به گزارش شهرآرانیوز؛ عنوان رسمی این نشست دو روزه «نشست بین‌المللی تاشکند- افغانستان: امنیت و توسعه اقتصادی» است و مولوی امیرخان متقی، وزیر خارجه و ملا هدایت‌الله بدری، وزیر مالیه (خزانه‌داری) حکومت سرپرست طالبان که در راس هیاتی به ازبکستان رفته‌اند در آن حضور دارند.
یوسف کابلجانف، سخنگوی وزارت خارجه ازبکستان، بعدازظهر یکشنبه در نشستی خبری گفت که هیات‌های شرکت‌کننده در نشست دو روزه قرار است درباره ارائه کمک‌های بشردوستانه به افغانستان، بهبود اوضاع اقتصادی افغانستان، راه‌اندازی گفت‌وگوهایی برای عملی کردن پیشنهادهای اصلی جامعه جهانی به طالبان از جمله ایجاد حکومت فراگیر و تامین حقوق زنان و دختران صبحت کنند.
سخنگوی وزارت خارجه ازبکستان افزود که ایجاد دولتی فراگیر که نماینده همه اقوام افغانستان باشد و بازگشایی مدارس به روی دختران، از کلیدی‌ترین موضوع‌هایی‌اند که در این نشست، درباره آن‌ها بحث خواهد شد.
مذاکره درباره تعهدات طالبان مبنی بر جلوگیری از استفاده از خاک افغانستان علیه منافع دیگر کشورها به ویژه کشورهای همسایه افغانستان، از دیگر موضوع‌های مهم مرتبط امنیت است که قرار است در این نشست، با حضور هیات طالبان، روی آن بحث شود.
حکومت ازبکستان در نظر دارد تا در این نشست برای آزادسازی ذخایر ارزی افغانستان به ارزش بیش از ۹ میلیارد دلار که در بانک‌های آمریکا و اروپا بلوکه شده‌اند هم با هیات‌های شرکت‌کننده از طرف دولت‌های منطقه و سازمان‌های بین‌المللی رایزنی کند.
یوسف کابلجانف تصریح کرد: «ذخایر ارزی افغانستان باید آزاد شود، تا پروژه‌های توسعه‌ای در افغانستان که به دلیل نبود بودجه متوقف شده‌اند، دوباره به کار آغاز کنند.»
نمایندگان کشورهای انگلیس، ایران، ایتالیا، اسپانیا، قزاقستان، قطر، قرقیزستان، تاجیکستان، چین، نروژ، پاکستان، روسیه، هند، آمریکا، ترکیه، ژاپن و چند کشور عضو اتحادیه اروپا در این نشست حضور دارند. همچنین نمایندگانی از آژانس‌های سازمان ملل متحد، سازمان همکاری اسلامی و شماری دیگر از سازمان‌های امدادرسان فعال در افغانستان، نیز در این نشست شرکت کرده‌اند.
بنا بر اعلام سخنگوی وزارت خارجه ازبکستان، علاوه بر هیات طالبان، ۱۰۰ هیئت از سازمان‌ها و دولت‌های جهان در این نشست حضور دارند.
حکومت ازبکستان در این نشست، در مورد تعهدات خود به طالبان و همچنین پروژه‌های توسعه‌ای که تاکنون در افغانستان اجرا کرده است یا در دست اجرا دارد، توضیح می‌دهد. پروژه ساخت راه آهن ترمذ-مزارشریف-کابل-پیشاور، پروژه انتقال برق ازبکستان از استان سرخان‌دریا به شهر پلخمری و فعالیت اتاق حمل‌ونقل ازبکستان برای انتقال کمک‌های بشردوستانه به داخل افغانستان از مهم‌ترین پروژه‌های اقتصادی ازبکستان در افغانستان است.
مولوی امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، شامگاه یکشنبه با عبدالعزیز کاملوف، معاون شورای امنیت و نماینده ویژه رئیس‌جمهوری ازبکستان در روابط خارجی، دیدار کرد. وزارت خارجه طالبان در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که در این دیدار، در مورد چگونگی ادامه کار پروژه‌های بزرگ ازبکستان در افغانستان بحث شده است.
نشست «افغانستان؛ امنیت و توسعه اقتصادی»، نخستین بار اوایل ژوییه ۲۰۲۱ و حین پیشروی طالبان به سمت مراکز شهرهای بزرگ افغانستان، برگزار شد. در آن نشست، اشرف غنی و حنیف اتمر به عنوان رئیس‌جمهوری و وزیر خارجه افغانستان شرکت کردند. هرچند وعده‌هایی که در آن نشست به حکومت وقت افغانستان داده شد، به دلیل فروپاشی دولت پیگیری نشد، اما به نظر می‌رسد که در این دوره ازبکستان در ادامه تلاش‌های ۱۱ ماه گذشته‌اش برای کمک به طالبان بار دیگر سعی می‌کند طالبان را از انزوای جهانی خارج کند و راه‌های بیشتری برای تعامل میان آنان به عنوان حاکمان کنونی افغانستان با دولت‌ها و سازمان‌های جهانی بگشاید.
شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهوری ازبکستان، در هفتادوششمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ضمن اینکه خواستار آزادی ذخایر ارزی افغانستان شد، خطاب به دولت‌های جهان گفت: «در شرایط دشوار کنونی، نباید افغانستان با مشکلات بزرگی که دارد، منزوی و تنها رها شود.»
ازبکستان در ۱۱ ماه گذشته دو بار از خاک افغانستان هدف حمله راکتی قرار گرفت. حمله نخست ۳۰ فروردین بود که در آن، یک عنصر داعش خراسان ۱۰ گلوله راکت از نوع کاتیوشا را از شهرک بندری حیرتان، به سمت شهر ترمذ ازبکستان شلیک کرد. حمله دوم نیز از همان محل و روز ۱۴ تیر، با شلیک هشت گلوله راکت صورت گرفت.
طالبان یک هفته قبل با راه‌اندازی عملیاتی در شهرستان امام‌صاحب استان قندوز در شمال افغانستان، افرادی را بازداشت کردند که در اعتراف‌های ویدیویی‌شان گفتند حملات راکتی به ازبکستان را آن‌ها سازماندهی کرده‌اند. هرچند جبهه مقاومت ملی گفت که افراد بازداشت‌شده، چند دزد محلی‌اند که به اعتراف وادار شده‌اند، طالبان تاکید کردند که سازمان‌دهندگان حمله به ازبکستان را بازداشت کرده‌اند و دیگر تهدیدی متوجه ازبکستان نیست.
این اقدام‌های طالبان، دقیقا یک هفته پیش از برگزاری نشست بین‌المللی تاشکند با محور اوضاع امنیتی و اقتصادی افغانستان تحت سلطه طالبان، صورت گرفت و در مورد صحنه‌سازی طالبان شک و تردیدهایی را ایجاد کرد.
از سوی دیگر، اعضای حرکت اسلامی ازبکستان که شمار دقیق آن‌ها مشخص نیست، همچنان به عنوان متحدان طالبان در صفوف این گروه فعالیت می‌کنند. هرچند گفته میشود شماری از آنان اخیرا به داعش خراسان پیوسته‌اند، حضور آنان در داخل خاک افغانستان به معنی تهدید ازبکستان از داخل خاک افغانستان است.
گزارش اخیر کارشناسان کمیته تحریم‌های سازمان ملل که سه‌شنبه گذشته منتشر شد نشان داد که القاعده و داعش خراسان به عنوان دو سازمان تروریستی بزرگ در افغانستان حضور دارند و سران القاعده از جمله ایمن‌الظواهری، به عنوان مشاور طالبان عمل می‌کنند.
حکومت ازبکستان در ۱۱ ماه گذشته کوشید تا با ارائه بسته‌های کمکی به حکومت طالبان و به نحوی با پرداخت رشوه به این گروه، تهدید از جانب افغانستان را دفع کند. با وجود این تلاش‌ها، ازبکستان به جای اینکه از مرزهایش با افغانستان، اطمینان و امنیت دریافت کند، گلوله‌های آتشین راکت دریافت کرد.
طالبان مدعی‌اند عناصر حمله‌کننده به ازبکستان را بازداشت کرده‌اند اما یک هشدار سفارت آمریکا در تاشکند که ۸ ژوییه منتشر شده و همچنان در صفحه نخست وب‌سایت آن قابل مشاهده است، نشان می‌دهد که نگرانی‌ها از ناامنی در مرزهای ازبکستان با افغانستان همچنان پابرجا است.
سفارت آمریکا در این اطلاعیه، از شهروندان آمریکایی خواسته است از رفتن به ۱۰ کیلومتری مرز ازبکستان با افغانستان خودداری کنند. در اطلاعیه آمده است حوادث امنیتی در این ناحیه بدون هشدار قبلی اتفاق می‌افتند و شهروندان آمریکایی مقیم ازبکستان باید سفرهای غیرضروری خود به نوار مرزی را به حداقل برسانند.
هرچند همکاری میان ازبکستان و طالبان ممکن است در کوتاه‌مدت منافع اقتصادی ازبکستان را تامین کند و حتی خطراتی مانند حملات راکتی را دفع کند، به نظر می‌رسد از آنجایی که طالبان یک نیروی افراطی متشکل از سازمان‌های تروریستی کشورهای منطقه است، این ظرفیت در آنان وجود دارد که روزی از طریق متحدان قدیمی خود از جمله حرکت اسلامی ازبکستان، فرمان جهاد در تاشکند را صادر کنند.
منبع: ایسنا