به گزارش شهرآرانیوز، حجت‌الاسلام سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در برنامه صف اول درباره سند تحول شورای انقلاب فرهنگی، ضمانت اجرایی برای مصوبات و عملکرد این شورا در مواجهه با اتفاقات اخیر پاسخ داد.
مجری: درخصوص کلیت سند تحول و نظارت بر اجرای مصوبات شورا که آیا قرار است در حوزه نظارت بر اجرای مصوبات اتفاقی بیفتد یا خیرپاسخ داد؟
حجت‌الاسلام عاملی: سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی بعد از ۳۸ سال اقدامات شورای عالی انقلاب فرهنگی که یک میراث بزرگی را پشت سر گذاشته شاید شناخته شده نباشد، ولی وقتی این شورای عالی فرض بگیرید سازمان ملی نخبگان کشور را تاسیس می‌کند و این نهاد امتداد پیدا می‌کند در استان‌های کشور یا سازمان ملی اصلاح درخشان را اساسنامه اش را تاسیس می‌کند ۷۰۰ مدرسه سمپاد تحت اشراف این سازمان اداره می‌شود، یا سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک را تصویب می‌کند و ساز و کار و ساماندهی ایجاد می‌کند برای مهد‌های کودک، و بسیاری از اقدامات دیگر، ۱۷ ستاد علم وفناوری، یکی از ان‌ها ستاد بایو، نانو، گیاهان دارویی علوم شناختی بعد از تصویب این اسناد شما یک تحولات عظیم می‌بینید اینکه ستاد ناو در جایگاهی قرار می‌گیرد که امروز به لحاظ انتشار مقالات علمی رتبه چهارم جهان را پیدا می‌کند و جزو هفت کشور برتر جهان است.
همچنین در تولیدات نانو واستاندارد‌های نانو توسط هفت کشور دنیا تایید می‌شود و یکی از این کشور‌ها جمهوری اسلامی ایران است، و یا در گیاهان دارویی می‌بینید دقیقا بعد از تاسیس ستاد گیاهان دارویی یک روند جدیدی در استاندارد، کیفیت، تولید گیاهان دارویی در سطح ملی اتفاق می‌افتد همه اینها میراث شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
در حوزه فرهنگ هم اتفاقات بزرگی در شورای عالی انقلاب فرهنگی افتاده بنابراین تاریخچه ارزشمندی است اگر در معرفی خودش کوتاهی کرده، ولی یک نهاد اثر گذار در سطح ملی است، باید تفاوت ایجاد کرد بین یک ستاد عالی برای سیاست گذاری، برنامه ریزی، نظارت، ارزیابی، راهبری، ساماندهی و یک سازمان اجرایی، شورای عالی انقلاب فرهنگی به هیچ وجه سازمان اجرایی نیست.
اگر حوزه سینمای ما رشد و پیشرفت و توقعی که از آن وجو د داشته را نتوانسته تامین کند مدعی آن شورای عالی انقلاب فرهنگی است، اگر ما در حوزه معماری و شهرسازی توفیقات کمی داشتیم و نتوانستیم ایران تاریخی را بازنمایی کنیم و یک هویت یکپارچه از ایران در مبلمان شهری، شهرسازی و معماری به خصوص بنا‌هایی که بنای ملی کشور است، ساختمان بانکها، ساختمان ایستگاه‌های قطار، اینها باید به نوعی بازنمایی افتخار معماری ایران باشند، در این موارد شورای عالی انقلاب فرهنگی مدعی است نه اینکه ما بیاییم شورا را مورد سوال قرار دهیم که چرا این اتفاق در اجرا افتاده این را باید از مجری سوال کرد که چرا طبق مصوبات عمل نکرده اید، ما در بعد نظارتی کوتاهی داشتیم اگر چه اسناد مهم کشور مثل سند نقشه جامع علمی کشور دائماً رصد می‌شود دستگاه‌ها هر یک هفته در میان ستاد نقشه تشکیل می‌شود با موضوع مشخص و با ابعاد مشخصی که دنبال می‌کند و نظارت می‌کند و نتیجه نظارت مصوبات جدید است.
در افزایش جذب دانشجوی پزشکی مصوبه‌ای را داشتیم و باعث شد یک مرتبه رشد ۳۰ درصدی در جذب دانشجوی پزشکی افتاق بیفتد به علت رصد و نظارت بود که توزیع پزشک در سطح ملی به چه صورتی است، در تهران و شهرستان‌ها به چه کیفیتی اتفاق می‌افتد و کمبودی که در وجود پزشک و دندان پزشک و حوزه‌های تخصصی که الان در آن ورود پیدا می‌کنیم است، بنابراین نظارت‌ها پشت سر آن یک مصوباتی را آورده، همین بحث کنکور و ساماندهی جذب و پذیش دانشجو که در شورای عالی انقلاب فرهنگی اتفاق افتاد به خاطر بعد نظارتی بود نظارتی که شورای عالی در آموزش و پرورش و آموزش عالی کرد متوجه این اتفاق تلخ افتاد که آموزش و پرورش هیچ نقشی در ارزیابی برای ورود به دانشگاه ندارد دانشگاه هم هیچ نقشی در پذیرش ندارد، یعنی دو نهاد فرستنده و دریافت کننده هیچ نقشی در ارزیابی و پذیرش ندارند، نتیجه اتفاق کنکور این بود که متوسط معدل دیپلم ۱۲ شده بود بچه‌ها درس نمی‌خواندند و به کلاس کنکور می‌رفتند تست می‌زدند و خودشان را برای مسابقه تست چهار جوابی آماده می‌کردند که عمق دانش در آن ضعیف بود، اینها نتیجه نظارت ما بود.
