محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ در ایران تقریبا رسم شده که بعد از هر حادثه برای ساختمان‌های معروف و مهم مثل پلاسکویِ تهران یا متروپل آبادان، ماجرای ساختمان‌های ناایمن و اعلام اسامی‌شان در کلان‌شهر‌ها تا مدتی دوباره داغ شده و بعد از مدتی به دلایل نامعلومی نه تنها از اعلام نام و نشان این ناایمن‌ها خبری نمی‌شود، بلکه همه ماجرا به دست فراموشی سپرده می‌شود.
این بار، ولی چند روزی پس از سالگرد حادثه متروپل آبادان، شهرداری و دادستانی تهران تابویِ اعلام اسامی ساختمان‌های ناایمن را شکستند و نام مجتمع‌ها و ساختمان‌ها وحتی بیمارستان‌های ناایمن این شهر را اعلام کردند.
با این‌حال در مشهد و درحالی که حدود سه ماه پیش معاون عملیات سازمان آتش‌نشانی شهرداری اعلام کرد که ۳۱۵ ساختمان از ساختمان‌های ناایمن به دستگاه قضایی معرفی شده، هنوز کسی نمی‌داند که چه ساختمان‌های دولتی و غیردولتی، تجاری یا حتی بیمارستانی در شهر ناایمن است که دست‌کم مردم برای حفظ جانشان پا در این اماکن نگذارند یا فشار اجتماعی باعث شود تا فرایند ایمن‌سازی آن‌ها تسریع یابد.
تابستان ۱۳۹۵ که نمای برج سلمان مشهد در آتش سوخت، مسئله ساختمان‌های ناایمن در شهر که تعدادشان هم کم نیست برای مدیران شهری و رسانه‌ها کاملا جدی شد و همه پیگیر اعلام اسامی ساختمان‌هایی شدند که حداقل‌های ایمنی را ندارد. پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان، مدیرعامل وقت سازمان آتش‌نشانی فقط به اعلام تعداد ساختمان‌های ناایمن بسنده کرد و گفت که مشهد ۴۸ ساختمان ناایمن دارد و ۱۰ هزار ساختمان دیگر هم که نقصی در سامانه اطفای حریق دارند شناسایی شدند.
ماجرای ساختمان‌های ناایمن مشهد بعد از این ماجرا تقریبا فراموش شد تا اینکه سال ۱۳۹۹، بیمارستان سینایِ اطهر تهران اسیر یک انفجار و آتش‌سوزی و چند روز بعد دوباره مسئله ساختمان‌های ناایمن در شهر داغ شد. این بار، اما سازمان آتش‌نشانی شهرداری مشهد به صورت رسمی نام دوازده ساختمان ناایمن را اعلام کرد. نام‌هایی که فقط منحصر به مجموعه‌های تجاری بود و نامی از بیمارستان‌ها، ساختمان‌های دولتی و عمومی دیگر به میان نیامد.
اعلام نام این دوازده مجتمع تجاری ناایمن کمی تا قسمتی رسانه‌ها را قانع کرد و مثل دفعات قبل آتش‌تند مطالبه‌گری این ماجرا کم کم خاموش شد تا اینکه خردادماه سال گذشته ساختمان متروپل آبادان فروریخت و یک بار دیگر مسئله ساختمان‌های ناایمن مشهد و اعلام اسامی آن‌ها تیتر اول رسانه‌های شهر شد. پیگیری‌های متعدد باز هم به اعلام نام رسمی ساختمان‌ها منجر نشد و مجید فرهادی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی شهرداری، مثل شش سال قبل فقط تعداد این ساختمان‌ها را اعلام کرد.
فرهادی گفت: براساس مصوبه شورای شهر مشهد برای ۳۰۰ ساختمان ناایمن مشهد بازدید‌های آتش‌نشانی در سه بخش با اهمیت خیلی زیاد، اهمیت زیاد و اهمیت متوسط تقسیم‌بندی شده است که در دو بخش با اهمیت خیلی‌زیاد و اهمیت زیاد ۱۳۵ ساختمان ناایمن پرخطر در مشهد شناسایی شده و برای برخورد قانونی و اصلاح به مراجع قضایی ارجاع شده‌اند.
از مجموع این تعداد، ۳۶ ساختمان با اهمیت خیلی زیاد است و ۹۹ ساختمان هم با اهمیت زیاد به مراجع قضایی معرفی شده‌اند و فهرست آن‌ها نیز به صورت محرمانه به شورای شهر مشهد ارسال شده است. همچنین از این ساختمان‌ها ۴ ساختمان در شرایط حاد قرار دارند و وضعیت مناسبی ندارند.
یکی دو روزی پس از این اظهارنظر‌ها و درحالی‌که برخی از اعضای شورای شهر مشهد به صورت جدی خواستار خروج این نام‌ها از محرمانگی و اعلام آن به مردم بودند، موسی‌الرضا حاجی‌بگلو، سخنگوی شورا، در پاسخ به سؤال خبرنگاران در این‌باره اعلام کرد: در مصوبه جدید شورای ششم تکلیف شد، که سازمان آتش‌نشانی به ساختمان‌های ناایمن اخطار بدهد و اگر آن‌ها اقدامات لازم را انجام ندهند و این ساختمان‌ها را به‌سمت ایمنی نبرند و خطرات را رفع نکنند، به مقامات قضایی معرفی شوند و بعد از شش ماه از اخطار، نام آن‌ها به اطلاع عموم برسد.
حدود هفت ماه بعد از این ماجرا، یعنی ۲۱ اسفندماه ۱۴۰۱، حمیدرضا کافی‌نیا، معاون عملیات سازمان آتش‌نشانی شهرداری، جزئیاتی از آخرین بازدید‌های این سازمان از وضعیت ایمنی برخی ساختمان‌های شهر را در اختیار رسانه‌ها گذاشت و از معرفی ٢٠٩ساختمان ناایمن با «درجه اهمیت بالا» به دستگاه قضایی خبر داد.
یکم خردادماه امسال وحید داعی، مدیرکل راه و شهرسازی استان خراسان رضوی، در همایش بلندمرتبه‌سازی رسما اعلام کرد که تعداد زیادی از ساختمان‌های گروه «ج» و «د» مشهد، از حیث دستورالعمل مرکز تحقیقات ساختمان، ناایمن هستند و در‌مجموع ساختمان‌های ناایمن زیادی در مشهد داریم که شاید نتوان به دلیل نگرانی‌های اجتماعی آن‌ها را رسانه‌ای کرد. جواد خدائی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی هم در همین‌باره گفت: چنانچه به صورت مشخص اعلام شود ساختمانی صلاحیت و وضعیت ادامه بهره‌برداری را ندارد، بدون اغماض با آن برخورد خواهیم کرد.
یکی دو روز پس از این صحبت‌ها درباره ساختمان‌های ناایمن مشهد و طفره رفتن مسئولان از اعلام نام آن‌ها، شهرداری و دادستانی تهران به صورت رسمی نام ۱۲۹ ساختمان ناایمن این شهر را اعلام کردند. ساختمان‌هایی که در آن‌ها هم نام مجتمع‌های تجاری بزرگ و مشهور به چشم می‌خورد، هم بیمارستان و حتی ساختمان‌های دولتی.
فرماندار مشهد، اما در گفتگو با شهرآرا با بیان اینکه اگر خطرات ساختمان‌های ناایمن برطرف نشود نام آن‌ها اعلام می‌شود گفت: وضعیت ساختمان‌های ناایمن به‌طورقطع بررسی می‌شود و اگر به این نتیجه برسیم که آن‌ها ناایمن هستند، باید خطراتی که دارند برطرف کنند.
محسن داوری ادامه داد: اگر خطرات رفع و این ساختمان‌ها ایمن شدند ضرورت ندارد نامشان اعلام عمومی شود، اما اگر این کار را انجام ندهند و خطرات و ناایمنی‌ها برطرف نشود، نام آن‌ها به مردم اعلام می‌شود. قطعا جایی که مشکلش برطرف شود، دلیلی ندارد نامش را به صورت عمومی اعلام کنیم.
مجید طهوریان عسکری، عضو کمیسیون خدمات شهری و محیط‌زیست شورای شهر مشهد هم در گفتگو با شهرآرا خواستار اعلام نام ساختمان‌های ناایمن شهر شد و با اشاره به اینکه اعلام این نام‌ها حق عمومی مردم است تصریح کرد: مردم باید بدانند در ساختمانی که حضور پیدا می‌کنند آیا امکان دارد اتفاقات ناگواری مثل پلاسکو یا متروپل آبادان برایشان بیفتد یا نه؟ مردم باید بدانند که آیا امکان دارد این ساختمان روی سر خودشان و زن و بچه‌شان خراب شود؟ این حق عمومی مردم مشهد است که بدانند کدام ساختمان ناایمن است؟ من همچنان روی این حرفم هستم که نام این ساختمان‌ها باید به مردم اعلام شود.