به گزارش شهرآرانیوز، تاریخچه تغییر ساعت تابستانی به فرانسه در سال ۱۷۸۴ بازمی‌گردد. این ایده در آن سال مطرح شد، اما به‌طور رسمی اجرا نشد و فقط از مردم خواستند که صبح‌ها یک ساعت زودتر از خواب بیدار شوند. این ایده سال ۱۹۰۷ در انگلستان هم مطرح شد، اما تغییر ساعت رسمی در سال ۱۹۱۶ در آلمان به‌طور رسمی انجام شد. بعد‌ها برخی دیگر از کشور‌ها مانند آمریکا (۱۹۱۸)، بریتانیا و چند کشور اروپایی دیگر از این طرح استقبال کردند. این روش موجب صرفه‌جویی در انرژی در زمان جنگ جهانی اول شد. در حال حاضر بیشتر کشور‌های اروپایی، آمریکای شمالی، بخش‌هایی از آسیا، بخش‌هایی آمریکای جنوبی و اقیانوسیه ساعات رسمی مناطق‌شان را تغییر می‌دهند.
امسال با توجه به مصوبه مجلس شورای اسلامی، ساعت رسمی ایران، برخلاف سال‌های گذشته دچار تغییر نخواهد شد.
این موضوع باعث تفاوت یک ساعته اوقات شرعی در مقایسه با سال‌های گذشته می‌شود؛ برای مثال ساعت اذان صبح شهر مشهدمقدس که سال‌های گذشته و در اوسط تیر ماه به ۳ و ۲۷ دقیقه صبح می‌رسید، امسال در حدود ساعت ۲ و ۲۷ خواهد بود و همچنین مشهدی‌ها طلوع آفتاب در ساعت ۴ و ۱۳ دقیقه صبح را تجربه خواهند کرد.
از طرفی مدتی است در برخی از کشور‌ها بحث بر سر این که «تغییر ساعت» روی سلامت افراد اثر منفی می‌گذارد افزایش یافته است و به فکر لغو این طرح افتاده‌اند. همچنین تعدادی از کشور‌ها این طرح را پس از سال‌ها اجرا لغو کرده‌اند. از برخی از این کشور‌ها می‌توان به آرژانتین، ارمنستان، آذربایجان، بلاروس، برزیل، مصر، گرجستان، هنگ‌کنگ، عراق، قزاقستان، روسیه، سودان، ترکیه اشاره کرد. اما تغییر ساعت چه فواید و مضراتی دارد؟
۱. طولانی‌تر شدن روز و ایمنی
هر چه ساعات روز بیشتر باشد، راننده‌ها بهتر رانندگی می‌کند و نرخ تصادف‌ها کمتر می‌شود. همچنین خطر تصادم با عابر پیاده به مراتب کاهش می‌یابد.
محققان در بررسی‌های خود متوجه شدند سرقت پس از تغییر ساعت در بهار به‌طور کلی ۷درصد کاهش نشان می‌دهد که این کاهش حتی در غروب تا ۲۷درصد بوده است. آن‌ها می‌گویند، «بیشتر جرایم خیابانی، غروب‌ها و بین ساعات ۵ تا ۸ شب رخ می‌دهند. وقتی در این ساعات خاص که جرایم زیاد است نور بیشتری باشد، رهگذران خطرات احتمالی را بهتر مشاهده کرده و افراد خاطی را شناسایی می‌کنند.
همچنین نور روز باعث می‌شود افرادی که بعد از کار در فضای آزاد ورزش می‌کنند، از نور طبیعی بیشتری بهره‌مند شوند. یا کودکان عصر‌ها موقع بازی خارج از خانه ایمنی بیشتری داشته باشند.
۲. بهبود اقتصاد
طولانی بودن طول روز باعث می‌شود مردم بعد از کار بتوانند راحت‌تر به فروشگاه‌ها رفته و خرید کنند. خرید بیشتر موجب بهتر شدن اوضاع اقتصادی می‌شود. حتی متخصصان باشگاه گلف‌بازی آمریکا مدعی شدند که افزایش طول روز به آن‌ها کمک کرده تا فقط در یک ماه، از ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار سود داشته باشند. زیرا گلف‌باز‌ها زمان بیشتری برای بازی داشتند. بخش‌های مختلف اقتصادی کشور‌ها با تغییر ساعت رسمی به سود‌های بیشتری دست می‌یابند. در بررسی برخی از ایالت‌های آمریکا که طرح تغییر ساعت رسمی را اجرا نمی‌کنند، مانند آریزونا، مشخص شد فروشگاه‌های این ایالت‌ها ۳.۵درصد کمتر از ایالت‌های دیگر فروش داشتند.
۳. حفظ سبک زندگی فعال
وقتی روز طولانی‌تر شود، مردم بعد از کار بیشتر به انجام دادن فعالیت‌های خارج از خانه تمایل نشان می‌دهند. آن‌ها از تفریح در فضای باز بیشتر لذت می‌برند و کمتر جلوی تلویزیون می‌نشینند. بدین‌ترتیب سبک زندگی فعال‌تری خواهند داشت و در نتیجه جسم و روح‌شان سالم‌تر خواهد بود.
۱. تغییر الگوی خواب
تغییر الگوی خواب، حتی به اندازه یک ساعت، خلاف ریتم طبیعی شبانه‌روزی بدن فرد است و می‌تواند پیامد‌های منفی برای سلامت او داشته باشد. محققان در یک بررسی دریافتند که این تغییر ساعت می‌تواند افراد را ۱۰درصد بیشتر در خطر حملات قلبی قرار دهد. حتی برخی از محققان متوجه افزایش سردرد‌های خوشه‌ای که ناگهانی و ناتوان‌کننده هستند، شده‌اند.
مشکل دیگری که خود را نشان می‌دهد، افزایش تصادف در روز یا حتی هفته اول تغییر ساعت است. در واقع خواب‌آلودگی ناشی از تغییر ساعت موجب خطا‌های رانندگی در روز‌های اولیه اعلام ساعت جدید می‌شود.
در استرالیا، بررسی‌ها نشان داد، نرخ خودکشی در مرد‌ها در روز‌های پس از تغییر ساعت رسمی افزایش می‌یابد.
۲. کاهش بهره‌وری
معمولا اولین روز پس از تغییر ساعت رسمی کشور، افراد و به‌ویژه کارکنان اداره‌ها خواب‌آلود هستند و در اداره به دلیل خستگی زیاد وقت تلف می‌کنند و تا بدن‌شان به حالت عادی برگردد از بهره‌وری آن‌ها کاسته می‌شود.
۳. هزینه‌بر بودن تغییر ساعت
تغییر ساعت در آمریکا ۱.۷ میلیارد دلار هزینه خرج دارد. در واقع حتی ۱۰ دقیقه تنظیم ساعت‌ها و ابزار‌ها می‌تواند چنین هزینه‌ای روی دست افراد بگذارد.
مشکل دیگر مراوده با کشور‌هایی است که تغییر ساعت رسمی ندارند و این اختلاف ساعت در روز‌های اولیه دردسرساز می‌شود. مثلا سال ۲۰۰۷، انجمن حمل‌ونقل هوایی به دلیل برنامه زمانی اشتباه با کشور‌هایی که این تغییر ساعت را ندارند، ۱۴۷ میلیون دلار برای صنعت هواپیمایی هزینه داشت.
پیامد منفی «تغییر ساعت» روی سلامت بدن را می‌توان با یکسری راهکار‌ها کاهش داد:
افرادی که به اختلال‌های خلقی ماند «اختلال عاطفی فصلی» مبتلا هستند یا مشکلاتی در الگوی خواب دارند، باید از قبل خود را برای «تغییر ساعت» آماده کنند. در واقع این افراد بیش از دیگران در معرض پیامد‌های منفی تغییر ساعت هستند. آن‌ها باید در روز‌های قبل از تغییر ساعت کار‌های زیر را انجام دهند:
گذراندن وقت بیشتر در خارج از خانه
وقتی افراد زمان بیشتری را بیرون از خانه باشند و فعالیت فیزیکی داشته باشند، هنگام تغییر ساعت، کمتر احساس سستی و بی‌حالی می‌کنند. همچنین با این کار می‌توانند از خطر ابتلا به افسردگی هم بکاهند.
کمتر خوابیدن
روزی که ساعت تغییر می‌کند، مردم به‌اشتباه بیشتر می‌خوابند. این باعث خستگی بیشتر آن‌ها می‌شود. باید دقیقا همان ساعتی که از خواب بیدار می‌شدند، از رختخواب بیرون بیایند. البته شب هم باید زودتر به رختخواب بروند.
تعطیلی اولین روز تغییر ساعت
بیشتر مردم حتی تا سه هفته بعد از تغییر ساعت، اثرات منفی آن را حس می‌کنند. این افراد بهتر است یک روز پس از تغییر ساعت مرخصی بگیرد تا بدن‌شان تا اندازه‌ای با شرایط جدید عادت کند.
اگر هم فردی نمی‌تواند به‌تن‌هایی پیامد‌های تغییر ساعت را کنترل کند، پیش از رسیدن زمان این تغییر باید با پزشک مشورت کند و با توجه به وضعیت جسمانی‌اش راهکار‌هایی به او توصیه شود.