وفایی‌نیا | نمایشگاه دستاورد‌های پژوهش، فناوری و فن بازار مشهد از چهارشنبه هفته گذشته در نمایشگاه بین‌المللی مشهد برگزار شده است و امشب به کار خود پایان می‌دهد. در بخش‌های مختلف این نمایشگاه، مراکز علمی، دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و سازمان‌های مختلف، دستاورد‌های علمی و پژوهشی خود در یک سال گذشته را به نمایش گذاشته‌اند. همچنین این نمایشگاه فرصت خوبی برای دستگاه‌های اجرایی فراهم کرده است تا بتوانند ضمن آشنایی بیشتر با پژوهشگران و دستاورد‌های پژوهشی آنها، نیاز‌های مجموعه خود را به این بخش منتقل کرده و با استفاده از ظرفیت آنها، چالش‌های پیش روی خود را برطرف کنند.
در این مطلب با بخشی از محصولات نوآورانه‌ای که در این نمایشگاه چهار‌روزه ارائه شده است، آشنا می‌شویم.
دستگاه دمنده خودرویی
این دستگاه که با مهندسی معکوس از روی نمونه‌های خارجی ساخته شده است، برای تخلیه دود از ساختمان‌های دچار آتش‌سوزی به کار می‌رود و علاوه‌بر دمیدن هوا، امکان پاشش آب را نیز دارد. در آتش‌سوزی‌های ساختمان‌های خیلی بلند، دود یکی از عوامل اصلی تلفات جانی محسوب می‌شود.
استفاده از این دمنده با هدف تخلیه سریع دود، کمک فراوانی به حفظ امنیت آتش‌نشان‌ها و همچنین افراد گرفتار در ساختمان‌هایی می‌کند که دچار آتش‌سوزی شده‌اند. بومی‌سازی این دستگاه علاوه‌بر داشتن نوآوری‌هایی نسبت‌به نمونه‌های خارجی (مانند امکان تنظیم زاویه دستگاه به‌صورت اتوماتیک) از نظر قیمت تمام‌شده هم ۷۰درصد ارزان‌تر تمام می‌شود.
دستگاه عیب‌یاب ریل
یکی دیگر از دستگاه‌های ارائه‌شده در این نمایشگاه که توسط پژوهشگران دانشگاه صنعتی سجاد و به سفارش شرکت بهره‌برداری قطار شهری مشهد تولید شده است، دستگاه عیب‌یاب ریل است. این دستگاه به‌گونه‌ای طراحی شده است که پس‌از قرار‌گرفتن روی ریل، شروع به حرکت کرده و مهم‌ترین عیب‌های سطح خطوط ریلی را شناسایی می‌کند. بهره‌گیری از ۳ مجموعه اندازه‌گیری شامل دوربین لیزری، نت شار مغناطیسی و شتاب‌سنج باعث می‌شود قابلیت این دستگاه در مقایسه با دستگاه‌های موجود، در تشخیص انواع ایراد‌ها و مشکلات به‌وجود‌آمده احتمالی در خطوط ریلی بسیار بیشتر باشد. ترک‌یابی و همچنین تعیین دقیق میزان سایش ایجاد شده روی ریل‌ها از‌جمله قابلیت‌های دستگاه عیب‌یاب ریل پژوهشگران دانشگاه صنعتی سجاد است.
هوشمندسازی فضای سبز
استفاده از اینترنت اشیا در حوزه هوشمندسازی فضای سبز شهری از دیگر بخش‌هایی است که پژوهشگران حاضر در این نمایشگاه به آن پرداخته‌اند. شرکت دانش‌بنیان آفتابگردان تابان شرق، از مجموعه‌های حاضر در این نمایشگاه، محصولاتی در حوزه هوشمندسازی فضای سبز شهری تولید کرده است. یکی از محصولات این شرکت، چراغ‌های روشنایی مجهز به حسگر است که نور آن قابلیت تنظیم در زمان‌های مختلف روز را دارد. همچنین این چراغ‌ها قابلیت تشخیص حضور افراد را دارند و می‌توان آنها را به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که تنها هنگامی‌که فردی در منطقه مد‌نظر حضور داشت، روشن شوند. ایجاد سیستم آبیاری هوشمند، از دیگر محصولات این شرکت است. در این سیستم هر درخت جداگانه و متناسب‌با نیازی که دارد آبیاری می‌شود.
