به گزارش شهرآرانیوز، عصر دیروز پنج شنبه ۱۲ مرداد ماه مشهد میزبان مناظره‌ای با موضوع «باید‌ها و نباید‌های کنشگری حاکمیت اسلامی در موضوع حجاب میان محسن برهانی، دکترای حقوق و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و حجت الاسلام محمد الهی خراسانی، استاد حوزه علمیه در مشهد و مدیر پروژه تحلیلی راهبردی ساماندهی وضعیت حجاب بود که با حضور نزدیک به ۲۰۰ نفر از فعالان و نخبگان دانشجویی برگزار شد.
حجت الاسلام محمد الهی خراسانی، در ابتدای این مناظره، به اهمیت برگزاری چنین مجالس گفتگومحور اشاره کرد و گفت: اگر هر یک از افراد شرکت کننده بعد از جلسه به تفاهمی نسبی در خصوص حجاب برسند و ابتدا در سطح نخبگانی و سپس در سطح عمومی و اجتماعی این مباحث رونق بگیرد گام بزرگی برداشته شده است؛ چرا که فرهنگ گفتمان نیاز است در جامعه و سطوح مختلف احیا شود.
الهی خراسانی با بیان این مطلب که ابتدا باید بدانیم محل نزاع ما در خصوص حجاب چه چیز‌هایی نیست، عنوان کرد: تعریف ما از حجاب شرعی که مبتنی بر فقه است و بین بیشتر علما مشترک است، حکم شرعی حجاب صرفا فردی نیست و دارای بعد اجتماعی است، از این جهت که جنبه اجتماعی دارد و می‌تواند جنبه قانونی داشته باشد از جمله مواردی است که نزاعی در این مباحث وجود ندارد؛ اما آنچه در این مناظره محل بحث است چگونگی و چرایی مداخله حاکمیت از نوع الزام تقنینی است؛ به این معنا که وقتی حجاب، حکم مسلم شرعی است و جنبه اجتماعی دارد لذا حاکمیت دینی نسبت به این موضوع مسئول است و اقتضا می‌کند کنش‌هایی داشته باشد حال اینکه چه کنش‌هایی باید برای این موضوع در سطح جامعه داشته باشد محل نزاع است.
محسن برهانی در بخش اول گفتگوی خود به اهمیت تشکیل گفتمان به ویژه میان جوانان اشاره کرد و گفت: اگر هنر ما این باشد که با چنین که چند طرح مسئله در ذهن نخبگان و مخاطبان شکل بگیرد اقدام بزرگی صورت گرفته است.
مدرس دانشگاه تهران در این بخش مناظره با اذعان به اینکه تعریف و حدود حجاب بر اساس فقه موجود را قبول دارد و نحوه ارزیابی و دخالت و قانونگذاری حاکمیت محل بحث است، اظهار کرد: در حال حاضر نگاه به حجاب از سه منظر اخلاقی و عرفی، فقهی و قانونی در فضای رسانه‌ای دچار بهم ریختگی شده است و از این جهت ابتدا باید مشخص کنیم از کدام منظر می‌خواهیم به حجاب نگاه کنیم. ما با دو موضوع در حال حاضر در خصوص حجاب مواجهیم؛ ابتدا حکومت مبتنی بر فقه و دوم مردم جامعه که بخش اعظمی از آن‌ها مسلمان اند و این حجاب را قبول دارند و بخشی از آن‌ها با وجود مسلمانی، نمی‌خواهند این واجب شرعی را رعایت کنند در حالیکه می‌دانند معصیت است.
برهانی بیان کرد: طبق یک بررسی اعلام کردند ۷۵ درصد از زنان و دختران، حجاب شرعی را رعایت نمی‌کنند؛ اما اگر به سراغ افراد جامعه برویم همان حجاب فردی که مانتویی است و کمی از موهایش پیداست و آستین هایش هم کمی کوتاه است به او نمی‌گوید بد حجاب و عرف جامعه این مدل پوشش را قبول کرده است.
وی گفت: اگر بخواهیم از ادبیات فقهی درباره حجاب تنزل یابیم و به سوی ادبیات عرفی از حجاب در ایران اسلامی برسیم خواهیم دید بیشتر مردم، این پوشش را قبول دارند و حتی ممکن است بی حجابی سر را هم بپذیرند. در این صورت نحوه مواجهه حاکمیت و قانون گذاری برای حجاب باید متفاوت باشد و خواسته مردم را در نظر بگیرد و بر اساس آن، قانون گذاری کند. اما اگر حجاب بیش از این موضوع عدول کند و به نیمه عریانی و عریانی برسد و جامعه آن را قبیح شمارد آنگاه حاکمیت نیز باید وارد شود. ملاک قبح یک عمل، متوسط درک جامعه است و آن وقت باید با بررسی آماری و ارزیابی‌ها به سراغ جامعه برویم و قانون گذاری توسط حاکمیت شرع صورت گیرد.
برهانی در ادامه تاکید کرد: اگر فرض کنیم ۱۰۰ درصد مردم ایران حجاب عرفی را در حد فعلی توصیف می‌کنند، باز هم نمی‌توان گفت تعریف حجاب فقهی تغییر کرده و حلال خدا حرام و حرام خدا حلال شده است. موضوع حدود حجاب شرعی بر مبنای فقه موجود سر جایش است، اما وقتی حاکمیت نمی‌تواند مردم را نسبت به این موضوع قانع کند لذا اصطلاحا بهتر است کوتاه بیاید و بر اساس نظر عرف، قانونگذاری کند.
حجت الاسلام الهی خراسانی با انتقاد به موضع برهانی در خصوص تشخیص حسن و قبح یک امر اجتماعی گفت: به هیچ وجه معتقد نیستم مبنای تشخیص حسن و قبح مردم هستند. جز در مواردی محدود و کلی که آن را حسن و قبح عقلی می‌نامیم، عقل نمی‌تواند در همه امور ورود کند و در بسیاری از موارد که شارع مقدس مشخص کرده، تبعیت لازم است از جمله مسئله حجاب.
الهی خراسانی همچنین افزود: مرز‌های معروف و منکر شرعی با نظر مردم جابجا نمی‌شود؛ اما اینکه حاکمیت تا چه میزان این مرز‌ها را جابجا کند یک امر عقلایی است و بستگی به همراهی و همدلی جامعه با حاکمیت دارد. اصل حکومت همراه با مردم معنا می‌شود و حاکمیت بدون مردم فایده‌ای ندارد.
این استاد حوزه علمیه تصریح کرد: اگر همدلی مردم با یک موضوع وجود نداشته باشد چه بسا، ولی خدا و پیامبر نیز کاری از دستش بر نیاید، همچنان که در ماجرای فدک و حکمیت، امام علی (ع) به دلیل نبود همراهی و همدلی مردم، ناچار شد کوتاه بیاید و به تصمیمی تن دهد که جامعه می‌خواهد.
خراسانی تاکید کرد: دستیابی به همراهی و همدلی مردم تنها با جهاد تبیین و اقناع و روشنگری مردم بدست خواهد آمد و اگر این مهم، میسر نشود حاکمیت مجبور به عقب نشینی است. البته این خود یک تاکتیک است و گاهی عقب نشینی باعث می‌شود جامعه خود به درک درستی از موضوع برسد و چه بسا که در حوزه بی حجابی و فشار شبکه‌های معاند و دشمنان ایران و اسلام نیز بخش عمده‌ای از مردم متوجه شدند این‌ها به دنبال برهنگی هستند و حرفشان فقط یک روسری نیست.