اگر ما هشیار نبودیم نسبت به وضعیت به سمت چنین مصوباتی نمی‌رفتیم یا فرض بگیرید مسئله مهد‌های کودک که ۱۴ جا مجوز می‌داد که عملاً هیچ نظارتی بر مهد‌های کودک نبود، تعبیرم این است که دوره آموزش عالی ما از آغاز تولد تا ۶ سالگی است، اینجا آموزش عالی و حوزه یادگیری بسیار قدرتمند است دانش آموز دریافت کننده می‌توانست چند زبان را در همین دوره زندگی خود یاد بگیرد در همین دوره می‌تواند مهارت‌های ارزشمندی را در نقاشی و نگارگری یاد بگیرد، تعالیم دینی، اخلاق اجتماعی را در همین دوره می‌توانند یاد بگیرند، ما این دوره را گذاشتیم تحت اشراف شاخص‌های یونیسف، و اگر احیاناً طبق شاخص‌های یونیسف عمل کنند بعضاً اصلا هیچ شاخصی ندارند فقط سرگرمی با موسیقی و بعضی از گذران اوقات فراغت و اصلا توجه نمی‌کنند می‌گویند این بچه است، کودک یک دریافت کننده دانشمند بزرگ است، ما برروی کودک تمرکز کرده ایم، آموزش و پرورش نقطه تمرکز ما بود تحت تاثیر نظارت‌هایی که کردیم به نظر می‌رسد که ما آموزش و پرورش فاخری داشتیم، ولی الان ارزیابی‌هایی که توسط تایم صورت می‌گیرد نشان می‌دهد که ما نزدیک به ۲۵ رتبه تنزل پیدا کردیم در ریاضی و فیزیک و آموزش و پرورش ما ضعیف شده، است.
مقام معظم رهبری در بند ۸ تاکید می‌کنند کار اساسی در آموزش و پرورش، باور ما است کار تخصصی نظام تعلیم و تربیت این را بیان می‌کند که اگر ما فرهنگ قدرتمند می‌خواهیم باید بر روی آموزش و پرورش تمرکزی کنیم، اگر دانش آموز توانمند می‌خواهیم اگر دانشجوی پویا می‌خواهیم باید بر روی آموزش و پرورش تمرکز کنیم ما در ریاضی، فیزیک و شیمی، علوم پایه آموزش و پرورش ما بسیار توانمند بود، ولی به مرور زمان باختیم
مجری: شما معتقدید که شورا به اندازه کافی رصد دقیق داشته و ارزیابی درست انجام داده و متناسب با اوضاع و احوال مصوبات خوبی را گذرانده، ولی در اجرا دچار مشکل هستیم؟
حجت‌الاسلام عاملی: ما وظیفه احراز اجرایی شدن مصوبات را داریم و باید مطمئن شویم مصوبه اجرا شده گاهی اوقات یک خلط‌هایی به وجود می‌آید یعنی اجرایی شدن را با اجرایی سازی یکی می‌گیرند، احراز اجرایی سازی کار اجرایی نیست لزوماً ما چشممان باید باز باشد گزارش‌های تحلیلی باید داشته باشیم در همین یکسال و نیم گذشته حدود ۹ گزارش در شورای عالی ارائه شده راجب موضوعات مهم مانند نانو گزارش هایش به تازگی ارائه شده و سند ملی نانو کشور اخیراً تصویب شد، ستادش ۱۰ سالی تاریخچه دارد، ولی خود ستاد و اساسنامه اش اخیراً تصویب شد به دنبال گزارشی که در صحن شورا ارائه شد، یا گزارش تحول علوم انسانی، گزارش‌های نظارتی است اینها، در صحن شورای عالی ارائه شده یا کرسی‌های نظریه پردازی گزارش هایش در سال گذشته در صحن شورا ارائه شده، ولی اینکه ما گفتیم گزارش هوشمند ایجاد کنیم و موفق نشدیم هنوز علت این است که نهاد‌ها باید به این درگاه متصل شوند.
