محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ چیزی نزدیک به دوسه سال است که پدیده زباله گردی به شکل عجیب و غریبی افزایش پیدا کرده است و اگر تا دیروز به ندرت آدمی را درحال وارسی سطل‌های زباله برای پیدا کردن زباله خشک در شهر می‌دیدیم، امروز زباله گردی به تصویر ثابت کلان شهر مشهد تبدیل شده و خیلی بعید است که در روز حداقل با شش هفت زباله گرد برخورد نداشته باشیم کار و بار زباله گرد‌ها این روز‌ها به قدری سکه شده است که تازگی با خودرو شخصی سطل به سطل دنبال زباله خشک می‌گردند و تازه‌ترین تصویری که در مشهد می‌توانیم ببینیم، خودرو‌های زباله گردی است که تا سقف پر از زباله هستند.
رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر مشهد می‌گوید که تفکیک زباله خشک از مبدأ یکی از مهم‌ترین راه‌های کاهش زباله گردی است و به همین دلیل هم مدیریت شهری از یک طرف هوشمندسازی پسماند خشک را گسترش داده است و از طرف دیگر با مصوبه شورای شهر، فقط ۵ درصد از فروش پیمانکاران جمع آوری سهم شهرداری می‌شود و قیمت خرید زباله خشک هم ۵۵ درصد زیاد شده است تا مردم به تفکیک زباله تشویق شوند و بساط زباله گردی کم کم جمع شود.
براساس ماده ۱۶ قانون مدیریت پسماند بحث جداسازی پسماند خشک از مخازن جرم محسوب می‌شود و افراد متخلف مجرم هستند و شهرداری ملزم است که با آن‌ها برخورد کند، اما تعداد زیاد زباله گرد‌ها در عمل این کار را برای شهرداری‌ها سخت کرده است.
کارشناسان می‌گویند که بعضی از زباله گرد‌ها در کلان شهر‌هایی مثل مشهد روزانه بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون تومان درآمد دارند و مافیای زباله که مشغول خرید و فروش طلای کثیف هستند و پشت زباله گرد‌ها مخفی شده اند و شبکه‌ای از آن‌ها را دور خودشان جمع کرده اند از این آشفته بازار سود‌های میلیاردی به جیب می‌زنند.
اما طبق تحقیقاتی که در سال‌های اخیر در کشور انجام شده است، دلایل افزایش شایان توجه و محسوس زباله گرد‌ها در شهر‌های بزرگی مثل مشهد و تهران حضور پررنگ اتباع غیرقانونی در ایران در چند سال گذشته و جذب شدن سریع آن‌ها به این بازار تقریبا پرسود، تکانه‌های اقتصادی کشور، تفکیک نشدن زباله‌های خشک در مبدأ و اعتیاد و سود بالای زباله فروشی است که دست کم بیشتر این دلایل برای شهر مشهد نیز صدق می‌کند و مدیران شهری هم کم و بیش در صحبت هایشان به آن‌ها اشاره کرده اند.
رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر مشهد در گفتگو با خبرنگار شهرآرا، با بیان اینکه مدیریت شهری با هوشمندسازی به دنبال کنترل و کاهش زباله گردی در شهر است گفت: طرحی که در شورا آن را دنبال می‌کنیم تقویت هوشمندسازی جمع آوری زباله خشک از در منازل است.
تا امروز سه شرکت در مشهد مشغول این کار هستند و روزانه بیش از سی تن زباله خشک از در منازل و اصناف جمع آوری می‌کنند و از زمانی که دوره ششم مدیریت شهری آغاز شده است، تعداد مشترکان این سامانه‌ها از ۳۰ هزار نفر به بیش از ۱۴۰ هزار نفر رسیده است. در واقع درحال آماده سازی زیرساخت‌ها هستیم تا پسماند خشک به گونه‌ای جمع آوری شود که دیگر زباله خشکی در سطل‌های زباله شهر نباشد.
حسن کریمدادی با اشاره به افزایش ده درصدی قیمت خرید پسماند خشک از مردم توسط پیمانکاران جمع آوری ادامه داد: امسال در شورای شهر سهم شهرداری را که باید از پیمانکاران زباله خشک را دریافت می‌کرد از ۱۵ درصد به ۵ درصد کاهش دادیم و آن‌ها هم طرح‌های تشویقی مختلفی برای مردم گذاشتند و قیمت خرید را ۱۰ درصد افزایش دادند و سهم خودشان را کم کردند تا مردم تشویق شوند که زباله خشک را به شهرداری یا همین سامانه‌های هوشمند تحویل دهند و تفکیک از مبدأ انجام شود.
وی در ادامه افزود: متأسفانه شرایط اقتصادی کشور و جذب شدن تعداد زیادی از مهاجران کشور دوست و همسایه افغانستان -که به دلیل حضور طالبان مجبور به مهاجرت به ایران شده اند- به ماجرای زباله گردی باعث شده است شاهد افزایش زباله گردی در شهر باشیم. در مدیریت شهری تلاش می‌کنیم این افراد را به هر شکلی که شده سامان دهی کنیم. با این همه، اما آن‌ها فقط قابل رصد هستند، نه قابل کنترل.
کریمدادی با تأکید بر پیگیری شورای شهر برای آماده کردن طرح جامع خدمات پسماند تصریح کرد: جلسات مستمری در کارگروه‌های مختلف کمیسیون خدمات شهری شورای اسلامی شهر مشهد برای حل و فصل کردن مشکلات مربوط به حوزه پسماند داریم و درحال جمع آوری نظرات کارشناسان و استادان دانشگاه در این زمینه هستیم تا درنهایت بتوانیم طرح جامع خدمات پسماند را آماده کنیم و به تصویب برسانیم. در این طرح مسائل مربوط به زباله گرد‌ها پیش بینی شده است و اگر به نتیجه برسد، بخش زیادی از مشکلات مربوط به آن‌ها حل می‌شود.