نوید سرادار | شهرآرانیوز؛ در ماه‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، نهادهای مختلف به‌تدریج تشکیل شدند و سامان گرفتند تا نظام اسلامی بتواند اسکلت ساختاری خود را مطابق قوانین شرع به‌تدریج مستحکم‌تر کند.
۲۶ تیرماه سالروز تشکیل نهادی است که مهم‌ترین وظایفش نظارت بر انتخابات ریاست‌جمهوری، مجلس شورای اسلامی، خبرگان رهبری، همه‌پرسی شورای نگهبان و تطبیق قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی با شرع و قانون اساسی است. شورای نگهبان در سال ۱۳۵۸ چند ماه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به فرمان حضرت امام(ره) تشکیل شد.
امام خمینی (ره) درباره این نهاد فرمود: «شورای محترم نگهبان که حافظ احکام مقدس اسلام و قانون اساسی هستند، مورد تأیید این‌جانب است؛ و وظیفه آنان بسیار مقدس و مهم است؛ و باید با قاطعیت به وظایف خود عمل کنند. البته توجه به اهمیت حفظ نظام جمهوری دارند که با آن هیچ حکم و امری مزاحمت نمی‌کند و برای حفظ آن از هیچ کوششی نباید مضایقه کرد و معلوم است آقایان با تعهدی که دارند تحت‌تأثیر هیچ جوی واقع نمی‌شوند.» (صحیفه امام؛ ج ۱۹، ص ۱۵۵)
شورای نگهبان در سال ۱۳۵۸ چند ماه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به فرمان حضرت امام (ره) تشکیل شد. نهادی که پایه‌ریزی آن باعث شد انحرافاتی که در دوران گذشته و درمشروطه رخ داده بود، پیش نیاید. انحرافی که خساراتی زیان‌بار تا پیروزی انقلاب اسلامی به وجود آورد که مهم‌ترین آن بر سر کار آمدن چند دهه حکومت پهلوی در کشور بود.
چنانکه رهبر معظم انقلاب در دیداری با که با اعضای هیئت‌های نظارت شورای نگهبان در سال۱۳۷۴ داشتند، گفتند: «شورای نگهبان در مجموعه تشکیلات نظام جمهوری اسلامی، مثل بقیه دستگاه‌ها نیست که بگوییم ارگان‌ها و تشکیلات مختلفی هستند؛ بعضی مهم‌ترند، بعضی کم‌اهمیت‌ترند؛ این هم یکی از آن‌ها؛ نه. شورای نگهبان مثل بعضی از پدیده‌های یک نظام -مانند قانون اساسی- وضع ویژه‌ای دارد. شورای نگهبان تشکیلاتی است که اگر خوب باشد و درست کار کند، این نظام دیگر خطر انحراف از دین نخواهد داشت. این چیز کمی نیست. این چیز قابل مقایسه‌ای با چیز‌های دیگر نیست. ببینید از مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی بر اثر انحراف از موازین دینی چقدر ضرر کردیم! ده‌ها سال این کشور خسارت دید؛ به‌خاطر اینکه از اصول دینی انحراف حاصل شد. با اینکه اساس مشروطیت بر پایه دین بنا شده بود؛ اما رعایت نشد و آن قضیه طراز اوّل مورد توجه قرار نگرفت. بعد هم با دین مخالفت شد و پدیده‌های دینىِ آن نظام از بین رفت؛ اما غیردینی‌هایش تقویت گردید و آن چیزی شد که شما دیدید یک کشور و یک ملت چه خسارتی را در طول این چند ده سالِ دوران مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی متحمل شد.»
ماهیت شورای نگهبان باعث می‌شود نظام اسلامی از خط دین و اسلام و همچنین از خط قانون اساسی منحرف نشود. چنانکه رهبری انقلاب در تعبیری آن را ستون فقرات نظام می‌نامند. اگر قانون اساسی را خط محوری انسجام دستگاه‌ها بدانیم که دستگاه‌های مختلف کشور را با یکدیگر هماهنگ می‌کند، شورای نگهبان معیار و ضابطه‌ای برای حفظ این محوریت است.
این اهمیت به‌طور طبیعی اقتضائاتی برای این دستگاه به وجود می‌آورد. اقتضائاتی که هم از سوی دیگر نهاد‌ها و دستگاه‌ها نسبت به این شورا باید مراعات شود و از سوی دیگر شرایطی ویژه برای اعضای این شورا در مواجهه با دیگران به وجود می‌آورد. البته که این مواجهه نباید دستخوش شرایط و ملاحظات قرار گیرد، بلکه باید رکن اسلام در تمام تعاملات این شورا به‌عنوان خط قرمز قلمداد شود تا این شورا بتواند ضامن حفظ و بقای جامعه اسلامی باشد.
چنانکه امام خمینی (ره) در وصیت‌نامه سیاسی‌الهی خود از شورای نگهبان می‌خواهند: «تحت‌تأثیر هیچ قدرتی واقع نشوند و از قوانین مخالف با شرع مطهر و قانون اساسی بدون هیچ ملاحظه جلوگیری کنند و با ملاحظه، به ضرورات که گاهی با احکام ثانویه و گاهی با ولایت فقیه باید اجرا شود، توجه کنند.» در ماه‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، نهادهای مختلف به‌تدریج تشکیل شدند و سامان گرفتند تا نظام اسلامی بتواند اسکلت ساختاری خود را مطابق قوانین شرع به‌تدریج مستحکم‌تر کند.