مجری: اینکه الان محقق نشده این است که دستگاه‌های اجرایی با شما همکاری نمی‌کنند؟
حجت‌الاسلام عاملی: بله همکاری لازم را نداشتند ما چندین بار مکاتبه کردیم جلسات هماهنگی گذاشتیم حتی برای یکپارچه سازی حوزه پژوهش کشور در حوزه فرهنگ تمام مراکز پژوهشی که در حوزه فرهنگ نقش دارند را جمع اوری و یک ساز و کاری برایشان در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ایجاد کردیم، خود پژوهشگاه فضای سامانه‌ای را به وجود آورد که اینها همه داده‌های فرهنگی شان را بگذارند و یکی از ثمرات این بود که پژوهش تکراری انجام نشود البته پژوهش در بعضی از حوزه‌ها تکرارش برای اطمینان از اعتبار خوب است، ولی حداقل یک تقسیم کاری می‌شود که ما بتوانیم پوشش دهیم همه حوزه مربوطه را به هر حال راه رفتنی زیاد داریم.
۵ سال ستاد هماهنگی مهندسی فرهنگی کشور تشکیل نشد در دوره قبل به اصرار و با پیگیری ما ستاد هماهنگی در دوره ریاست جمهوری قبلی ۸ جلسه ستاد شکل گرفت و در دوره جدید پنج جلسه تشکیل شد و این ستاد نقش نظارتی دارد با حضور معاون اول رئیس جمهور، ۵ نفر از وزرا، معاونین مربوطه ستاد اجرایی، روسای کمیسیون‌های مجلس، نمایندگان شورای عالی. این افراد برای اینکه گزارش‌ها ارائه و ارزیابی شود و مسیر اجرایی شدن خود صنعت هم وظیفه این ستاد است بنابراین با همین مصوبات زیر ساختی که در این ستاد هماهنگی شکل گرفت ساز و کار برش استانی سند را برای اولین بار در حوزه فرهنگ در سطح استانی پیدا کردیم ۱۱ استان اسنادش بر اساس نظام مسائل استان، ۳۰ مسئله اولیه تشخیص داده می‌شد و ۵ مسئله به عنوان مسائل اولویت دار انتخاب شد و بر مبنای مسائل فرهنگی استان مستند به سند مهندسی فرهنگی نظام برنامه اقدام تهیه می‌شد که الان خوشبختانه دولت بودجه‌ای را برای این اسناد اختصاص داده است.
امسال در بودجه سال آینده یک اعتبار قابل توجهی را برای همه استان‌های کشور گذاشتند و ما امیدواریم که این ۱۱ استان تا پایان سال ۳۱ استان شود و ما بتوانیم همه استان‌ها را پوشش دهیم، اینها زمینه اجرای سند است. سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی به دنبال تحول، تغییر رویه و راهکار و یک صدای جدید است مردم باید احساس کنند که در فرهنگ کشور تغییراتی به وجود می‌آید.
سند تحول بر اساس دستور رهبر معظم انقلاب درحکم آبان ماه سال ۱۴۰۰ آغاز شد ایشان دو ماه وقت دادند به شورای عالی انقلاب فرهنگی که ظرف دو ماه بتواند به استناد احکام قبلی، به استناد فرمان امام (ره) در مورد تاسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، به استناد بیاناتی که امام (ره) و رهبری در گذشته راجب شورای عالی انقلاب فرهنگی داشتند یک و دو با توجه به مسائل فرهنگی و اجتماعی جامعه یک بازنگری کند، شورایی که جلسه ۸۷۴ خود را برگزار می‌کند یعنی یک تراکم تجربه دارد یعنی توانسته یک مسئله‌ای را ادامه دهد، کیفیت و عمق پیدا کردن پدیده‌های اجتماعی گذاره‌های مهم اجتماعی با اصلاح کردن و امور دادن به مسیر اتفاق می‌افتد، بنابراین این درخواست را از شورای عالی انقلاب فرهنگی داشتند که ظرف دوماه با تشکیل کارگروهی این کار را انجام دهد، این شورا بلافاصله تشکیل جلسه فوق العاده داد که در آن جلسه کارگروهی با حضور ۱۵ نفر از اعضای شورای عالی انفلاب فرهنگی ایجاد شد و نزدیک به ۲۰ جلسه در شورای کارگروه برای این موضوع تشکیل شد.
مجری: زمانی که می‌فرمایید شورای عالی انقلاب فرهنگی رئیس اش آقای رئیس جمهور است یعنی عالی‌ترین مقام اجرایی کشور، در یک موضوع راه اندازی سامانه که اتفاقاً سامانه کارکردش در حوزه نظارت و اجرای مصوبات است و اشاره می‌فرمایید که دستگاه‌های مختلف همکاری لازم را با شما ندارند یعنی در یک موضوع خیلی ساده‌تر از تحول و انقلابی که در حوزه فرهنگ می‌خواهد اتفاق بیفتد دستگاه‌ها همکاری لازم را با شما ندارند، فرض بر این بگذاریم که کلی جلسات و مهندسی فرهنگی و تحول سند آن نوشته می‌شود، اگر بنا باشد در حوزه اجرا با کیفیتی که در سند‌ها و مصوبات مصوب شده اجرا نشود این چه حسن و فایده‌ای خواهد داشت؟
حجت‌الاسلام عاملی: سامانه یکپارچه خدمات دولت الکترونیکی این یک موضوعی بوده که چند سال است بر روی اینکه همه خدمات بر روی پیشخوان بیاید و یک خدمات یکپارچه الکترونیک شکل بگیرد و مردم روی یک سکو بروند و بتوانند خدمات مرتبط با دولت را بگیرند، چند سال است که بر روی این موضوع کار می‌کنیم، یک پیشینه‌ای داشته شبکه ملی اطلاعاتی به وجود آمده زیر ساخت شبکه ملی شکل گرفته، مسیر به سمت توسعه فیبر نوری حرکت کرده است.
