شهرآرانیوز؛ پس از سقوط دولت اشرف غنی در ۱۵ آگوست ۲۰۲۱ (۲۵ مرداد ۱۴۰۰) طالبان بار دیگر به افغانستان بازگشتند و قدرت را به دست گرفتند. انتقال قدرتی نامتوازن که مانند آن در هیچ کشوری دیده نشده است.
در ۱۶ ماهی که از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان میگذرد، این کشور آبستن تحولات و حوادث زیادی بوده است. حوادثی که حتی حضور طالبان در رأس قدرت در این کشور نتوانست جلو بروز آن را بگیرد؛ مثل حمله داعش به مرکز آموزشی کاج در غرب کابل که منطقهای شیعهنشین است. در این حمله (۸ مهر ۱۴۰۱) ۵۳ دانشآموز که بیشتر آنها دختر بودند، جان باختند و بیش از ۱۱۰ دانشآموز دیگر زخمی شدند. زخمیهای این رویداد از ناحیه سر، چشم، دست و پا آسیب جدی دیدهاند.
حمله به مراکز آموزشی و اجتماعات مذهبی شیعیان در افغانستان موضوع تازهای برای مردم این کشور نیست. در سالهای گذشته جامعه شیعیان افغانستان بارها شاهد کشتار بیرحمانه در نقاط مختلف این کشور بهویژه در کابل بودهاند.
اما نکته مهم که این گزارش بهواسطه آن نوشته شده است، تمرکز حملات داعش بر اماکن دیپلماتیک است.
در هفتههای گذشته نیروهای شاخه خراسان داعش در حملاتی هدفمند مراکز دیپلماتیک کشورهای روسیه، پاکستان و چین را هدف قرار داده است؛ سه کشوری که در ۱۶ ماه گذشته بهصورت غیررسمی از طالبان حمایت کردهاند. این حملات میتواند پیام خاصی برای کشورهایی داشته باشد که هدف قرار گرفتهاند.
روسیه از جمله بازیگران تأثیرگذار در افغانستان بعد از ۲۰۰۱ بوده است. این کشور در دوره افغانستان نوین (۲۰۰۱-۲۰۲۰) همواره با حمایت تسلیحاتی و دیپلماتیک بهنوعی حامی افغانستان بود. هرچند در این سالها مدام از سوی آمریکا و همپیمانانش به بیتوجهی به مبارزه مستقیم با گروههای تروریستی در افغانستان متهم شده است.
هممرزبودن ولایتهای شمالی افغانستان با کشورهای آسیای مرکزی اهمیت افغانستان را برای روسها افزایش داده و باعث شده است کرملین نتواند به امنیت مرزهای مشترک کشورهای آسیای مرکزی با همسایه پرخطر جنوبی بیتفاوت باشد.
این روزها هم تاجیکستان بهدلیل حمایت مستقیم از جبهه مقاومت ملی بهرهبری احمد مسعود، رسمیترین دشمن طالبان به شمار میرود و همه اینها در کنار هم سبب شده است تاجیکستان در مرز مشترکش با افغانستان آرایش امنیتی به خود بگیرد.
روز دوشنبه ۱۴ شهریور امسال رسانههای محلی افغانستان گزارشهایی از شنیدهشدن صدای تیراندازی در جاده دارالامان شهر کابل، جایی که سفارت روسیه در آنجا قرار دارد، منتشر کردند.
کمی بعدتر اخبار تکمیلی حاکی از آن بود که چند فرد مسلح ۲ دیپلمات روس و افغانستانیهایی را که در نزدیکی سفارت برای دریافت ویزا مراجعه کرده بودند، هدف قرار دادهاند.
وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که در اثر یک حمله انتحاری با مواد منفجره که روز دوشنبه ۱۴ شهریور در نزدیکی سفارت این کشور در کابل رخ داد، دو کارمند این سفارت کشته شدهاند.
گزارشهای اولیه تعداد کشتهشدگان این انفجار را ۱۰ نفر اعلام کرده بود، اما خبرگزاری ریانووستی روسیه شمار جانباختگان را ۲۰ نفر گزارش کرد.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، خواستار محاکمه سازماندهندگان این حمله شد و از طالبان خواست که اقدامات برای حفاظت از سفارت روسیه در کابل، از جمله با مشارکت نیروهای اضافی از طالبان و اطلاعات این گروه، تقویت شود.
وزارت خارجه طالبان در بیانیهای نوشت این حمله را بهشدت محکوم و با دولت و مردم روسیه و خانوادههای قربانیان ابراز همدردی میکند. در این بیانیه به روابط نزدیک طالبان و روسیه هم اشاره شده بود. امری که بهنظر میرسد میتواند یکی از دلایل اصلی انفجار و کشتهشدن کارمندان روس باشد.
در ادامه حملات هدفمند داعش در افغانستان، روز جمعه ۱۱ آذر دو نیروی داعش با هدف سوءقصد به جان عبیدالرحمان نظامی، سفیر جدید پاکستان در کابل، در محدوده سفارت این کشور تیراندازی کردند.
داعش فردای این حمله در بیانیهای نوشت که دو تن از اعضای این گروه با سلاحهای میانبرد و تکتیرانداز مسلح شده و سفیر پاکستان و محافظانش را در حیاط این سفارتخانه هدف گرفته بودند.
اسلامآباد این اقدام را تلاش برای ترور دانست و شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان، خواستار تحقیقات درباره این رویداد شد.
در همین حال، یکی از سخنگویان نیروی پلیس کابل اعلام کرد مقامات یکی از مظنونان را بازداشت و دو سلاح سبک در نزدیکی ساختمان سفارت کشف کردهاند. یکی از مقامات این سفارتخانه اعلام کرد یک مهاجم تنها به پشت این ساختمان آمد و شروع به تیراندازی کرد، اما سفیر و دیگر کارمندان در امنیت هستند.
