شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز؛ ما از میان آثاری که این شب‌ها روی صحنه تماشاخانه‌های مشهد درحال اجرا هسـتند، به سراغ کارگردانان سه نمایــش «افسانه جنگل هوبارت»، «قصاب شهر لوژن» و «روبات کوچولو و تهمینه» رفته ایم که وجه اشتراکشان داشتن نمایشنامه جدید و کارنشده و همچنین فضای موزیکال است.
این سه کارگردان در گفتگو با شهرآرا توضیحات بیشتری درباره آثار خود داده اند که در ادامه پیش روی شماست.
نمایش موزیکال «افسانه جنگل هوبارت» به نویسندگی و کارگردانی نوید نشاط و بازی بازیگرانی، چون علیرضا سوزنچی، وحید ممیزی و احمد تهرانی، از ۲۲ خرداد در پردیس اردیبهشت روی صحنه رفته است و حداقل بیست اجرا خواهد داشت. داستان این نمایش که کاری از گروه تئاتر لال است، درباره افسانه‌ای است که به حضور شیطان در جنگل مربوط می‌شود؛ افسانه‌ای که همه آن را نادیده گرفته اند.
نشاط با اشاره به شخصیت‌های منفی و مثبتی که در نمایش وجود دارد، بیان می‌کند: مخاطب با شخصیت‌های کار من هم ذات پنداری می‌کند و همچنین می‌تواند با نکات انگیزشی و کد‌های روان شناسی‌ای که در نمایش وجود دارد ارتباط برقرار کند. همین موضوع نیز به نظرم، نقطه عطف «افسانه جنگل هوبارت» است.
او درباره موزیکال بودن نمایشش نیز می‌گوید: این روز‌ها مخاطبان نمایش‌های مشهد بیشتر به کار‌هایی علاقه نشان می‌دهند که هم دارای داستان باشد و هم موسیقی؛ بنابراین بیشتر هنرمندان به سمت اجرا‌های موزیکال رفته اند. در نمایش ما هم چهار ترانه بازخوانده شده است که بازیگر آن‌ها را روی صحنه اجرا می‌کند.
نشاط که پیش از «افسانه جنگل هوبارت» نمایش دیگری به نام «گربه» را در سال ۱۳۹۸ به نویسندگی و کارگردانی خودش روی صحنه برده بود، درباره انتخاب نمایشنامه‌های جدید برای اجراهایش خاطرنشان می‌کند: من به تولید داستان و درام علاقه بسیاری دارم و ترجیح می‌دهم آثار خودم را روی صحنه ببرم؛ چون این طور دستم برای اجرا بازتر است و بهتر می‌توانم کار را تحلیل کنم.
این هنرمند یادآور می‌شود: نویسندگی کار آسانی نیست و نیاز به خلاقیت دارد. علاوه بر این بسیاری حوصله ندارند خودشان را درگیر نوشتن کنند، چون زمان بر است.
او در بخش دیگری از صحبت هایش با اشاره به روی صحنه رفتن چندین نمایش در این روز‌ها در تماشاخانه‌های مشهد بیان می‌کند: ظرفیت اجرای چندین نمایش مختلف در یک شب در مشهد وجود دارد، اما اینکه تماشاگر به سالن‌ها بیاید به کیفیت و ژانر کار و همچنین تبلیغات محیطی آن بستگی دارد.
یعنی اگر ۱۰ نمایش استاندارد که تبلیغات خوبی هم انجام داده اند، هم زمان روی صحنه بروند، همه سالن‌ها پر از تماشاگر خواهد شد.
مهدی شمس این روز‌ها نمایش تراژدی موزیکال «قصاب شهر لوژن» را در تالار اصلی تئاتر شهر روی صحنه برده است؛ نمایشی که مراحل آماده سازی آن سال ۱۳۹۹ شروع شد، اما به دلیل شیوع بیماری کرونا و تعطیلی سالن‌های نمایش نتوانست زودتر از ۶ خرداد امسال روی صحنه برود. «قصاب شهر لوژن» با بازی بازیگرانی، چون محمدرضا علوی، صبا اسدی، سجاد کریم دخت، علی سورامی و مهدیه نقدی، درباره دختربچه‌ای است که جلوی تلویزیون خوابش می‌برد و در خواب با صدا‌هایی که از تلویزیون می‌شنود همراه می‌شود.