پیگیری و استمرار دادن به پیگیری‌ها هدف را محقق می‌کند شاید ما در زمانبندی اگر که همه ابزار و عوامل در دست دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی باشد یا در حوزه تمرکز رئیس جمهور آن زمانبندی معنادار‌تر می‌شود، ولی دولت الان نقطه تمرکزش را بر روی سکوی یکپارچه گذاشته، خدمات دولت الکترونیک ما در این فاصله آمدیم مصوبات دیگری را در حوزه خدمات هوشمند دادیم که آن در مسیر خودش جلو می‌رود بحث سامانه یکپارچه حوزه‌های مربوط به تعلیم و تربیت، آموزش و پژوهش که سه سکوی عمده را پیدا می‌کرد یک سکو در آموزش و پرورش یک سکو در آموزش عالی کشور یک سکو در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و البته در بخش خصوصی دانشگاه آزاد هم تحت تاثیر همین مصوبه یک سکوی یکپارچه پیدا می‌کرد، این یک فکر است الان وزارت علوم در واقع در این مسیر حرکت می‌کند یعنی سکو را ایجاد کرده و باید بیاید تمام خدمات مربوط به حوزه پژوهش را دراین سکو بگذارد، تمام خدمات مربوط به آموزش کشور را بر روی این سکو بگذارد، اقدامات شروع شده یعنی این سامانه‌ها یکی پس از دیگری قرار می‌گیرد.
مجری: تاریخی می‌توانید اعلام کنید؟
احجت‌الاسلام عاملی: جازه بدهید زمان نگویم، کشور به هر حال فوریت‌های کاری اش خیلی زیاد است و مسئله اول اقتصاد کشور است، حوزه فرهنگ و حوزه علم و فناوری واقعا در اولویت نیست اگر در اولویت قرار گیرد می‌شود بهتر کار را پیش برد، به لحاظ نرم افزاری ما در حوزه نرم افزاری یعنی این سامانه در دبیر خانه شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود دارد امیدوار هستم با گذاشتن این در دستور شورای عالی انقلاب فرهنگی و مورد توجه قرار گرفتن قوه مجریه و رئیس جمهور بتوانیم به این سمت حرکت کنیم.
مجری: سازمان بازرسی در اجرای مصوبات ورودی داشته است؟
حجت‌الاسلام عاملی: بله سازمان بازرسی یکی از خروجی‌های سند تحول این است که تکلیفی را برای قوه قضاییه ایجاد کرده است که سازمان بازرسی نسبت به همه مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی ورود پیدا کند دیوان محاسبات ذیل مجلس در همین سند در فصل دوم که مناسبات با دیگر قوا را دنبال کرده برای دیوان محاسبات تکلیف ایجاد کرده است.
مجری: وقتی شما سامانه ندارید آن‌ها می‌توانند عملاً ورود داشته باشند برای نظارت؟
حجت‌الاسلام عاملی: سامانه که این کار‌ها فقط راجب حوزه داده این است راجب مصارف مالی نیست، مصارف مالی بودجه کشور است که ابلاغ می‌شود دیوان محاسبات بر مبنای ابلاغ بودجه و مصوبات مربوط به شورای عالی انقلاب فرهنگی باید ورود پیدا کند، سازمان بازرسی هم برنامه اقدام ما را باید پیگیری کند، فرض کنید در سند مهندسی فرهنگی ۳۰۴ برنامه اقدام داریم یا در سند نقشه جامع علمی کشور ۲۲۴ برنامه اقدام وجود دارد بر مبنای برنامه اقدام و گزارشی را که ما به سازمان بازرسی منعکس می‌کنیم سازمان بازرسی می‌تواند ورود پیدا کند در همین حوزه سنجش و پذیرش دانشجو ما یک جایی احساس کردیم مصوبه سست می‌شود به سازمان بازرسی نامه زدیم که پیگیری کند، ورود سازمان بازرسی، چون پیگرد حقوقی و قضایی دارد دستگاه‌ها را به خط می‌کند و اجرای بهتری را ایجاد می‌کند.
حضرت آقا می‌فرمایند جهاد تبیین اول باید یک مولفه‌ای خوب تبیین شود، افکار عمومی درگیر موضوع شود، ساز و کار اجرایی کشور وارد موضوع شود و بعد بحث اجرا باشد، سند تحول که تازه ۳۰ اذر توسط رئیس جمهور ابلاغ شده است حسن سند این است که اولا سند لازم الاجراست مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی هم بنا بر نظر صریح امام (ره) باید ترتیب آثار داده شود، حضرت آقا هم می‌فرمایند ضمانت اجرایی مصوبات حضور روسای سه قوه است در شورای عالی انقلاب فرهنگی اگر نیازمند به قانون است مجلس باید امتداد دهد، اگر نیازمند اجرا است دولت موظف است که سند را اجرا کند بنابراین ضمانت اجرایی حضور روسای سه قوه است ما هم در سند تحول آمدیم این را ساز و کار را روشن کردیم.
مجری: در حوزه‌های عمدتاً فرهنگی اشاره می‌کنید که آن چیزی که مطلوب بوده اتفاق نیفتاده آیا این به این معنی است که ما در حوزه اجرا موفق بودیم ضمانت اجرای کافی داشته مصوبات، و مشکل را جای دیگری باید جستجو کرد؟
حجت‌الاسلام عاملی: مشکل در اجراست و الزامات اجرا هم باید تامین شود، فرض بگیرید الان سند تحول آموزش و پرورش وزیر آموزش و پرورش اعلام می‌کنم من ۲۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارم برای اجرا شدن سند، وقتی شما می‌بینید همین الان علی رغم اینکه بودجه آموزش و پرورش ۱۴ درصد بودجه عمومی کشور را به خود اختصاص داده است، ولی بودجه سایر دو و نیم درصد است یعنی عمده اعتبارات وزارت آموزش و پرورش می‌رودبرای حقوق و دستمزد اعتباری برایش نمی‌ماند وقتی بخواهد کاری را انجام دهد، شورای عالی انقلاب فرهنگی سند تحولی را مصوب می‌کند قوه مجریه باید الزامات را تامین کند، الزام مالی، منابع انسانی، محتوای اجرای سند را باید تامین کند که یک دایره‌ای از عمل دارد، خوشبختانه می‌توان گفت که در این دوره انصافا رئیس جمهور و دولت اهتمام برای اجرای سند دارند، یکی از شاخص‌ها خود برگزاری جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی است، در گذشته متوسط جلساتی که برگزاری می‌شده بین ۸ تا ۱۱ جلسه درسال بوده ما در همین دوره ۱۵ ماه ۳۰ جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکل شده که به غلط در یکی از برنامه‌های صدا و سیما گفته شد دو ماه یکبار جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار می‌شود، خیر جلسات منظم یک هفته در میان برگزار می‌شود و جلسات فوق العاده، رئیس جمهور گاهی اوقات در یک جزئیات خیلی ریزی پیگیری بروز می‌کند مصوبات را همین الان وقتی که معاون اول رئیس جمهور در ستاد هماهنگی مهندسی فرهنگی می‌آید اعتبار مشخصی را می‌گذارد برای برش استانی یا سند یعنی نزدیک شدن به حوزه اجرا، قبول دارم در اجرا در گذشته توفیقات کم بوده اگر چه در نهاد‌هایی که ایجاد کرده، نهاد‌ها امتداد پیدا کرده است، اسناد مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی هم در حوزه فرهنگ و هم در حوزه علم و فناوری، ولی آن الزامات مالی و اجرایی ما نمی‌توانیم عدد مشخص کنیم و طبق اصل ۷۵ قانون اساسی هم دولت در حوزه خودش باید ساز و کار‌ها را فراهم کند.
مجری: بحث‌هایی بعضاً برخی از نمایندگان در کمیسیون اصل ۹۰ وارد می‌کنند اینها چالش اصلی در حوزه اجرا و بحث مالی تامین اعتبار برای اجرای مصوبات شوراست؟
حجت‌الاسلام عاملی: کمیسیون اصل ۹۰ بحث اخیرشان راجب حوزه قرآن است ستاد توسعه قرآنی است که منابع لازم را داشته باشد برای اینکه بتواند اهداف را دنبال کند، ما الان یک ایده ۱۰ میلیون حافظ کل قرآن کریم توسط رهبر معظم انقلاب طرح شده واقعاً حفظ قرآن کریم خودش یک نظام تعلیم و تربیت است یعنی کسی که با قرآن مانوس می‌شود اخلاقش، رفتار، مسئولیت پذیری اجتماعی و بسیاری از اتفاقاتی که در نظام تعلیم و تربیت اسلامی است تحت انس با قران اتفاق می‌افتد، ولی این موسسات قرآنی که در سطح ملی کار می‌کنند باید بتوانند آن منابع لازم را برای تامین استاد و امکانات نرم افزاری که می‌تواند فراهم می‌شود ایجاد کند.
