آغاز فراگیری زبان در دوران جنینی

به گزارش شهرآرانیوز؛ پدیده شناخته شده فراگیری زبان مادری توسط کودکان، تا مدت‌ها موضوعی همه‌گیر برای پژوهشگران بوده است. با به کارگیری تکنیک‌های پژوهشی جدید روی جنین‌ها/ نوزادان، نظریه‌های جدیدی مطرح شده است که ادعا می‌کند فراگیری زبان در دنیای مایع رحمی آغاز می‌شود و در سراسر زندگی ادامه می‌یابد.

از میان انواع صدا‌هایی که به گوش جنین می‌رسند، برجستگی و وضوح صدای مادر بیشتر است. همچنین طی سه ماهه سوم زندگی، جنین می‌تواند صدای مادرش را به وضوح بشنود و از این توانایی در جهت یادگیری ریتم‌ها، زیرو بمی‌ها و توالی‌های زبانی که مادر به آن صحبت می‌کند، استفاده کند.

همچنین توانایی‌های پردازش اطلاعات شنیداری یعنی توانایی ترجیح، انتخاب و تمایز محرک‌های شنیداری، از جالب‌ترین توانایی‌های نوزادان انسان است که پژوهشگران توانسته‌اند وجود این توانایی‌ها را به کمک تعدادی از تکنیک‌های رفتاری نشان دهند.

اگرچه نوزادان از بدو تولد قادر به درک گفته‌های اطرافیان و بیان کلمات نیستند، اما به وسیله نگاه‌کردن، حرکات بدن و گریه با اطرافیان ارتباط برقرار می‌کند و به تدریج ویژگی‌های کلی زبان در ذهن آن‌ها نقش می‌بندد. همچنین چند هفته قبل از این که نوزاد متولد شده و با تحریکات بینایی مواجه شود، محرک‌های شنیداری می‌توانند سلول‌های مویی غشایی پایه را تحریک کرده و پیام‌های عصبی تولید کنند که از عصب شنوایی به ساقه مغز، نواحی تالاموسی و قشری سیستم عصبی مرکزی رفته و منجر به راه اندازی پاسخ‌های رفتاری شوند. همچنین می‌توانند بر ترجیحات رفتاری نوزاد طی چند روز یا چند هفته بعد تأثیر بگذارند. پژوهشگران ثابت کرده‌اند نوزادان توانایی سوگیری نسبت به صدا‌ها را دارند و می‌توانند بین بعضی از ویژگی‌های اکوستیکی اصوات تمایز قائل شوند.

نتایج مطالعاتی که به بررسی پاسخ‌های کودکان به گفتار در دوران قبل از تولد و پس از آن پرداخته‌اند، نشان دهنده ترجیح محرک‌های شنیداری آشنا توسط جنین‌ها یا نوزادان هستند؛ به عنوان مثال نتایج این پژوهش‌ها نشان داده‌اند که نوزادان صدای انسان را به سایر صدا‌ها از جمله صدا‌های محیطی ترجیح می‌دهند.

مغز جنین به سرعت در حال توسعه و تشکیل شبکه‌های عصبی است. بخش شنوایی مغز جنین بدون قرار گرفتن در معرض صدا و تحرک و فعالیت کافی، تکامل پیدا نخواهد کرد.

تجربه نوزاد از زبان گفتاری قبل از تولد و با توسعه حس شنوایی شروع می‌شود. ادراک گفتار و همچنین موسیقی، به پردازش تغییرات در طیف و دامنه طی فاصله‌های زمانی مختلف نیاز دارد. مشخص شده است که جنین‌های تقریباً کامل می‌توانند اصوات را بر مبنای ویژگی‌های آکوستیکی نظیرفرکانس و طیف تمیز دهند، اما اینکه آیا آن‌ها قادرند جریان‌های پیچیده شنوایی همچون توالی‌های گفتار و به ویژه تغییرات زمانی‌شان را پردازش کنند یا نه، روشن نیست.

در طول ۳۵ سال گذشته، محققان، رخداد پردازش شنیداری در جنین انسان را گاهی اوقات در اواسط بارداری و به طور قابل اعتماد از آغاز سه ماهه سوم بارداری، توصیف کرده‌اند. همچنین سن حاملگی جنین، سطح هوشیاری، بیماری‌های مادر مانند دیابت، فشار خون بالا، پره اکلامپسی (و شرایط پرخطر جنین)؛ به عنوان مثال محدودیت رشد و نیز بسامد، شدت، پیچیدگی و دیرش صدا بر روی ادراک آن تاثیر می‌گذارد.

یادگیری شنیداری در نوزادان مبتنی بر تشکیل و تقویت راه‌های عصبی حافظه بلندمدت است؛ بنابراین، برای اینکه نوزاد بتواند به مهارت‌های لازم برای تمایز میان اصوات دست یابد، ضروری است که راه‌های عصبی مربوط به اطلاعاتی که پیش نیاز ادراک گفتار هستند، تقویت شوند.

نوزاد انسان ظاهراً از مقداری حافظه گفتاری که در دوران جنینی در معرض آن بوده، برخوردار است. جنین در ۳۰ هفتگی دارای حافظه کوتاه مدت برای ذخیره‌سازی موقت اطلاعات می‌باشد، در این سن جنین با اصوات کوتاه و ضعیفی که توانایی ایجاد ارتعاش دارند خو گرفته و نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد. جنین‌های جوانتر از ۳۰ هفته هرگز قادر به نشان دادن واکنش به اصوات نیستند، در حالی که جنین‌های بزرگ‌تر قادر به واکنش نشان دادن و به یاد آوردن اصوات هستند.

شواهد بسیاری است که نشان می‌دهد سیستم شنیداری اولیه انسان در یادگیری صدا‌ها و زبان مادری بسیار مؤثر است؛ به عنوان مثال مغز نوزادان قوانین سطح بالای انتزاعی را به طور خودکار از محیط شنیداری استخراج می‌کند که این امکان را فراهم می‌کند تا صدا‌ها را از جریان پیوسته گفتار جدا کند؛ بنابراین در کنار ماهیت انسان که ذاتاً موجودی است که دارای زمینه فراگیری زبان است، قرارگیری در معرض صدا، منجر به آغاز شکل دهی مغز در حال رشد شده و وسایل الزام را فراهم می‌کند تا مغز، زبان مادری را ادراک کند.

نوا و ریتم پیام گفتاری، نقش مرکزی در فراگیری اولیه زبان بازی می­‌کنند و چنین اطلاعاتی برای جنین­ در دسترس است و توسط سیستم شنیداری جنین پردازش می ­شود؛ در نتیجه مغز جنین در زمان نزدیک به تولد واقعاً می ­تواند بیشتر جنبه‌های اصلی زبان را درک کند و فرابگیرد.

این پژوهش در شماره سوم دوره هشتم مجله علوم پیراپزشکی و توانبخشی مشهد با عنوان مروری بر شواهد مربوط به آغاز فراگیری زبان در دوران جنینی توسط زینب شریفیان، تکتم مالکی شاه محمود، فاطمه حارث آبادی منتشر شده است.

 

منبع: ایسنا