خود مهدی شمس علاوه بر نویسندگی و کارگردانی به عنوان بازیگر نیز در نمایش «قصاب شهر لوژن» حضور دارد. او با اشاره به سختی‌های کارگردانی و بازیگری هم زمان می‌گوید: زمانی که کارگردان در نمایش بازی نمی‌کند، کار بهتر جلو می‌رود، چون می‌تواند بر روی همه جوانب تمرکز کند. بازی کردن من در این نمایش شرایط سختی را برای گروه ایجاد کرد، اما گروه اجرایی درجه یکی که داشتیم این خلأ را پر کرد و با دقتی زیاد کار را پیش برد.
این هنرمند ادامه می‌دهد: همیشه کارگردانان در تئاتر مشهد به دنبال بازیگران حرفه‌ای می‌روند، ولی من هیچ زمان با این دیدگاه نمایش هایم را جلو نبرده ام. همه بازیگران من کار اولی هستند؛ با وجوداین به خوبی از عهده نقش هایشان برآمده اند، به طوری که هرکس بازی دو شخصیت اصلی نمایش را می‌بیند، گمان می‌کند آن‌ها حداقل ۱۰ سال تجربه بازیگری دارند.
او تأکید می‌کند: امیدوارم همه کارگردانان دست هنرمندان تازه وارد را بگیرند و به آن‌ها کمک کنند تا روی صحنه دیده شوند. همه تلاش من این است که افراد باذوق و بااستعداد از سالن‌های نمایش و گروه‌ها نروند.
شمس که نمایشش فضای موزیکال دارد، درباره تمایل بیشتر گروه‌های نمایشی به اجرای آثار موزیکال می‌گوید: در شهر مشهد اجرا‌های موسیقی کمی وجود دارد. همین موضوع باعث شده است از تئاتر‌های موزیکال استقبال بیشتری شود؛ بنابراین گروه‌های نمایشی هم به سمت این سبک اجرا‌ها رفته اند.
او با اشاره به اینکه متن نمایش «قصاب شهر لوژن» را خود نوشته است، بیان می‌کند: من به دنبال سبکی هستم که مال خودم باشد و ذهن مخاطب را درگیر کند، اما شاید در آینده برای اجرا به نمایشنامه‌های دیگران رجوع کنم.
این هنرمند در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره اجرای اثرش در کنار نمایش دیگری در سالن اصلی تئاتر شهر می‌گوید: در مشهد تعداد سالن‌های استاندارد برای اجرای نمایش بسیار کم است؛ همین موضوع کار بچه‌های تئاتر را سخت کرده است، اما باوجوداین به نظر من اینکه دو نمایش در یک سالن به صورت هم زمان روی صحنه بروند، اتفاق خوبی نیست و بر تعداد تماشاگر هر دو نمایش تأثیر می‌گذارد. از طرف دیگر کار گروه‌ها با یکدیگر تداخل پیدا می‌کند که کمی آزاردهنده است.
او با اشاره به اجرای نمایش‌های مختلف در هر شب در تماشاخانه‌های مشهد خاطرنشان می‌کند: در سال‌های پیش از کرونا نمایش‌های زیادی به صورت هم زمان روی صحنه می‌رفت، اما تماشاخانه‌ها خالی از مخاطب نبودند. این روز‌ها شرایط متفاوت شده است و درحالی که عده‌ای با همه توانشان تلاش می‌کنند چراغ تئاتر این شهر را روشن نگه دارند، مخاطبان دیگر ذوق و شوق ندارند و از نمایش‌ها حمایت نمی‌کنند. شاید مهم‌ترین علت این اتفاق هم گرانی و تورم موجود در جامعه باشد؛ شرایطی که خرید بلیت را برای مخاطب سخت کرده است.
نمایش طنز موزیکال «ربات کوچولو و تهمینه» به نویسندگی و کارگردانی رحمان سروری که کاری مناسب کودک و نوجوان است، در روز‌های پنجشنبه و جمعه هر هفته در فرهنگ سرای ترافیک به روی صحنه می‌رود. داستان این نمایش درباره دختری است که خانواده اش را از دست داده و دچار روزمرگی شده است و بدون هدف به زندگی خود ادامه می‌دهد. دراین بین سفینه‌ای فضایی به دلیل برخورد با شهاب سنگ، روی زمین فرود می‌آید. این ماجرا باعث شروع اتفاقاتی میان ربات کوچولو و تهمینه می‌شود و تهمینه را دوباره به زندگی هدفمند برمی گرداند.
«ربات کوچولو و تهمینه» نیز توضیح می‌دهد: ما از حدود چهار ماه پیش تمرین هایمان را با حضور بازیگران حرفه ای، چون مهری شمس، فاطمه بختیاری، رضا جنگ آزما و مهلا فلاح شروع کردیم و از جمعه هفته گذشته روی صحنه رفتیم. وی با اشاره به اینکه نمایش فقط در روز‌های پایانی هفته اجرا می‌شود، خاطرنشان می‌کند: ما فضای تبلیغاتی چندانی در اختیار نداریم؛ ازاین رو تصمیم گرفته ایم اجرا‌ها را کمتر و روی کیفیت کار تمرکز کنیم. سروری درباره اجرا در سالن فرهنگ سرای ترافیک نیز می‌گوید: قطعا این سالن برای نمایش استاندارد نیست، ولی دسترسی به آن برای مخاطبان راحت است؛ ازاین رو تصمیم گرفته ایم در فرهنگ سرای ترافیک روی صحنه برویم.
او که خود نویسندگی متن نمایش «ربات کوچولو و تهمینه» را برعهده داشته است، درباره تمایل کمتر گروه‌های نمایشی برای اجرای نمایشنامه‌های اورجینال بیان می‌کند: استفاده از متن‌های آماده، به ویژه متن‌ها خارجی که نیازی به پرداخت هزینه هم ندارند، برای گروه‌ها بسیار راحت‌تر است؛ چون لازم نیست زمانی برای نوشتن متن بگذارند، اما ازآنجایی که من خودم نویسنده هستم و می‌دانم می‌خواهم به چه موضوعی بپردازم، ترجیح می‌دهم که متن خودم را اجرا کنم؛ متنی که به همه جزئیات داستانش اشراف دارم.
به گفته سروری نمایش «ربات کوچولو و تهمینه» تلاش دارد کودکان را با موضوعاتی، چون اراده، هدف داشتن، کمال گرایی و دوری کردن از سوءاستفاده گر آشنا کند.
این کارگردان یادآور می‌شود: ما کودکان را با این مسائل آشنا می‌کنیم، اما خانواده‌ها باید کمک کنند موارد گفته شده در نمایش در بچه‌ها شکوفا شود.
او درباره چالش‌های اجرای تئاتر برای کودک و نوجوان در مشهد و کشور بیان می‌کند: در کشور ما از تئاتر بزرگ سال نسبت به تئاتر‌های کودک و نوجوان استقبال بیشتری می‌شود؛ چون کودکان برای تماشای نمایش‌های مناسب خودشان به بزرگ تر‌ها وابسته هستند. یعنی والدین باید تصمیم بگیرند کودکشان نمایش ببینید یا خیر.
سروری ادامه می‌دهد: به نظر من اینکه کودکان به تماشای نمایش بنشیند از آمدن بزرگ سالان به سالن‌های تئاتر اهمیت بیشتری دارد. چون شخصیت کودک در حال شکل گیری است و از نمایش‌ها می‌تواند مسائل مهمی را یاد بگیرد.
به گفته او هیچ کودکی نیست که فضای نمایش و قصه را دوست نداشته باشد، چون در غیر این صورت باید تلویزیون را خاموش و شبکه کودک و نوجوان را از صداوسیما حذف می‌کردیم.