سند تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی اولا سه فصل دارد فصل اول سند ناظربر جایگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی است، یک باز تعریف مجدد از اینکه این جایگاه به عنوان ستاد هدایت راهبری، نظارت و ارزیابی و بالاترین ستاد کشور که با حضور روسای سه قوه مسئولین مربوطه تشکیل می‌شود در حوزه فرهنگ بتواند کار کند، در فصل اول حوزه بعدی اهداف شورای عالی انقلاب فرهنگی است که یک بازنگری و یک چرخشی را در حوزه اهداف ملاحظه می‌کند اولاً هدفی که در اهداف دوازده گانه شورای عالی انقلاب فرهنگی پررنگ است بحث تمدن نوین اسلامی است که بعضی‌ها شاید بگویند هدف آرمانی است، ولی نظام‌های پیشرفته امروز هم در نظام‌های سیاست گذاری موفق دنیا می‌آیند نقطه مطلوبشان را مشخص می‌کنند اگر ما از تمدن نوین اسلامی به عنوان یک امری که باید تحقق پیدا کند در آینده به عنوان یک امر مطلوبی که مورد انتظارمان است می‌تواند آن شاخص‌ها را به وجود آورد که یکی از آن‌ها بحث عدالت اجتماعی، رفع تبعیض، اخلاق و کرامت انسانی، احترام به حقوق مردم، رعایت انصاف اجتماعی است.
در سیاست گذاری مطلوب گرا نمی‌آییم امروز ادعا کنیم که در اینجا قرار گرفتیم می‌آییم مهندسی معکوس می‌کنیم و می‌گوییم اگر می‌خواهیم راستگویی را به عنوان یک شاخص بزرگ برای اخلاق اجتماعی تقویت کنیم باید چه کار‌هایی صورت گیرد واقعا باید به راست گویی اهمیت داد، کلید همه خوبی‌ها در راست گویی است باید از مهد کودک باید شروع کنیم، از دبستان باید نظام راست گویی را فراهم کنیم، در رسانه ملی در بازنمایی باید راست گویی به صورت یک مولفه قطعی به آن دقت شود که اعتماد عمومی را نسبت به رسانه تعمیم می‌کند بازنمایی باید بازنمایی درست باشد.
اهداف شورای عالی متمرکز شده در حوز ه فرهنگ عمومی، ولی واژه مردم واژه‌ای است که بدفهمی هم راجبش زیاد شده، ما درباره همه مردم صحبت می‌کنیم نه بخش خاصی را، قاعدتاً در نظام ملی نگاه به همه مردم است همه مردم در مولفه‌های فرهنگی و مولفه‌های مرتبط با علم و فناوری باید مورد توجه قرار گیرد بنابراین ما یک گونه شناسی جدیدی راجب مردم نیاز داریم، انواع گونه‌های اجتماعی داریم برای هرکدام از اینها نیازمند به یک ساز و کار برنامه‌ای متفاوت داریم بنابراین حوزه فرهنگ عمومی به طور عام شامل حوزه سبک زندگی، رسانه‌های اجتماعی، حوزه‌های مربوط به سینما، تئاتر، موسیقی، هنرهای نمایشی، نگارگری و مجسمه سازی است که هم در پیوست حکم حضرت آقا بر رویش تمرکز کردند و ما هم به عنوان یک هدف متمرکز به آن توجه کرده ایم.
فضای مجازی هم درحوزه فرهنگ عمومی است و فرهنگ را نمی‌شود منهای فضای مجازی تصور کرد، فضای مجازی امروز بخش مهمی از منابع فرهنگی جامعه و فرهنگی شدن مردم و فرایند‌های فرهنگ سازی در حوزه فضای مجازی شکل می‌گیرد، ماموریتی در اهداف به وجود آمده هم در حوزه سواد مجازی و هم در حوزه آسیب‌های فضای مجازی که قلمرویی است که باید در این حوزه بهره بگیریم، بحث استفاده از مردم در فرهنگ است واقعا جبهه مردمی و فعال اجتماعی اگر در میدان فرهنگ حضور داشته باشند فرهنگ می‌تواند آن اتفاقات همگانی در آن اتفاق بیفتد، ولی اگر این نگاه از بالا به پایین نسبت به فرهگ باشد یا سازمانی بخواهد همه کار‌های فرهنگ را انجام دهد قاعدتاً این اتفاق نمی‌افتد مردم اگر در این حوزه کارگزار باشند و به تعبیر حضرت آقا همان هیجان، شور و انگیزه‌ای که در اصل انقلاب به وجود آمد و آن حماسه باعث شد یک تحولات عظیم ذهنی اتفاق بیفتد حضور مردم در این عرصه می‌تواند آن اتفاق را رقم بزند.
ما باید به حوزه‌های ماموریتی شورای عالی انقلاب فرهنگی را به دانشگاه‌ها واگذار کنیم و دنبال این ساز و کار تقسیم کار دانشگاهی هستیم که فرض بگیرید دانشگاه شریف بیاید عهده دار حوزه رصد و پایش و احراز نوآوری در حوزه مربوط به مهندسی‌های کشور را عهده دار شود، حوزه‌های مهنسی کشور به عهده دانشگاه شریف گذاشته شود، علوم پایه، علوم مهندسی، علوم انسانی، دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی عهده دار وظیفه شوند قطعا شورای عالی انقلاب فرهنگی با ساز و کار دبیرخانه با وجود ۳۰۰ نفر کارکنانی که دارند که بخشی از ان‌ها کارکنان فکری هستند و بخشی از آن‌ها کار‌های اجرایی انجام می‌دهند این نمی‌تواند امتداد حوزه فرهنگ را عهده دار شود، حوزه فرهنگ به تعبیر حضرت آقا یک زیر ساختی است که مرتبط با همه بنیان‌های کشور است، مرتبط با حوزه فناروی است، همین مسئله اصراف به عنوان یک گذاره غلط فرهنگی که متاسفانه در جامعه ما وجود دارد ما اگر بخواهیم این گذاره غلط را اگر تبدیل به یک گذاره درست کنیم یک فرایند امتداد یافته‌ای از مهدکودک، خانواده و آموزش پرورش باید در این زمینه ورود پیدا کند تا بتواند این گذاره‌های غلط تبدیل به گذاره‌های درست شود.