وزارت امور خارجه افغانستان نیز ضمن محکومکردن این حمله، اعلام کرد: افغانستان اجازه نخواهد داد هیچ عامل خرابکاری تهدیدی برای امنیت هیئتهای دیپلماتیک در کابل ایجاد کند.
پاکستان دولت طالبان را به رسمیت نشناخته، اما این کشور سفارت خود را در کابل باز نگه داشته است و به فعالیتش در آنجا ادامه میدهد.
پس از این حمله، سفارت ایران در افغانستان ضمن محکومیت حمله تروریستی به سفارت پاکستان در کابل و دفتر حزب اسلامی افغانستان، در پیامی از طالبان خواست که اقداماتی مؤثر برای جلوگیری از حوادث مشابه و تأمین هرچه بیشتر امنیت اماکن دیپلماتیک به عمل آورد.
اگر بخواهیم کشوری را که تمامقد پشت طالبان ایستاده و تلاش کرده است اعتماد رهبران این گروه را برای حضور فعال در افغانستان جلب کند، نام ببریم، بدون شک این کشور «چین» است.
چین از همان ابتدای رویکارآمدن دوباره طالبان در افغانستان از این گروه حمایت تمامقد کرد و در این بین حمایت اقتصادی چینیها از طالبان باعث دلگرمی رهبران این گروه شد.
وزیر خارجه چین از جمله اولین مقامات عالیرتبهای بود که به کابل آمد و سرمایه گذاران چینی هم برای استخراج معادن افغانستان خیز بلندی برداشتند. مقامات چینی قول دادهاند که افغانستان را از نظر اقتصادی تنها نگذارند.
بهنظر میرسد چین افغانستان را بهعنوان فرصتی برای استفاده اقتصادی در سیاست خارجی خود تعریف کرده است و سیاستهای این کشور در قبال افغانستان نشان میدهد منافع اقتصادی افغانستان برای چینیها اولویت دارد.
صبح روز دوشنبه ۲۱ آذر بود که شهروندان کابل با صدای انفجار و تیراندازی در محله شهرنو پایتخت روزشان را آغاز کردند. خبرگزاری فرانسه به نقل از یک شاهد عینی گزارش داد که صدای انفجار و تیراندازی در مهمانخانهای در کابل شنیده شده که غالبا محل اقامت تاجران چینی است.
داعش حالا چین را هدف قرار داده است و محل اقامت تاجران چینی در محلهای مرفه در شهر کابل هدف سوم این گروه تروریستی بود. در این حمله که سه ساعت طول کشید، سه نفر کشته شدند و ۱۸ نفر دیگر زخمی شدند.
داعش در بیانیهای که پس از این حمله منتشر کرد، نوشت: یکی از مهاجمان بعد از آن در طبقه دوم کمین و شروع به پرتاب بمبهای دستی بهسوی اعضای طالبان کرد که قصد بالارفتن از طبقه اول را داشتند. در حالی که نفر دوم درهای واحدها را با بمبهای چسبی منفجر و به مهمانان چینی تیراندازی میکرد.
طالبان پیشتر گفته بود حمله به ساختمان «هتل کابل» در کوچه برج شهرنو پایان یافته است و همه مهمانان هتل نجات یافتند و هیچ مهمان خارجی کشته نشده است.
ذبیحالله مجاهد دراینباره گفت: حمله به یک هتل در منطقه شهرنو کابل با کشتهشدن سه مهاجم به پایان رسید.
وی افزود: همه مهمانان هتل در این حمله نجات یافتهاند و هیچ شهروند خارجی در جریان این حمله کشته نشده است.
سخنگوی طالبان در عین حال اعلام کرد که ۲ شهروند خارجی هنگامی که خود را از این ساختمان به پایین پرتاب کردند، زخمی شدند.
وانگ ونبین، سخنگوی وزارت خارجه چین، در نشست خبری امروزش اعلام کرد در حمله روز گذشته به مهمانخانه چینیها در کابل، پنج شهروند این کشور مجروح شدند.
وانگ افزود: پس از این حمله که داعش مسئولیت آن را بهعهده گرفته است، چین نگهبانی از نیروهای طالبان را در محل ساختمان مستقر کرده است.
سخنگوی وزارت خارجه چین ادامه داد: پکن از طرف افغانستانی میخواهد برای جستوجو و نجات افراد چینی ازهیچ تلاشی دریغ نکند. در عین حال تحقیقات جامعی را آغاز کند، مهاجمان را بهشدت مجازات و حمایت جدی از شهروندان و سازمانهای چینی را در افغانستان تقویت کند.
وانگ درحالی خواستار تلاش طالبان برای آزادی اتباع چینی شده است که درباره ربودهشدن احتمالی اتباع این کشور در حمله روز گذشته کابل چیزی نگفت.
وانگ در ادامه با اشاره به وضعیت امنیتی افغانستان به اتباع و سازمانهای چینی توصیه کرد هرچه زودتر این کشور را ترک کنند.
یک روز پیش از این حادثه، سفیر چین در دیدار با شیرمحمد عباس استانکزی، معاون سیاسی وزارت خارجه طالبان، از وی خواسته بود به امنیت سفارت این کشور توجه ویژه کنند.
قطعا این آخرین حمله داعش در افغانستان نخواهد بود. باید دید طالبان چه تدبیری برای جلوگیری از این حملات روی دست میگیرند و چه روشی برای جلب اعتماد کشورهای معدودی که همچنان در افغانستان سفارت خود را باز نگه داشتهاند، دارند.