محمدجواد ابوعطا | شهرآرانیوز؛ اگر تا دیروز همه، سیگار را دروازه ورود به دنیای اعتیاد می‌دانستند، ورود افسارگسیخته مصرف قلیان در جامعه، نتایج این یافته را متزلزل کرد تا جایی که حالا کارشناسان، مصرف قلیان را دروازه ورود به دنیای دخانیات اعلام می‌کنند. موضوعی که دیروز جمعی از مسئولان وزارت بهداشت و مسئولان استانی و شهری مشهد را در معاونت پیشگیری دادسرای عمومی و انقلاب مرکز خراسان‌رضوی جمع کرد تا در یک جلسه هم‌اندیشی دوساعته، موضوع چالش‌ها و تنگنا‌های کنترل دخانیات را بررسی کنند و راهکار‌های موجود را به وزارت بهداشت منتقل کنند تا در سیاست‌گذاری‌ها استفاده شود.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت، در حاشیه این جلسه در گفتگو با خبرنگار شهرآرا گفت: براساس ماده ۸ قانون مبارزه با دخانیات، سالانه باید ۱۰ درصد مالیات دخانیات افزایش یابد که تاکنون چنین نشده است.
بهزاد، ولی زاده ادامه داد: اجرانشدن این قانون و قیمت ارزان دخانیات، موجب شده است تا میزان مصرف در بین جوانان و حتی نوجوانان افزایش یابد. طبق آمار کشوری در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۴ درصد مصرف‌کنندگان بیشتر از ۱۸ سال، مصرف‌کننده انواع محصولات دخانی هستند که در میان ۴.۵ درصد مصرف‌کنندگان زن و ۲۵ درصد مرد هستند.
وی درباره چرایی جلسه هم‌اندیشی در مشهد بیان کرد: این جلسه به‌خاطر دستاورد‌هایی است که دانشگاه علوم پزشکی مشهد در اجرای قانون مبارزه با دخانیات داشته است و اقدامات انجام‌شده در مشهد و خراسان‌رضوی بررسی می‌شود تا در سطح کلان کشوری نیز به کار گرفته شود.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت درباره مصرف قلیان نیز بیان کرد: از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ در مصرف قلیان در کل کشور ۵۷ درصد افزایش را شاهد بوده‌ایم. یکی از اقدامات خوب دانشگاه مشهد با حمایت دستگاه قضایی، ممنوعیت عرضه قلیان در این استان بوده است که اقدامی کلیدی در کاهش مصرف قلیان است.
وی قلیان را دروازه ورود به مصرف دخانیات و سایر مواد بیان کرد و افزود: متأسفانه مصرف قلیان موجب شده است تا سن مصرف دخانیات به گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال هم کاهش یابد و این یک مشکل جدی است که باید به آن توجه ویژه شود.
ولی زاده درباره میزان تولید سیگار در کشور نیز بیان کرد: سیگار به‌اندازه مصرف داخلی در کشور تولید می‌شود و طبق آخرین آمار، سالانه حدود ۷۰ میلیارد نخ سیگار تولیدی در کشور داریم، اما آنچه در طول سال مصرف می‌شود از نظر وزارت بهداشت کمتر از این رقم است.
بنا به گفته این مقام مسئول، سالانه برای هر ایرانی حدود ۸۰۰ نخ سیگار تولید می‌شود که از سرانه مصرف نیز بیشتر است. او درباره دلایل این موضوع گفت: هرگونه مجوز تولید مواد دخانی باید با مصوبه ستاد مبارزه با دخانیات اتفاق بیفتد و براساس نیاز داخل باشد، اما متأسفانه این مصوبه رعایت نشده و از ظرفیت صنعت برای افزایش تولید دخانیات استفاده شده است. البته کماکان معضل قاچاق سیگار نیز مطرح است که جلو اجرای مؤثر قانون مبارزه با دخانیات را گرفته است.
وی با بیان اینکه خرید دخانیات برای نوجوانان و جوانان راحت است و قیمت آن نیز مناسب است، بیان کرد: با عملیاتی‌شدن درگاه صدور مجوزها، براساس کد آیسیک که تعریف شده است، هر واحد صنفی می‌تواند درخواست فروش دخانیات کند، این درحالی است که باید دسترسی را کم کنیم، اما به‌نوعی در فروش تسهیل رخ می‌دهد.
ولی زاده ادامه داد: در کشور یک هدف کاهش ۳۰ درصدی را تا سال ۱۴۰۴ تعیین کرده‌ایم و در سازمان ملل متحد تعهد داده‌ایم که به این کاهش برسیم، ولی آمار نشان می‌دهد که نه‌تن‌ها نتوانسته‌ایم به‌سمت کاهش برویم، بلکه با افزایش مصرف در برخی گروه‌های سنی به‌ویژه جوانان، نوجوانان و بانوان روبه‌رو هستیم. این نشان می‌دهد که یک راهبرد استراتژیک از طرف صنایع چندملیتی دخانی در کشور به جریان افتاده است که تنوع و دسترسی محصول را در کشور افزایش می‌دهد، آن هم در شرایطی که کشورمان کمترین میزان مصرف را دارد، به‌ویژه در میان کشور‌های منطقه که شیوع مصرف در آن‌ها زیاد است.
وی درباره حوزه مرگ‌ومیر بر اثر مصرف دخانیات تصریح کرد: در جهان سالانه هشت میلیون مرگ ناشی از مصرف دخانیات داریم که از این میزان، یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار نفر فقط به دلیل رویارویی مستقیم با مواد دخانی رخ می‌دهد.
وی افزود: در کشور هم برآورد‌ها نشان می‌دهد که حدود ۶۰ هزار مرگ بر اثر مصرف دخانیات رخ می‌دهد که به لحاظ بار مالی‌ای که بر جامعه وارد می‌کند، در بخش سلامت حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان ضرر حاصل از مصرف دخانیات را داریم، ضرری که برای درمان بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات به وزارت بهداشت تحمیل می‌شود.
به گفته این مسئول وزارت بهداشت، همچنین بیشتر از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان ضرری است که به سایر بخش‌های توسعه اقتصادی کشور بابت مرگ زودهنگام تحمیل می‌شود و همین نشان می‌دهد که از طرفی به صنعت دخانیات به‌عنوان یک‌چرخه اقتصادی نگاه می‌شود و از طرفی به آسیب‌های وارده در حوزه سلامت و توسعه کشور، بی‌توجهی می‌شود.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت ادامه داد: آمار جهانی می‌گوید که از هر دو مصرف‌کننده یک نفر به علت مرگ زودهنگام جان خود را از دست می‌دهد و با این تعریف از حدود ۱۰ میلیون مصرف‌کننده ایرانی دخانیات، حدود ۵ میلیون نفر در سال‌های آینده به علت مرگ زودهنگام جانشان را از دست خواهند داد.