افغانستان با نام رسمی «جمهوری اسلامی افغانستان» در جامعه بینالمللی شناخته میشود، کشوری محصور در خشکی که در آسیای جنوبی قرار گرفته است. این کشور حدفاصل آسیای میانه، آسیای شرقی و آسیای غربی (خاورمیانه) است.
همسایگان افغانستان، ایران در غرب، پاکستان در جنوب و شرق، تاجیکستان و ازبکستان و ترکمنستان در شمال و چین در شمال شرقی هستند. فارسی دری و پشتو زبانهای رسمی این کشور و اسلام دین رسمی آن است. حدود ۴دهه جنگ، افغانستان را به یکی از کشورهای ناامن و فقیر جهان تبدیل کرده است. افغانستان در ۱۹نوامبر۱۹۴۶ به عضویت سازمان ملل پذیرفته شد.
افغانستان در محل ژئواستراتژیکی مهمی قرار گرفته است که آسیای شرقی، آسیای جنوبی، آسیای غربی و آسیای میانه را بههم وصل میکند. تاریخ سیاسی دولت مدرن افغانستان با سلسله درانی در قرن ۱۸میلادی آغاز شد. پایتخت آن در سال۱۷۷۶ بهوسیله تیمورشاه درانی از قندهار به کابل منتقل شد و بخشی از قلمرو آن در سال۱۸۹۳ به امپراتوریهای همسایه واگذار شد.
افغانستان در دهه ۱۹۷۰میلادی پس از انقلاب ثور/اردیبهشت، که تأثیریافته از اتحاد جماهیر شوروی بود، به حکومتی سوسیالیست تبدیل شد و شاهد جنگی طولانی با مجاهدین افغان بود که در طول یک دهه، جان بیش از ۲میلیون غیرنظامی را گرفت و باعث آوارهشدن بیش از ۵میلیون نفر شد. در دسامبر۲۰۰۱، شورای امنیت سازمان ملل متحد نیروهای بینالمللی کمک به امنیت (ایساف) را مأمور کرد برای حفظ امنیت و دولت جدید افغانستان به ریاست حامد کرزی کمک کنند. افغانستان اکنون در عین حال که با مقاومت مسلحانه طالبان و گروههای دیگری همچون شبکه حقانی در پاکستان و داعش درگیر است، بهکندی و با حمایت جامعه بینالمللی درحال بازسازی است.
جنگ داخلی افغانستان
حزب دمکراتیک خلق افغانستان که حزبی طرفدار شوروی بود، در ۷ثور۱۳۵۷ (اردیبهشتماه) حکومت داوودخان را سرنگون کرد و جمهوری دمکراتیک افغانستان را تأسیس کرد. در پی برقراری این حکومت بهویژه پس از مداخله نظامی شوروی در افغانستان، مقاومت گروههای اسلامگرا علیه آن آغاز شد. شورشیان که بهنام مجاهدین افغان شناخته میشدند، در بیش از یک دهه جنگ چریکی علیه نیروهای شوروی در افغانستان، در ۸ثور۱۳۷۱ کابل را به تصرف خود درآوردند.
ویرانی شهر کابل بر اثر جنگ مجاهدین افغان
رهبران اصلی مجاهدین افغان در توافق پیشاور برای تشکیل حکومت جدیدی بهنام دولت اسلامی افغانستان به توافق رسیدند، اما گلبدین حکمتیار پشتون که بهعنوان نخستوزیر دولت تعیین شده بود، با این شیوه تقسیم قدرت مخالفت کرد و وارد جنگ علیه نیروهای حزب وحدت بهرهبری عبدالعلی مزاری هزاره، شورای نظار بهرهبری احمد شاهمسعود، جمعیت اسلامی افغانستان بهرهبری برهانالدین ربانی تاجیک و جنبش ملی اسلامی افغانستان بهرهبری عبدالرشید دوستم ازبک شد. این درحالی بود که اختلافات گروههای مختلف مجاهدین بر سر تقسیم قدرت باعث آغاز مرحله جدیدی از جنگ داخلی افغانستان شده بود که با جنگهای پیدرپی گروههای رقیب و بمباران شهرها و مناطق مسکونی همراه بود. در این دوران، گروههای مختلف سیاسی و نظامی هر یک بخشی از کشور را در کنترل خود داشتند و شهر کابل و حومه آن بین ۵گروه مختلف مجاهدین تقسیم شده بود. رقابت قدرتهای منطقهای نیز باعث شده بود جنگ گروههای افغان به یک جنگ نیابتی تبدیل شود.
سلطه طالبان بر افغانستان
مجاهدین موفق به تشکیل دولت ملی نشدند و جای آنها را طالبانی گرفت که از حمایت مادی و معنوی پاکستان و عربستان سعودی سود میبرد. طالبان نیز نتوانست بقایای مجاهدین را که علیه آنها پایداری میکردند، بهطور کامل سرکوب کند. رژیم طالبان در سال۱۳۸۰ با حمله ائتلاف بینالمللی به رهبری ایالات متحده آمریکا از هم پاشید.
حامد کرزی از سال۲۰۰۱ تا ۲۰۱۴ رئیسجمهور افغانستان بود. از سال۱۳۸۰ (۲۰۰۱میلادی) پس از کنفرانس بن و با توافق گروههای افغان، دولت موقت بهرهبری حامد کرزی روی کار آمد. دولت جدید در پاییز ۱۳۸۳ (۷دسامبر۲۰۰۴) بهریاستجمهوری حامد کرزی شکل گرفت و در پاییز۱۳۸۴ (۱۹دسامبر۲۰۰۵) نیز انتخابات مجلس قانونگذاری برگزار شد.