الهام مهدیزاده | شهرآرانیوز؛ طرح «بهبود ترافیک» از پس ترافیک برنیامد! ۴۰ روز است که طرح تغییر ساعت با رویکرد سامان دهی وضعیت ترافیک صبحگاهی اجرا شده است، اما ترافیک همچنان به روح و اعصاب شهروندان خط می‌اندازد.
مسئولان نیز گرچه از نتایج طرح ناراضی هستند، معتقدند نتیجه بخش نبودن آن، ناشی از اجرای نادرست یا به طورکلی اجرانشدن طرح از سوی متولیان است. آن‌ها می‌گویند اگر این طرح سلیقه‌ای اجرا نمی‌شد، نتایج مثبتی به دنبال داشت.
از ابتدای سال و طی هشت ماه، مردم چند بار تغییر ساعت را تجربه کردند؛ تغییراتی که زندگی، کار و برنامه‌های شخصی آنان را نیز دستخوش تغییر کرده است. نخستین تغییر ساعت امسال، مربوط به تغییر ساعت کشوری در اولین روز فروردین بود. دومین تغییر ساعت در همان فصل بهار رقم خورد.
خبر این تغییر ساعت را مرتضی دهقانی، معاون توسعه مدیریت و منابع استانداری خراسان رضوی، به رسانه‌ها اعلام کرد. دلیل آن نیز حفظ شرایط پایدار برق ذکر شد. بر این اساس ساعت کاری ادارات مشهد از ۲۱ خرداد تا ۳ شهریور نیم ساعت زودتر شروع شد تا در زمان اوج مصرف برق اداره‌ها تعطیل باشد و بار مصرفی برق کاهش یابد. با این تغییر ساعت، کارمندان باید نیم ساعت زودتر در محل کار خود حاضر می‌شدند.
هنوز یک ماه و اندی از بازگشت ساعت کاری به روال خود نگذشته بود که سومین تغییر ساعت از ۹ مهر و هم زمان با بازگشایی مدارس برای مشهدی‌ها رقم خورد. استانداری خراسان رضوی این بار تصمیم گرفت که برخلاف ۳۷ روز قبل، ساعت کار ادارات با نیم ساعت تأخیر شروع شود تا بتوان ترافیک صبحگاهی را مدیریت کرد.
با وجود ابلاغ این مصوبه به ادارات، خیابان‌های مشهد، اغلب صبح‌ها ترافیک تقریبا سنگینی را تجربه می‌کنند؛ ترافیکی که هر روز و بین ساعت حدود ۷ تا ۸:۳۰ صبح برقرار است. بخشی از این ترافیک به سرویس مدارس، حضور دانش آموزان و کارمندان برای رسیدن به محل کار و مدرسه ارتباط دارد.
براساس این مصوبه، مدارس مشهد در مقطع متوسطه باید ساعت ۷ صبح و در مقطع ابتدایی ۷:۳۰ شروع به کار کنند. با این حال بازگشایی و شروع به فعالیت برخی مدارس مشهد متفاوت است؛ آن چنان که گویی این مصوبه برای مدارس جنبه تزئینی داشته است؛ به این ترتیب که برخی مدارس متوسطه ساعت ۷:۱۵ تا ۷:۳۰ و بعضی مدارس ابتدایی نیز به جای ساعت ۷:۳۰، ساعت ۷:۴۵ یا ۸ باز می‌شوند.
ساعت ۷:۱۵ دقیقه. دانش آموزان چندمدرسه مقطع متوسطه ابتدای بولوار هنرستان در مسیر رفتن به مدرسه هستند. تعدادی از والدین نیز با خودرو‌های شخصی، دانش آموزان را به مدرسه می‌رسانند. ترافیک ابتدای بولوار هنرستان و حاشیه بولوار وکیل آباد تقریبا سنگین است. والدین چند مدرسه ابتدایی، در محدوده بولوار صارمی نیز ساعت ۷:۳۰ تا ۷:۴۵ فرزندانشان را به مدرسه می‌رسانند؛ این زمانی است که کارمندان راهی محل کار می‌شوند و این هم پوشانی ترافیک صبحگاهی را بیشتر کرده است.
در مصوبه تغییر ساعت، بر تغییر ساعت بانک‌ها نیز تأکید شده بود. بر اساس این مصوبه، بانک‌ها باید ساعت ۶:۳۰ شروع به فعالیت کنند، اما برخی از شعب بانک‌ها به همان سبک وسیاق گذشته، ساعت ۷:۳۰ شروع به فعالیت می‌کنند.
افسانه یک فرزند دانش آموز متوسطه و یک فرزند مقطع ابتدایی دارد. بر اساس مصوبه تغییر ساعت، هر کدام از فرزندانش باید در ساعت متفاوتی، راهی مدرسه شوند. می‌گوید: خانواده‌هایی که در آن‌ها پدر و مادر شاغل هستند، با این تغییر ساعت، دچار مشکل شده اند.
صبح یک بار باید پسر بزرگم را بیدار کنم تا راهی مدرسه شود، بعد پسر کوچکم را بیدار کنم تا آماده شود. عصر‌ها هم به دلیل ساعت‌های متفاوتی که دارند، در زمان‌های متفاوت به خانه می‌رسند. از آنجایی که ساعت پایان کاری کارمندها، ۳ عصر شده است، زمانی که خودم و همسرم با این ترافیک به خانه می‌رسیم، ساعت نزدیک ۴ عصر است. ازطرفی تا این ساعت، نمی‌توان بچه را گرسنه نگه داشت؛ به همین دلیل به پسر بزرگم می‌گویم ناهار را خودشان بخورند و منتظر ما نمانند.