در فصل اول مشخص شده که باز ۱۲ حوزه ماموریتی را برجسته کردند که اولویت‌های فرهنگی و علمی شورای عالی انقلاب فرهنگی را به خود اختصاص می‌دهد، هشت وظیفه کلیدی که شورای عالی انقلاب فرهنگی دارد که یکی از آن‌ها بحث رصد و پایش است و زیر وظیفه‌هایی که می‌تواند ان ساز و کار را به لحاظ وظیفه‌ای فراهم کند در این سند آمده است فصل یک سند تحول است، فصل دوم سند مناسبات شورای عالی انقلاب فرهنگی با سایر قوا، رابطه ما با مجلس شورای اسلامی بسیار اهمیت دارد اینکه حضرت آقا در بیانات خود در دیدار با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی نقدی را کردند به اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی که این شورا باید هویت جمعی را پیدا کند، و به معنی اثر گذاری شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه‌های مختلف و امتداد پیدا کردن شورای عالی انقلاب فرهنگی در قوای سه گانه و حوزه مردم نهاد باید امتداد پیدا کند، در این سند آمده که اولا نماینده شورای عالی انقلاب فرهنگی در صحن مجلس و در کمیسیون‌هایی که موضوع آن علم و فناوری و فرهنگ است باید حضور داشته باشد، که ما کار تکراری یا متناقض یا متزاحم بین شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس اتفاق نیفتد و یک هم افزایی در حوزه سیاست گذاری و قانون محقق شود.
کارگروهی پیش بینی شده است در شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور نماینده مجلس شورای اسلامی، نماینده قوه قضاییه و نماینده قوه مجریه برای پیگیری مصوبات در قوا و هم احیانا دستوراتی که نیازمند به همکاری قوا هستند، تدوین سند و همین این که احیانا موضع تظاهمی پیش بیاید، رفع تظاهم کردن در این کمیسیونی که دست اندرکار هست.
سوال: جدای از بحث سند کارکرد شورای عالی فرهنگی راجع به موضوعات روز هست، می خواهیم از سند فاصله گرفته و بحث روز و اتفاقات اخیر را با توجه به این که ریشه‌های فرهنگی هم داشت پیش بکشم و آیا در ارتباط با این موضوعاتی که در چند ماه گذشته به آن دچار بودیم در شورای عالی فرهنگی اقدام خاصی انجام شد، مصوبه مشخصی داشت و برنامه ریزی در آن شکل گرفت یا خیر؟
شورای عالی انقلاب فرهنگی از همان آغازی که این مسئله پیش آمد و تبدیل به یک اغتشاش اجتماعی شد جنگ ترکیبی صورت گرفت و وقتی یک جنگ ترکیبی می‌گوییم از تصرف در افکار عمومی گرفته تا اقدامات نظامی در میدان گرفته تا پوشش رسانه‌ای که بتواند افکار عمومی را درگیر خودش کرده و یک جورایی یک امر اتفاق نیافتاده تبدیل به یک امر بزرگ اجتماعی کند جنگی در کار نبود بلکه جنگ در حوزه تصویر بود و تصویر توانست جنگی و فضای گسترده‌ای از ناراحتی و نارضایتی را نشان دهد و در این اتفاقات اخیر این مسئله به وضوح دیده شد.
قدم اول کاری که شورای عالی انقلاب فرهنگی باید انجام می‌داد، پدیده بود، این پدیده چیست، ماهیت پدیده را بشناسیم.
از کسانی که در این اغتشاشات شرکت کردند به عنوان رهبرانی که گروهی را اداره می‌کردند و در میدان حضور داشتند، آن کسانی که تحت تاثیر فضا قرار می‌گیرند، چه خصوصیات ذهنی دارند، چه مسئله اجتماعی دارند، یک جمع بندی در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی از این مسئله بود اگر چه ابعاد ناشناخته زیاد بود.
مجری: مصوبه‌ای هم داشت؟
حجت‌الاسلام عاملی: بله مصوبه‌ای داشت درباره تقویت سلامت و عرصه فرهنگی و اجتماعی ما مصوبه‌ای در شورای عالی انقلاب فرهنگی داشتیم با تشخیص شش تا چالش، شش چالشی که در حوزه فرهنگ اتفاق افتاد، براساس شش مسئله‌ای که در فضای اجتماعی ایران اتفاق افتاد راهبرد‌ها و اقداماتی و تکالیفی را برای دستگاه‌ها ایجاد کرد.
