تکتم جاوید | شهرآرانیوز؛ درباره وضعیت موش‌ها در شهر و آنچه شهروندان درباره افزایش آن گزارش کرده اند محمد پذیرا، رئیس اداره محیط زیست، سلامت و ایمنی شهرداری مشهد، مسئول مرتبط با این حوزه، با جزئیات توضیحاتی می‌دهد. البته با اعلام آمار وجود ۱۱ کانون در شهر همین ابتدا افزایش آمار‌ها را رد می‌کند: نمی‌توان به این آسانی درباره افزایش تعداد موش‌های شهر ادعا کرد و مشاهده یک یا دو مورد در برخی مناطق به معنی افزایش آن‌ها در شهر نیست. من به عنوان کسی که سال‌ها در این حوزه فعالیت کرده ام با اطمینان می‌گویم افزایش تعداد نداریم.
وی به چهار یا پنج سال گذشته اشاره می‌کند که تعداد موش‌ها به اندازه‌ای در شهر فراوان بوده که طرحی با عنوان عملیات مبارزه با جوندگان راه اندازی می‌شود: ما از سال ۹۶ چنین طرحی را در شهر آغاز کردیم آن هم در شرایطی که مشهد ۶۰ کانون تجمع موش داشت و عملیات آن قدر ادامه پیدا کرد که سال به سال شاهد روندی کاهشی بودیم و اکنون تنها ۱۱ کانون داریم که وضعیت خوب و تحت کنترلی است.
رئیس اداره محیط زیست، سلامت و ایمنی شهرداری مشهد تأکید می‌کند: در مرحله اول که تعداد موش‌ها زیاد بود با مسئله طعمه گذاری مواجه بودیم که مشکلی برای شهروندان یا دیگر موجودات و پرندگان ایجاد نکند؛ به همین منظور همکاری با یک شرکت دانش بنیان را آغاز کردیم و براساس مطالعات آنان طعمه‌هایی تهیه شد که برای جانداران غیر از موش فاقد سم و بی ضرر باشد؛ یعنی یک طعمه اختصاصی برای موش ها.
برنامه معدوم سازی موش‌ها به گفته او حدود چهارسال و نیم ادامه پیدا کرد تا اینکه مطالعات نشان داد میزان موش‌های روی سطحی شهر به اندازه طبیعی رسیده و قابل کنترل است. پذیرا این نکته را هم یادآور می‌شود که با همه تلاش‌ها و اقدامات، برخی موارد هرگز به صفر نمی‌رسند: شبیه اینکه همه شهر را سم پاشی کنیم که مگس‌ها از بین بروند از بین بردن کامل موش‌ها هم عملی نیست. موارد باقی مانده زیرپوست شهر است و وقتی یک محل را پاک سازی می‌کنیم موش‌ها در اصطلاح حس قلمروطلبی و فیزیولوژی خاصی دارند که به مکان دیگری خواهند رفت. درعین حال مبادی ورود موش‌ها به شهر نیز همیشه باز است و عاملی برای وجود همیشگی آن هاست.
وی درباره نحوه ورود موش‌ها به شهر می‌گوید: همه محل‌هایی که شهروندان گزارش می‌کنند همچون بولوار جمهوری اسلامی از کانون‌های حضور موش هاست، اما یک دلیل مهم آن وجود باربری‌ها در این خیابان است. مواردی همچون قطارها، گمرک و باربری‌ها از دلایل اصلی ورود موش هستند. موش‌های موجود در شهر موش نروژی هستند که از طریق بندر‌ها نه تنها وارد مشهد شده بلکه دنیا را تسخیر کرده اند.
او به عنوان مسئول این حوزه در شهرداری از شهروندانی گلایه دارد که شرایط را برای حضور موش‌ها مهیا می‌کنند: بسیاری از شهروندان نکات بهداشتی را رعایت نمی‌کنند و در مقابل وجود موش‌ها را گزارش می‌دهند. موش برای تکثیر و زنده ماندن به آب، غذا و پناهگاه نیاز دارد که مکانش همان کانال‌های شهری است. کانال فاضلاب باید در عمده ماه‌های سال خشک باشد درحالی که مردم در مکان‌های مرکزی شهر فاضلاب خود را وارد کانال می‌کنند. از سوی دیگر برای گذاشتن زباله هم به خصوص اصناف مسائل را رعایت نمی‌کنند.
یکی از نمونه هایش میدان ده دی است. آن میدان از شب تا صبح سه بار زباله گیری می‌شود، اما صبح روز بعد باز هم مقابل ساندویچی‌ها پر از خرده‌های غذایی است که بهترین خوراک موش هاست و باوجود طعمه گذاری، موش تمایلی به خوردن آن ندارد. یا در بولوار جمهوری اسلامی بار‌ها شاهد ریختن خرده‌های نان و صبحانه شهروندان در فضای سبز بوده ام و باوجوداین اگر هرروز هم طعمه گذاری کنیم باز موش به سمت خوراک مطلوب تری که نسبت به آن شناخت دارد، می‌رود.
کانون‌های کنونی که بنا به اعلام پذیرا یکی از آن‌ها صدمتری و محل تجمع کارتن خواب هاست مدام توسط مأموران این گروه بازدید می‌شود: تا دو سال پیش از پل فجر تا میدان امام حسین (ع) را پاک سازی کرده بودیم، اما بعد از حضور کارتن خواب‌ها در صدمتری که منبع تولید ضایعات و رهاسازی مواد غذایی هستند این مکان دوباره به کانون حضور موش‌ها تبدیل شده است. البته طعمه گذاری برای ما هم در آن مکان کار ساده‌ای نیست.
دغدغه مهم آنان کنترل زباله از سوی شهروندان به خصوص اصناف است که با توصیه‌های مداوم هم در برخی مراکز همچنان وجود دارد: بار‌ها به شهروندان توصیه کرده ایم که زباله‌ها را در هرمکان و هرزمانی در شهر رها نکنند. علاوه بر آن‌ها بیشتر کانون‌های ما در محل‌های تجاری و خدماتی شهر است. به عنوان مثال وقتی یک آجیل فروشی در خیابان امام رضا (ع) نخودهایش را پای درخت مقابل مغازه الک می‌کند نباید از وجود موش شکایت داشته باشد.
پذیرا تأکید می‌کند: اکنون دو نوع طعمه گذاری یکی به عنوان خدمات شهری و دیگری فضای سبز داریم. همچنان طعمه گذاری مداوم در مناطق شهری انجام می‌شود و خودمان هم به آن نظارت می‌کنیم. هیچ محدودیتی برای طعمه گذاری نداریم و خیلی زود اکیپ‌ها اعزام می‌شوند. از همه مراکز تجمع موش به طور دقیق خبر داریم و برای برخی مانند اطراف راه آهن همیشه طعمه گذاری انجام می‌شود. دستورالعمل‌هایی داریم که براساس آن در محل‌های موردنظر طعمه گذاری و پس از ۲۴ ساعت سرکشی و اجساد را جمع آوری می‌کنیم. اگرچه که اغلب در تونل‌های زیرزمینی دفن می‌شوند.
وی این را هم اضافه می‌کند: به شهروندان توصیه می‌کنیم مواردی را که مشاهده می‌کنند به مرکز ۱۳۷ اطلاع دهند که هم بلافاصله اقدامات لازم انجام و در آمار‌های ما گنجانده شود و هم اینکه شهروندان بتوانند اقدامات انجام شده را پیگیری کنند.