این شهروند مشهدی به شرایط بدتر نیز اشاره می‌کند: خدا را شکر که من یک پسر بزرگ دارم. یکی از همکارانم دوقلو دارد که تازه به کلاس اول رفته اند. به همین دلیل بیشتر روز‌ها در همان ساعت قبل، از محل کار بیرون می‌آید تا بچه‌ها ساعات کمتری را تنها باشند و آسیبی به خودشان نرسانند.
جمعیت ایستاده در ایستگاه اتوبوس مفتح-فلسطین در محدوده بولوار هدایت چشمگیر است. چند ردیف از مسافران گوشه وکنار ایستگاه منتظر آمدن اتوبوس هستند. خانم مسافر، ترافیک چهارراه گاز- عبادی را دلیل تأخیر در رسیدن اتوبوس به ایستگاه می‌داند. او می‌گوید: این اتوبوس از خطوط پر رفت وآمد است. تغییر ساعت شروع به کار اداره ها، نه تنها کمکی به کاهش ترافیک نکرد، حتی اوضاع را بدتر کرد.
اتوبوس‌ها به دلیل همین ترافیک دیرتر به ایستگاه می‌رسند و تعداد مسافرانی که منتظرند، بیشتر می‌شود و با سختی باید سوار اتوبوس شویم. گاهی یک اتوبوس به خاطر ترافیک، آن قدر پشت چراغ قرمز می‌ماند که اتوبوس بعدی به آن می‌رسد. به همین دلیل هم زمان دو اتوبوس با فاصله چند دقیقه به ایستگاه می‌رسند.
یکی دیگر از مسافران نیز تغییر ساعت را یک طرح غیرکارشناسی بدون درنظر گرفتن سفر‌های مردمی معرفی می‌کند. دلیل او چنین است: ساعت ۸ صبح، ساعت حضور صاحبان مشاغل آزاد، حضور بازاریان و دانشجویان است. حالا به این جمعیت، کارمندان هم اضافه شده اند؛ مشخص است که در این ساعت ترافیک بیشتر می‌شود. اگر می‌خواستند با این طرح، ترافیک را کمتر کنند، باید مثل تابستان، ساعت حضور کارمندان ۷ صبح می‌بود. به این ترتیب کارمندان نیم ساعت زودتر از مدارس و یک ساعت زودتر از اصناف و دانشجویان سر کار خود حاضر می‌شدند.
درباره مشکلات ترافیکی حاصل از تغییر ساعت ادارات و مدارس با علی سمیعی، مدیرعامل سازمان ترافیک شهرداری مشهد، گفتگو می‌کنیم. او روند اجرای تغییر ساعت در شهر را با این نکته که «تغییر ساعت، مصوبه شورای هماهنگی ترافیک استان است»، این طور توضیح می‌دهد: در اجرای این طرح، اهداف دیگری نیز درنظر بود و کاهش ترافیک، یکی از دلایل اجرای تغییر ساعت است.
مدیرعامل سازمان ترافیک شهرداری مشهد می‌گوید که فقط بخش ترافیکی این مصوبه به حوزه کاری او و شهرداری مشهد مرتبط است. اما توضیحات سمیعی درباره پیک (ساعات شلوغ) سفر‌های صبحگاهی و ظهرگاهی از این قرار است: بعضی سفر‌های شهری مربوط به شروع و پایان فعالیت کاری و مدارس است. اگر وضعیت اجرای طرح تغییر ساعت را به لحاظ ترافیکی بررسی کنیم، باید گفت این طرح در ساعات شلوغ ظهر، موفق عمل کرده است.
مدیرعامل سازمان ترافیک شهرداری مشهد در توضیحات تکمیلی، به دلایل موفق بودن طرح در ساعات شلوغی ظهر اشاره می‌کند. او فاصله زمانی میان تعطیلی مدارس و پایان کار ادارات را مهم‌ترین دلیل می‌داند و می‌گوید: این فاصله زمانی سبب توزیع مناسب سفر‌ها و کاهش بار ترافیکی ظهرگاهی خیابان‌های مشهد شده است.
سمیعی از نتیجه طرح تغییر ساعت در ساعات شلوغ صبح رضایت ندارد و می‌گوید: خیابان‌های مشهد در ساعت ۷ تا ۸:۱۵ با ترافیک صبحگاهی روبه روست. دلیلش تبعیت نکردن مدارس از ابلاغیه تغییر ساعت است. نمی‌گویم همه مدارس، اما بخش شایان توجهی از آن ها، ابلاغیه تغییر ساعت را اعمال نمی‌کنند.
مدیرعامل سازمان ترافیک شهرداری مشهد، با استناد به بخشی از مصوبه تغییر ساعت می‌گوید: بر اساس این مصوبه، مدارس متوسطه ساعت ۷ و مدارس ابتدایی باید ساعت ۷:۳۰ شروع به کار کنند. اما اکنون مدارس متوسطه تا ساعت ۷:۳۰ و ابتدایی بین ۷:۳۰ تا ۸ بازگشایی می‌شوند؛ همین موضوع سبب شده است که با تغییر ساعت، توزیع سفر در صبحگاه محقق نشود.
سمیعی ادامه می‌دهد: در دوسال گذشته و به دلیل شیوع کرونا، مدارس تعطیل بود. ازطرفی امسال والدین بیش از سال‌های قبل از کرونا، با خودرو شخصی، فرزندانشان را به مدرسه می‌رسانند. آن‌ها ترجیح می‌دهند که برای جلوگیری از بیماری، خودشان، فرزندشان را به مدرسه ببرند.