مسئله اولی که بود، ضعف دانش رسانه‌ای و فضای مجازی بود؛ که ما واقعا چقدر قدرت تحلیل رسانه‌ای برای جامعه ایجاد کردیم، چقدر مردم می‌توانند تشخیص دهند که این مطلبی که در من و تو گفته می‌شود، در اینترنشنال گفته می‌شود، در بی بی سی گفته می‌شود، چقدر عنصر واقعیت در آن وجود دارد. فرهنگ سواد رسانه‌ای را چقدر در کشور ما تقویت کردیم.
تلاش‌های ارزشمندی رسانه ملی داشته است برای این که بتواند آن چالش‌هایی را که در حوزه به اصطلاح رسانه عمومی باید تقویت شود، ایجاد بکند نیازمند به سواد دانشی هستیم و هم نیازمند به سواد مهارتی هستیم و هم سواد تحلیلی را که بتواند خبر درست را از خبر غلط تشخیص دهد.
آموزش و پرورش در این دو سالی که دانش آموز را به فضای مجازی واگذار کرده است با قبل تفاوت‌های زیادی داشته است، دانش آموزی که در سنینی قرار دارد قاعدتا وقتی از فضای مجازی می‌خواهد استفاده کند باید در فضای نرم افزاری خاصی از فضای مجازی استفاده کند در واقع اینترنت کودک از زمانی که فرد می‌خواهد از این فضا استفاده کند تا سن ۱۸ سالگی برای او یک فرآیند نرم افزاری دارد که از چه داده‌ای استفاده کند و از چه داده‌ای استفاده نکند، ما متاسفانه مدرسه را تعطیل کردیم و بسیاری از کشور‌ها در شرایط کرونا دبستان را تعطیل نکردند، متوسط اول و دوم را تعطیل نکردند، ما تعطیل کردیم.
مجری: گفته می‌شود شورا ورودی به این ماجرا نداشته است؟
حجت‌الاسلام عاملی: اصلا این جوری نیست، ما سند تصویب کردیم که در شش چالش اساسی برنامه‌های اقدامی را برای دستگاه‌ها با نگاشت نهادی تهیه کردیم و هم جلسات قرارگاهی گذاشتیم از دستگاه‌های امنیتی گرفته تا دستگاه‌های اطلاعاتی کشور، حوزه‌های فرهنگ، علم و فناوری، جلسات متعددی گذاشتیم تا با این مسئله مواجه شویم. خود بنده گفتگوی با بچه‌های سمپاد، آموزش عالی کشور و بسیاری از اعضای شورای انقلاب فرهنگی ورود پیدا کردند حتی با کسانی که در اعتراضات شرکت کرده بودند و اعتراض شان منجر به اغتشاش و اقدام خطرساز شده بود و رفته بودند و به زندان افتاده بودند، با زندانی‌هایی که در زندان حضور داشتند، پژوهش‌هایی که راجع به اینها صورت گرفته بود و در حال حاضر ستادی در وزارت کشور تشکل شد، در خصوص مسایل اخیر و شورای عالی انقلاب فرهنگی حضور مستقیم دارد بر این فرآیند.
مجری: قبل از این ماجرا‌ها آیا شورای راجع به گشت ارشاد مصوبه‌ای داشت یا خیر؟
حجت‌الاسلام عاملی: ما راجع به گشت ارشاد مصوبه‌ای نداشتیم، ولی نیروی انتظامی مسئولیت حفظ امنیت کشور را دارد و اگر در جایی ملاحظه کند امری ضد امنیت کشور اتفاق می‌افتد و تهدید می‌کند سلامت اجتماعی را می‌تواند نیروی پلیس را اعزام کند. نیروی پلیس یا گشت امنیت، می‌تواند بررسی اجتماعی کند.
پلیس در صحنه اغتشاشات نمی‌خواست مواجه خشن داشته باشد، اما خودش دچار خشونت شد چرا که بنده در بازدیدی که از مجروحان نیروی انتظامی و بسیجی داشته ام دیدم که چشم ماموری که از حدقه درامده یا طلبه ایی که بیست ضربه چاق به بدنش خورده است؛ بنابراین نباید بگوییم گشت ارشاد مصوبه‌ای در شورای عالی انقلاب فرهنگی ندارد، این معنایش این باشد که نیروی انتظامی ورودی به مسایلی که امنیت مردم را تهدید می‌کند یا اشاعه فحشا در جامعه می‌کند یا باند‌هایی که وجود دارد، باند‌های مدیریت فحشا در جامعه وجود دارد که حالا موارد آن به نظر من بعضی‌های شان به مردم گزارش کنند، بگویند چه فضایی وجود دارد و طبیعتا نیروی انتظامی ورود پیدا می‌کند و مدیریت می‌کند صحنه را که اتفاقات توسعه پیدا نکند. نیروی انتظامی حکم پدر خانواده را دارد.