۲۶ تیرماه سالروز تشکیل نهادی است که مهم‌ترین وظایفش نظارت بر انتخابات ریاست‌جمهوری، مجلس شورای اسلامی، خبرگان رهبری، همه‌پرسی شورای نگهبان و تطبیق قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی با شرع و قانون اساسی است.
شورای نگهبان در سال ۱۳۵۸ چند ماه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به فرمان حضرت امام (ره) تشکیل شد. امام خمینی (ره) درباره این نهاد فرمود: «شورای محترم نگهبان که حافظ احکام مقدس اسلام و قانون اساسی هستند، مورد تأیید این‌جانب است؛ و وظیفه آنان بسیار مقدس و مهم است؛ و باید با قاطعیت به وظایف خود عمل کنند. البته توجه به اهمیت حفظ نظام جمهوری دارند که با آن هیچ حکم و امری مزاحمت نمی‌کند و برای حفظ آن از هیچ کوششی نباید مضایقه کرد و معلوم است آقایان با تعهدی که دارند تحت‌تأثیر هیچ جوی واقع نمی‌شوند.» (صحیفه امام؛ ج ۱۹، ص ۱۵۵)
شورای نگهبان در سال ۱۳۵۸ چند ماه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به فرمان حضرت امام (ره) تشکیل شد. نهادی که پایه‌ریزی آن باعث شد انحرافاتی که در دوران گذشته و درمشروطه رخ داده بود، پیش نیاید. انحرافی که خساراتی زیان‌بار تا پیروزی انقلاب اسلامی به وجود آورد که مهم‌ترین آن بر سر کار آمدن چند دهه حکومت پهلوی در کشور بود.
چنانکه رهبر معظم انقلاب در دیداری با که با اعضای هیئت‌های نظارت شورای نگهبان در سال۱۳۷۴ داشتند، گفتند: «شورای نگهبان در مجموعه تشکیلات نظام جمهوری اسلامی، مثل بقیه دستگاه‌ها نیست که بگوییم ارگان‌ها و تشکیلات مختلفی هستند؛ بعضی مهم‌ترند، بعضی کم‌اهمیت‌ترند؛ این هم یکی از آن‌ها؛ نه. شورای نگهبان مثل بعضی از پدیده‌های یک نظام -مانند قانون اساسی- وضع ویژه‌ای دارد. شورای نگهبان تشکیلاتی است که اگر خوب باشد و درست کار کند، این نظام دیگر خطر انحراف از دین نخواهد داشت. این چیز کمی نیست.
این چیز قابل مقایسه‌ای با چیز‌های دیگر نیست. ببینید از مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی بر اثر انحراف از موازین دینی چقدر ضرر کردیم! ده‌ها سال این کشور خسارت دید؛ به‌خاطر اینکه از اصول دینی انحراف حاصل شد. با اینکه اساس مشروطیت بر پایه دین بنا شده بود؛ اما رعایت نشد و آن قضیه طراز اوّل مورد توجه قرار نگرفت. بعد هم با دین مخالفت شد و پدیده‌های دینىِ آن نظام از بین رفت؛ اما غیردینی‌هایش تقویت گردید و آن چیزی شد که شما دیدید یک کشور و یک ملت چه خسارتی را در طول این چند ده سالِ دوران مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی متحمل شد.»
ماهیت شورای نگهبان باعث می‌شود نظام اسلامی از خط دین و اسلام و همچنین از خط قانون اساسی منحرف نشود. چنانکه رهبری انقلاب در تعبیری آن را ستون فقرات نظام می‌نامند. اگر قانون اساسی را خط محوری انسجام دستگاه‌ها بدانیم که دستگاه‌های مختلف کشور را با یکدیگر هماهنگ می‌کند، شورای نگهبان معیار و ضابطه‌ای برای حفظ این محوریت است. این اهمیت به‌طور طبیعی اقتضائاتی برای این دستگاه به وجود می‌آورد. اقتضائاتی که هم از سوی دیگر نهاد‌ها و دستگاه‌ها نسبت به این شورا باید مراعات شود و از سوی دیگر شرایطی ویژه برای اعضای این شورا در مواجهه با دیگران به وجود می‌آورد. البته که این مواجهه نباید دستخوش شرایط و ملاحظات قرار گیرد، بلکه باید رکن اسلام در تمام تعاملات این شورا به‌عنوان خط قرمز قلمداد شود تا این شورا بتواند ضامن حفظ و بقای جامعه اسلامی باشد. چنانکه امام خمینی (ره) در وصیت‌نامه سیاسی‌الهی خود از شورای نگهبان می‌خواهند: «تحت‌تأثیر هیچ قدرتی واقع نشوند و از قوانین مخالف با شرع مطهر و قانون اساسی بدون هیچ ملاحظه جلوگیری کنند و با ملاحظه، به ضرورات که گاهی با احکام ثانویه و گاهی با ولایت فقیه باید اجرا شود، توجه کنند.»