز از دستاورد‌های آن بهره‌مند شوند.
او سپس با تأکید بر لزوم هماهنگی میان دولت و ملت برای این مهم افزود: برای همراه کردن مردم یک منطقه باید به طراحی و اجرای گردشگری دیپلماسی روی بیاوریم و نقش شهر‌ها و شورا‌ها را پررنگ‌تر کنیم.
باید به زائران مشهد انگیزه بدهیم تا به توس و نیشابور هم بروند
حجت الاسلام پژمانفر، نماینده مرد مشهد و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ضمن تأکید بر توجه ویژه نمایندگان مجلس دهم بر موضوع گردشگری گفت: تشکیل وزارت خانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و افزایش اعتبار بودجه این وزارتخانه از ۳۵۰ میلیارد ریال به هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال نشان می‌دهد نمایندگان مجلس به موضوع گردشگری و تأثیر آن بر اقتصاد کشور واقف اند و آن را راهی برای بهبود نه تنها وضعیت اقتصادی کشور که تغییر نگاه مردم دنیا به ایران می‌دانند. او افزود: گردشگری هیچ گاه تهدید نیست که فرصتی است برای معرفی ایران واقعی در افکار عمومی جهان. این نماینده مجلس سپس با اشاره به ظرفیت‌های گردشگری مشهد ادامه داد: من نیز مانند شهردار مشهد تفکیکی بین این شهر و نیشابور و توس قائل نیستم و معتقدم ما باید در میان زائران مشهد انگیزه رفتن به توس و نیشابور را هم ایجاد کنیم.
با طبیعت مهربان‌تر باشیم
دهقانی معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه نیز با ابرطبیعی خواندن ظرفیت‌های اکوتوریسم در ایران گفت: احترام به طبیعت هم در اشعار بزرگان ایران مشاهده می‌شود هم در توصیه‌های سنت نبوی ما، اما متأسفانه ما خلاف فرهنگ ایرانی و دینی خود با طبیعت نامهربانیم. او سپس با ذکر مثال‌هایی از فرهنگ احترام به طبیعت در میان مردم توکیو و هلند گفت: خوب است که ما از رفتار‌های خوب مردم دنیا درس بگیریم و با طبیعت خود مهربان‌تر باشیم.