خودرو اطفای حریق
داشتن کوچه‌های باریک و کم‌عرض، یکی از ویژگی‌های بافت مرکزی و قدیمی شهر ما به شمار می‌آید. این مسئله باعث می‌شود هنگام بروز حوادث، ماشین‌های سنگین امدادرسانی، امکان دسترسی به خانه‌ها یا مراکز تجاری موجود در این مناطق را نداشته باشند. اما این خودرو اطفای حریق که برای اولین‌بار در کشور طراحی و تولید شده است، امکان عبور از معابر با عرض کم و حتی راه‌های ناهموار را دارد و به امداد‌رسانان کمک می‌کند بتوانند به ساختمان‌های موجود در مراکزی با عرض معبر کم دسترسی داشته باشند. طراحی خاص سیستم پاشش آب از ویژگی‌های این دستگاه است. این سیستم به‌گونه‌ای ساخته شده است که مخزن ۸۰لیتری این دستگاه، عملکردی مشابه ماشین‌های پاشش آب عادی ۳۰۰۰لیتری دارد. در این سیستم فوم و آب ترکیب می‌شود و با یک کپسول ازت تحت فشار پاشش انجام می‌گیرد.
پهپاد مانیتورینگ
این پهپاد که توسط پژوهشگران دانشگاه فردوسی ساخته شده است، وظیفه مانیتورینگ عملیات آتش‌نشانی را به کمک ۲ دوربین حرارتی و رنگی برعهده دارد. این دستگاه علاوه‌بر نظارت بر عملیات امدادرسانی، امکان حمل تجهیزات عملیاتی و رساندن آنها به افراد در نقاط غیرقابل‌دسترس را فراهم می‌کند. روی این پهپاد، یک بورد مجهز به حسگر دما و انواع گاز‌های خطرناک نیز قرار دارد که می‌تواند دما و گاز‌های خطرناک اطراف را تشخیص دهد و به اطلاع افراد برساند.
در این پرنده برای اطمینان بیشتر، از ۲ واحد پردازنده مجزا به‌طور هم‌زمان استفاده شده است که باعث می‌شود این دستگاه در‌برابر شرایط جوی نامتعارف یا اتفاقات هنگام انجام عملیات، پایداری بیشتری داشته باشد.
پورتال هوشمند کشاورزی
مجموعه «یکتاتابان» به‌عنوان اولین پورتال هوشمند چندمنظوره کشاورزی کشور از دیگر حاضران در این نمایشگاه است. این مجموعه شبکه‌ای آنلاین و هوشمند در حوزه کشاورزی است که با داشتن میدان‌بار مجازی، امکان تبادل محصولات بین کشاورزان را فراهم می‌کند. سامانه بازار از دیگر بخش‌های این مجموعه است که کشاورزان در آنجا هم می‌توانند کالا‌های موردنیاز خود مانند انواع کود را با قیمت مناسب خریداری کنند و هم این امکان برای آنها فراهم شده است که محصولات خود را به‌صورت آنلاین بفروشند. حذف دلالان بازار میوه از مهم‌ترین اهداف راه‌اندازی این قسمت از مجموعه است. مشاوره تخصصی آنلاین به کشاورزان در حوزه‌های مختلف مربوط‌به کشاورزی و همچنین وجود مجموعه‌ای کامل از اطلاعات آموزشی شامل فایل‌های صوتی، تصویری و متنی، از دیگر بخش‌های این پورتال هوشمند کشاورزی است.
سطل زباله هوشمند
این سطل زباله که قابلیت طراحی در ابعاد و شکل‌های مختلف را داراست، با داشتن درِ اتوماتیک و چشم الکترونیکی هنگام نزدیک‌شدن دست یا زباله باز می‌شود و بعد‌از انداختن زباله، مجدد بسته می‌شود. یکی از قابلیت‌های این دستگاه، توان متراکم کردن زباله هاست. سیستم کم حجم کردن زباله در این سطل هوشمند با استفاده از موتور و چرخ دنده‌هایی ساخته شده است که طبق برنامه‌ای که به آن داده می‌شود، در زمان‌های مشخص اقدام به فشرده کردن زباله‌های موجود در سطل می‌کند. این سطل دارای حسگر تشخیص دود است و هنگام رخ‌دادن آتش‌سوزی در داخل دستگاه، علاوه‌بر به‌صدا در‌آوردن آژیر، به کمک سیم‌کارتی که در دستگاه تعبیه شده است، مسئله را به اطلاع سازمان یا افراد مورد‌نظر می‌رساند. درِ تخلیه این سطل هم خودکار است و با نزدیک‌شدن ماشین مخصوص تخلیه، باز می‌شود و به محض دور‌شدن آن هم به‌صورت خودکار بسته می‌شود. وجود درگاه‌های یو‌اس‌بی برای شارژ گوشی تلفن همراه شهروندان، از دیگر امکانات این سطل زباله هوشمند است.