سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز؛ حتما تابه‌حال شما هم با فعالیت‌های مردمی زیادی روبه‌رو شده‌اید؛ از شستن ظرف‌های غذای یک مسجد در جشنی عمومی توسط نوجوانان محله تا کمک به بی‌خانمان‌ها! فعالیت‌هایی با حال‌وهوای مذهبی، اجتماعی، محیط‌زیستی، تحصیلی و... که تنوع زیادی دارند و هرکدام هدفی را دنبال می‌کنند. امروزه به چنین فعالیت‌هایی پویش می‌گویند. پویش‌ها گاهی هم با صدای اعتراض به گرانی، گرمای زمین، افزایش قیمت بلیت، تصادفات جاده‌ای و رهاسازی زباله در طبیعت و امثال آن است. در مطلب پیش‌رو از صحبت‌های محمدحسن شربتیان، جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه، کمک گرفتیم.
حرکت و فعالیت پیگیر در جست‌وجوی چیزی
پویش نوعی حمایت و یاری‌رسانی برای زندگی اجتماعی است. این فرهنگ از گذشته‌های خیلی دور بین مردم رواج داشته است؛ حمایت پدر از پسر در سطح خانواده، کمک‌های مالی، اجتماعی و اقتصادی به زوج‌های جوان در خویشاوندان، راه‌اندازی صندوق‌های خانوادگی قرض‌الحسنه که از طریق تعاملات خانوادگی در خویشاوندان بسترسازی می‌شود، نمونه‌هایی از یاری‌رسانی سنتی در گذشته است که اکنون در سطح بزرگ‌تر در جامعه و به‌عنوان پویش می‌شناسیم.
هدف پویش‌ها با هم فرق دارد؛ مشارکت در جریان‌های اجتماعی یا پیگیری دغدغه‌های مردمی، اطلاع‌رسانی به جامعه و.... همچنین پویش‌ها در زمینه‌های مختلفی راه‌اندازی می‌شوند، مانند:
پویش‌ها در دسته هنجار‌ها و ارزش‌های اجتماعی قرار می‌گیرند و رفته‌رفته با مطلوب‌شناخته‌شدن بین مردم، ارزش‌گذاری می‌شوند.
برای اینکه یک پویش به موفقیت برسد، باید سه اصل یا شرط را رعایت کند.
در پویش‌های اجتماعی و خیرخواهانه بیشتر افراد در اصل موضوع باهم هم‌نظرند. فرض کنید در کشور با کمبود فراورده‌های خونی یا یک نوع داروی خاص روبه‌رو هستیم؛ بنابراین همه شرکت‌کنندگان برای حمایت از گروهی خاص و با اتفاق نظر، در راستای برطرف‌شدن مشکل در پویش شرکت می‌کنند.
برای فرهنگ‌سازی اصلاح الگوی مصرف و مدیریت بهینه آب نیز پویش‌های زیادی برگزار شده است ازجمله:
همان‌طور که گفته شد، پویش‌ها اهداف مشخصی را دنبال می‌کنند. در زمینه محیط‌زیست نیز یکی از راهکار‌ها برای کاهش پخش و پراکنش انواع پسماند‌ها ازجمله پلاستیک، کاغذ، ضایعات و نخاله‌های ساختمانی در حاشیه محور‌های مواصلاتی، مناطق ساحلی، دریایی و سایر زیستگاه‌های طبیعی کشور، برگزاری پویش و فرهنگ‌سازی در این زمینه است. برخی پویش‌های محیط‌زیستی که در کشور اجرا شده است، عبارت‌اند از:
اگر فرهنگ شهروندی را به‌عنوان پدیده اجتماعی در نظر بگیریم، آن‌وقت پویش‌ها یکی از اشکال و ابزار‌های اجتماعی محسوب می‌شوند که با ترغیب نسل‌های بعدی به فرهنگ یاری‌رسانی، سبب انسجام در جامعه می‌شوند.
آموزش‌وپرورش می‌تواند این فرهنگ را از مدارس ابتدایی در جامعه نهادینه کند.
رسانه ملی می‌تواند با تولید برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی، اجرای پویش‌های مؤثر را بسترسازی کند.
شهرداری با درنظرگرفتن بودجه و حمایت از گروه‌های هنری مانند تئاتر و همچنین اطلاع‌رسانی در وسایل حمل‌ونقل عمومی به‌عنوان رسانه اجتماعی، می‌تواند انگیزه عموم را برای شرکت در پویش‌ها افزایش دهد.
روزنامه شهرآرا هم در سال‌های گذشته پویش‌های زیادی مانند «زندان جای مادران نیست»، «بانی‌شو»، «آسمان‌شو رنگی‌کن» و «یلدای مهربانی» برگزار کرده است.
گاهی هم پیش می‌آید که پویشی ناکارآمد می‌شود و نظر مردم را برای مشارکت جلب نمی‌کند که به این دلایل است: