سعید کریم پور| شهرآرانیوز، شعار سال مسیر عملکرد یک ساله دولت و دستگاه‌های مختلف در زمینه تولید، شرکت‌های دانش بنیان و کمک به اشتغال آفرینی را مشخص می‌کند. باید دید راه‌های تحقق آن چیست و چگونه باید محقق شود؟ آیا تاکنون بعد از گذشت بیش از هشت ماه در مسیر تحقق این شعار توسعه و پیشرفت سازو کار‌های عملیاتی انجام شده یا بیش از تحقق در حق آن تعلل شده است؟
رئیس خانه صنعت معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در این باره می‌گـویـد: در سـال‌های اخیر تقــریبـــا هر سال موضوعـــات و مفاهـیم اقتصادی از سوی رهبر معظم انقلاب به عنوان شعار سال برگزیده می‌شود، اما باید پرسید در این همه سال چه اتفاقی برای تحقق این شعار‌ها افتاده است؟ به عنوان نمونه در یکی از همین سال‌ها موضوع اصلاح الگوی مصرف به عنوان شعار سال برگزیده شد، اما آیا کسی برای این اصلاح نحوه مصرف الگویی ارائه کرد؟
حسن حسینی می‌افزاید: در واقع عمل به شعار امسال هم در همین حد است. در تمام سال‌هایی که رهبر معظم انقلاب موضوعات اقتصادی را به عنوان شعار سال بر می‌گزینند، به دلیل اینکه در انتهای سال قرار نیست هیچ دستگاهی آماری درباره عملکردش به شعار سال گزارشی ارائه کند و پایش شود، عمل به آن تنها در حد تشکیل ستاد‌ها و حک عنوان سال روی سربرگ‌های ادارات باقی می‌ماند. حسینی بیان می‌کند: به عنوان نمونه چندین سال است که در بدنه دولت و وزارتخانه‌ها ستاد اقتصاد مقاومتی تشکیل شده، ولی در عمل به این مفهوم، کاری نشده است. برای کمک به شرکت‌های دانش بنیان نیز تأکید شد شرکت‌های شهرک‌های صنعتی استان‌ها به شرکت‌های دانش بنیان زمین و تسهیلات ارائه کنند، ولی هنگامی که شرکت شهرک‌های صنعتی برای خیلی از واحد‌های معمولی زمینی برای واگذاری در اختیار ندارد، چگونه قرار است به شرکت‌های دانش بنیان زمین ارائه کند؟
در واقع سؤال اینجاست که آیا زیرساخت‌های لازم برای توسعه شرکت‌های دانش بنیان فراهم است؟ آیا برای تجهیز شرکت‌های دانش بنیان منابع کافی وجود دارد؟ رئیس خانه صنعت معدن و تجارت خراسان رضوی با اشاره به علل روی زمین ماندن شعار‌های اقتصادی می‌گوید: شاید علت به این موضوع بازگردد که بسیاری از این عناوین شعار است و نه فرمان. باید توجه داشت شعار با فرمان تفاوت دارد. در واقع لازم است این شعار‌ها تبدیل به فرمان شود تا دستگاه‌ها حداقل برای تهیه یک گزارش از عملکرد خود درباره این فرامین ملزم شوند. وی درباره حمایت از تولید هم می‌گوید: مداخله قیمتی که از سوی دولت و به بهانه کنترل تورم صورت می‌گیرد، ضرر و زیان را متوجه تولیدکننده می‌کند. اگر تولیدکننده‌ای کالایی را بدون توجیه اقتصادی با قیمت بالایی عرضه کند، مصرف کننده خود نسبت به تهیه آن تمایل نشان نمی‌دهد و آن تولیدکننده یا مجبور به کاهش قیمت می‌شود یا باید ورشکستگی را به جان بخرد. وی با انتقاد از اینکه گوش شنوایی برای شنیدن درد‌های تولید وجود ندارد، می‌گوید: طرح مشکلات و پیشنهاد‌ها و خواسته ها، سال هاست از سوی تشکل‌ها و فعالان اقتصادی و تولیدی از طرق مختلف بیان شده است، اما دریغ از اندکی توجه یا ذره‌ای تلاش برای حل مشکلات با راهکار‌هایی که خودمان پیشنهاد داده ایم.
همچنین رئیس هیئت مــــدیــــره انــجــــمن شرکت‌های دانش بنیان خراسان رضوی نیز در گفتگو با شهرآرا با بیان اینکه پس از چند سال پیگیری در زمینه‌های قانونی اتفاقات خوبی برای شرکت‌های دانش بنیان رخ داده است، اظهار می‌کند: تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان یکی از همین موارد است. در واقع تعاریف و حمایت‌ها از شرکت‌های دانش بنیان رشد کرده، ولی این‌ها هنوز در حد قانون و دستورالعمل‌های اولیه است و تا اجرایی شدن به زمان نیاز دارد.
سید مهدی مدنی اضافه می‌کند: البته امسال هم از نظر اقتصادی سال پرتلاطمی بود و آن گونه که انتظار می‌رفت اتفاق ویژه‌ای برای توسعه شرکت‌های دانش بنیان نیفتاد. به طور کلی هنوز در حوزه تأمین زیرساخت‌های حمایتی از شرکت‌های دانش بنیان دچار ضعف هستیم و در مجموع تحرک ویژه‌ای برای حمایت از این شرکت‌ها اتفاق نیفتاده است.
وی یادآور شد: به نظر می‌رسد مدیران دستگاه‌های دولتی و نهاد‌های متولی باید جدی‌تر به موضوع شرکت‌های دانش بنیان و حمایت از آن‌ها ورود کنند. برخی نهاد‌ها در این زمینه وظایف کلی دارند، ولی باید توجه داشت در روند رشد شرکت‌های دانش بنیان، وزارتخانه‌ها و سازمان‌های متعددی هستند که مؤثر به حساب می‌آیند و لازم است به صورت واقعی و نه شعاری به موضوع بپردازند. گاهی شرایط به گونه‌ای است که به شرکت‌های دانش بنیان به اندازه دیگر صنایع نیز توجهی نمی‌شود.
وی با بیان اینکه اتصال شرکت‌های دانش بنیان به شرکت‌های بزرگ یکی از راهکار‌های تحقق شعار سال است، می‌گوید: شرکت‌های دانش بنیان با اتصال به شرکت‌های بزرگ می‌توانند بخشی از محصولاتی که آن‌ها نیاز دارند را تأمین کنند. تحقق این مسئله یک بازی برد- برد برای دانش بنیان‌ها و شرکت‌های بزرگ است، اما در عمل آن گونه که باید این مسئله محقق نشده است.
رئیس سازمان بسیج مهنـــدســـین صـــنایع و معادن خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا می‌گوید: براساس رصد و بررسی‌های انجام شده، مشخص شد عقب افتادگی‌های زیادی از نظر تحقق شعار سال، آن هم در هر سه بخش آن وجود دارد.
احسان خانه آباد می‌افزاید: علت این مسئله هم ضعف در معاونت علمی ریاست جمهوری است، چون ساختار‌های آن شفاف نیست و اشرافی هم بر روند اجرایی شدن شعار سال در استان‌ها ندارد. از همین رو دستگاه‌های ذی ربط بابت این موضوع احساس مسئولیتی ندارند که بخواهند کاری انجام دهند و پاسخگو باشند.
وی با اشاره به اینکه بخش خصوصی عموما در این زمینه از بخش دولتی جلوتر است، بیان می‌کند: در مجموع اینکه مسئول واقعی تحقق شعار سال و متولی آن چه کسی است، به صورت شفاف مشخص نیست. از دیگر سو فعالیت‌های ترویجی اولیه در زمینه تحقق شعار سال هم به خوبی انجام نشده است و فضای اقتصادی استان هم در شرایطی نیست که خیلی به این سمت و سو حرکت کرده باشد. وی اضافه می‌کند: البته نباید از یاد برد که طی این مدت اقدامات خوبی هم انجام شده است، ولی با آنچه باید باشد و به فرموده رهبری باید به دو برابر تعداد شرکت‌های دانش بنیان برسیم، هنوز فاصله داریم. ناگفته نماند که امسال به تعداد شرکت‌های دانش بنیان افزوده شده، ولی آمار‌های موجود در این باره غیر رسمی است و به هر جایی در استان هم که مراجعه کنیم، آمار دقیقی ارائه نمی‌شود. خانه آباد می‌گوید: طولانی بودن فرایند دانش بنیان شدن، مشکلات بیمه و مالیات و همچنین تسهیلات بانکی از جمله مواردی است که سبب شده تا رشد شرکت‌های دانش بنیان کند شود. این مسئله بر میزان اشتغال زایی این شرکت‌ها تأثیر گذاشته است.
خانه آباد از راه اندازی کارگروهی تحت عنوان «کارگروه عالی شرکت‌های دانش بنیان» برای رفع موانع و مشکلات این شرکت‌ها در خراسان رضوی نیز خبر می‌دهد و می‌گوید: در این کارگروه فضایی فراهم شده تا بسیاری از کسانی که در زمینه شرکت‌های دانش بنیان مسئولیت دارند، گرد هم جمع شوند و بیشتر با یکدیگر ملاقات داشته باشند. همچنین دوره‌ای تحت عنوان «چگونه دانش بنیان شویم» برگزار کرده ایم تا بعد از برگزاری آن، تشکل‌های بسیجی پشتیبان برای شرکت‌های دانش بنیان فراهم کنند و شرکت‌ها را پوشش دهند. وی با بیان اینکه هزینه‌های تولید در کشور بالا و بهره وری پایین است، می‌گوید: این موضوع باید مورد مطالعه و توجه جدی قرار بگیرد و ریشهها و علل آن پیدا و برطرف شود. سود بالای بانکی، مالیات ستانی به ضرر بخش مولد و به نفع فعالیت‌های غیرمولد، دلالی، سفته بازی املاک، خودرو و موارد مشابه، میل و رغبت به سرمایهگذاری در بخش تولید را کم کرده و سرمایهها را به سمت فعالیت‌های غیر مولد سوق داده است. از این رو برای تحقق شعار سال باید این مسائل مورد توجه قرار بگیرد.