نه از ذهن تاریخ پاک میشود و نه از ذهن مردم، فاجعهای که ۵ دی سال ۱۳۸۲ با زلزله به جان مردم بم افتاد و باعث شد هزاران نفر قربانی زمینلرزه شوند. روزی که بعد از آن در تقویم رسمی کشور روز ملی ایمنی در برابر زلزله نامگذاری شد تا هرسال با رسیدنش تلنگری به همه بزند که ایمن و آگاه شوید، زلزله همیشه در کمین است. امروز یادآور همان روز است، با این تفاوت که زندهایم و فرصت ارتقای ایمنی و کاهش خطر ناشی از زلزله را داریم، بهشرط اینکه راهکارهایش را بیاموزیم و رعایت کنیم. راهکارهایی که همه بهویژه شهروندان بافت اطراف حرم مطهر بهدلیل فرسودهبودن آن بیشتر باید بهدنبالش باشند. اگر از مقوله پیشگیری، آمادگی و مقابله بگذریم که در مانورهای مختلف میتوان با آن آشنا شد، نکات ایمنی قبل و حین وقوع زلزله نخستین گامی است که باید آموخت و حفظش کرد، چراکه زلزله خبر نمیدهد و باید پیش از وقوع آن تدابیر ایمنی خاص و مهمی اندیشید. توصیههای ایمنی زلزله یکی از همین موضوعهاست که هر شخصی قادر است زندگی خود و خویشاوندانش را در برابر خطرات زلزله حفظ کند. بهعنوان نمونه، آسیبپذیری منزل خود را در برابر زلزله برآورد کنید. آتشسوزی ناشی از زلزله را که میتواند در اثر شکستگی لولههای روغن و گاز یا جدایی اتصالات آنها اتفاق بیفتد، ازقبل رفع کنید و گرمکن و سایر تجهیزات نفتسوز و گازسوز را محکم در جایشان ببندید و در صورت امکان از اتصالات انعطافپذیر استفاده کنید. اشیای سنگین مانند کتابخانهها، گلهای آویز و چراغها را درجای خود محکم کنید یا اشیای سنگین و بزرگ را در ردیفهای پایین قفسهها قرار دهید. لوازم سنگین و بلند منزل مانند یخچال و فریزر، کمدهای دیواری بلند و قفسههای کتاب بهعنوان اشیای غیرایمن بهحساب میآیند که باید آنها را در محل خود محکم ببندید. در غیر این صورت باید هنگام زلزله از آنها دور شوید. در امر ساختوساز و همچنین بازسازی ساختمانهای قدیمی، برای کاهش خطرات زلزله باید براساس آییننامههای ساختمانی عمل کنید. برای شناسایی مکانهای ایمن، راههای خروجی و شیرهای اصلی آب و گاز و کلید اصلی برق، یک نقشه از منزل خود تهیه کنید. کیف حاوی وسایل ضروری را در مکانی مطمئن که دسترسی به آن آسان باشد، قرار دهید و محل نگهداری آن را به سایر اعضای خانواده نیز اطلاع دهید. هر از چندی با فرض یک زلزله در منزل، به تمرین عملیات ایمنی و پیشگیری در مقابل آن بپردازید.
از مهارت همسایگان خود اطلاع داشته باشید، چراکه این امر میتواند تعداد روزهای زندهماندن آنها را تا رسیدن نیروهای امداد افزایش دهد. همچنین در زمان وقوع زلزله اگر در خانه هستید از پنجرهها و کمدهای بلند و همچنین اشیایی که ممکن است برروی شما سقوط کند، دور شوید. در زیر میز ناهارخوری یا میز تحریر یا تختخواب پناه بگیرید و چنانچه در اثر زلزله حرکت کردند، پایههای آنها را با دستانتان محکم بگیرید. در کنج دیوارها پناه بگیرید و درحالی که سر خود را با بازوهایتان گرفتهاید، حرکت کنید. از پلهها یا آسانسور استفاده نکنید. اگر محل ایمن وجود ندارد و شما در راهرو هستید، به کنار دیوار بروید و درحالی که نشستهاید سر خود را بر روی زانوها خم کنید و ضمن اینکه با کف دستها، پشت سر خود را گرفتهاید، با کمک بازوها از سر خود محافظت کنید.