امیرعلی قاسمی‌مقدم - «دخالتی در تعیین نرخ ارز نداریم، اما اجازه سفته‌بازی به کسی نخواهیم داد.» این یک‌جمله تمام حرف رئیس کل بانک مرکزی در جلسه ستاد تدبیر و رونق تولید خراسان رضوی بود. عبدالناصر همتی که در جمع فعالان اقتصادی و صادرکنندگان خراسانی حضور یافته بود تا به مطالبات آن‌ها پاسخ دهد، اطمینان خاطر داد که بانک مرکزی نیاز واقعی بازار ارز را تأمین خواهد کرد، اما گفت که اگر احساس شود تقاضای غیرواقعی ایجاد شده است، آن را کنترل خواهد کرد. او به این نکته هم اشاره کرد که در شرایط تحریمی اجازه سفته‌بازی به کسی نمی‌دهیم، چون آن را ابزار دشمن می‌دانیم. او بعد از آنکه حدود دو‌ساعت و‌نیم پای درد‌دل صادرکنندگان و نمایندگان تشکل‌های اقتصادی نشست، زبان به گله گشود و این‌طور گفت: «در جایی که بانک مرکزی نیاز به همکاری داشت، صادرکنندگان ارز خود را به بازار عرضه نکردند و همین مسئله موجب جهش بیشتری در قیمت ارز شد.» به گفته همتی، بانک مرکزی اصلا به دنبال تثبیت نرخ نبوده است و نیست و هدف سیاست‌های ارزی، ایجاد ثبات اقتصادی است.
رئیس کل بانک مرکزی اشاره‌ای هم به منابع ارزی کشور کرد و اطمینان خاطر داد که هنوز ارز زیادی در اختیار بانک مرکزی است، ولی عرضه نمی‌شود تا صادرکنندگان به نرخ مورد علاقه خود ارز را عرضه کنند؛ حتی اگر عرضه از تقاضا پیشی گرفته است، باید خودِ صادرکنندگان نرخ را کاهش دهند. همتی معتقد است کسانی که همواره به دنبال اثبات آثار تحریم بر اقتصاد کشور بوده‌اند، خواهان افزایش نوسانات ارزی هستند تا به اصطلاح از آب گل‌آلود ماهی بگیرند، اما تلاش بانک مرکزی بر این است که ثبات، بیش از پیش در بازار ارز حاکم شود.
با اینکه در ماه‌های اخیر افراد بسیاری، اعم از مسئولان حوزه اقتصادی یا سیاسی و حتی کارشناسان بازار ارز، رقم‌هایی را به عنوان نرخ واقعی دلار در شرایط موجود بر زبان جاری کرده‌اند و رسانه‌ها هم به آن پرداخته‌اند، همتی تأکید می‌کند که این اعداد و ارقام صرفا نظر شخصی افراد است و به هیچ‌وجه وجاهت قانونی ندارد. منابع ارزی حاصل از صادرات نفت، سهم دولت است و بر اساس تصمیم گرفته‌شده، برای تأمین کالا‌های اساسی مورد نیاز مردم ارز با قیمت ۴۲۰۰ تومان عرضه می‌شود. بقیه عرضه و تقاضای ارز از طریق سامانه نیما انجام می‌گیرد.
وی گفت:طرح گام یکی از طرح‌هایی به شمار می‌رود که قرار است بانک مرکزی به زودی آن را راه اندازی کند. بر اساس این طرح، تولیدکننده‌ای که نیاز به نقدینگی دارد، اما بانک نمی‌تواند مبلغی در اختیار او قرار دهد، یا سقف دریافت تسهیلات برای این واحد تکمیل شده است، براساس اعتبار خود نزد بانک عامل، گواهی اوراق گام با تضمین ۶ ماهه یا ۹ ماهه دریافت می‌کند و طلبکار می‌تواند طلب خود را براساس همین گواهی از بانک دریافت کند. وی ادامه داد:در حقیقت این طرح می‌تواند بدون ارائه نقدینگی به جامعه، زنجیره تولید را حفظ کند. اگر تولیدکننده نتواند تعهد خود را در موعد مقرر پرداخت کند، آن زمان این ناتوانی در سقف تعهدات او منظور خواهد شد.
رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به سؤال یکی از فعالان اقتصادی درباره جزئیات مصوبه اخیر مجمع تشخیص مصلحت نظام برای بخشودگی تسهیلات معوق تولیدکنندگان هم گفت: براساس این مصوبه کسانی که اصل تسهیلات آنان زیر ۲ میلیارد تومان، یا اشخاص حقیقی‌ای که اصل تسهیلات آنان زیر ۵۰۰ میلیون تومان باشد، اگر تسهیلات دریافتی را صرف کار تولیدی کرده باشند و تا پایان شهریور سال ۹۹ بدهی خود را به صورت نقد تسویه کنند، مشمول تخفیفاتی خواهند شد.
سیستم امهال بانکی براساس نظرات فقها اصلاح خواهد شد
از سال آینده سیستم امهال بدهی‌های بانکی اصلاح می‌شود و بر مبنای نظر شورای فقهی بانک مرکزی تسهیلاتی که بازپرداخت آن معوق شود، جرائم آن بر مبنای قانون بدون ربا و اصول شرعی پیش‌بینی‌شده و محاسبه خواهد شد. این هم خبر دیگری بود که همتی پنجشنبه گذشته در جمع فعالان اقتصادی خراسان مطرح کرد و گفت که ممکن است بانک‌ها با این مسئله مشکلاتی داشته باشد، اما بالاخره سیستم بانکی باید به سمت شرعی شدن پیش برود.
او به درخواست استاندار برای تخصیص تمام و کمال ارز حاصل از صادرات خراسان رضوی به این استان برای واردات کالا به همان میزان هم این‌طور پاسخ داد: ما که با این مسئله مشکلی نداریم، اما این درخواست را باید از وزارت صمت داشته باشید و موافقت آن‌ها را جلب کنید. ما مسئول ثبت سفارش‌ها نیستیم.
حذف بروکراسی
استاندار خراسان رضوی، نیز در بخش دیگری از این جلسه گفت که در ستاد تسهیل و رفع موانع تولید استان، سعی کرده‌ایم بروکراسی را حذف و اقدامات را تسهیل کنیم.
علیرضا رزم‌حسینی افزود: به اینکه یکی از مزیت‌های ستاد تسهیل استان این است که کمیته‌های آن توسط بخش خصوصی اداره می‌شود.
وی با اشاره به اینکه این استان بخش خصوصی بسیار قوی دارد، تصریح کرد: بعضی از شرکت‌های بخش خصوصی خراسان رضوی دارای سه هزار کارمند و چهار هزار کارگر هستند، از طرفی این شرکت‌ها با وجود شرایط جنگ اقتصادی تاکنون مقاومت کرده‌اند و سعی‌شان بر این بوده تا تعدیل نیرویی انجام ندهند.
تأمین ۲۸ میلیارد دلار نیاز ارزی
غلامرضا پناهی، معاون ارزی بانک مرکزی، هم در این نشست از تأمین ۲۸ میلیارد دلار نیاز ارزی کشور برای ثبت سفارش‌ها طی ۹ ماه اخیر خبر داد و این‌طور گفت که حدود ۷۰ درصد ثبت سفارش‌ها، تأمین ارزی شده که بخش عمده این تأمین ارز از طریق صادرات غیرنفتی بوده است.
مهلت به صادرکنندگان برای تعهد ارزی
صمد کریمی، مدیر امور صادرات بانک مرکزی، هم بیان کرد که براساس آخرین تصمیم گرفته‌شده، صادرکنندگان تا پایان دی‌ماه امسال مهلت دارند به ایفای تعهدات ارزی خود عمل کنند و پس از آن، بانک مرکزی هفتم بهمن‌ماه آخرین اطلاعات را برای سازمان امور مالیاتی ارسال می‌کند.
درخواست تأمین تسهیلات خوداشتغالی
مرتضی بختیاری، رئیس کمیته امداد خمینی (ره) هم که در این جلسه حضور یافته بود، ابتدا درخواست خود را از رئیس کل بانک مرکزی برای تأمین منابع مالی تسهیلات خود اشتغالی مددجویان مطرح کرد و بعد هم در سخنان کوتاهی گفت که خیلی از گره‌ها با پول باز نمی‌شود، ولی یک مصوبه می‌تواند خیلی از گره‌ها در تولید و اشتغال را باز کند.