به گزارش شهرآرانیوز توسعه صادرات غیرنفتی یکی از مهم‌ترین برنامه‌های دولت سیزدهم در شروع فعالیتش بود. همین مسئله سبب شد تا برنامه ریزی برای رشد صادرات غیرنفتی در سند تحول دولت مورد توجه قرار بگیرد. اکنون که فعالیت دولت به نیمه خود رسیده است، آمار‌ها نشان می‌دهد که در دو سال گذشته ایران توانسته است با توسعه دیپلماسی اقتصادی، بازار‌های هدف صادراتی خود را افزایش دهد.
در این میان خراسان رضوی به دلیل همسایگی با کشور‌های آسیای میانه و افغانستان، همچنین ورود زائران خارجی، نقش مهمی در توسعه صادرات غیرنفتی کشور دارد. همین مسئله سبب شده است تا برنامه ریزی برای رشد صادرات این استان در دستورکار مسئولان کشوری و محلی قرار بگیرد.
درهمین راستا به تازگی ابوالفضل چمندی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان رضوی، از رشد ۴۳درصدی صادرات این استان در چهار ماهه نخست امسال خبر داده است. به گفته فعالان اقتصادی، دیپلماسی اقتصادی دولت سیزدهم، عضویت در سازمان همکاری شانگهای، توافق برای تجارت آزاد با اتحادیه اوراسیا و بهبود روابط اقتصادی و سیاسی با عربستان و کشور‌های خلیج فارس از اصلی‌ترین عوامل بهبود تجارت با کشور‌های همسایه است.
ناظر گمرکات خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا ضمن تأیید افزایش ۴۳ درصدی صادرات استان گفت: در چهار ماهه اول امسال حدود ۵۶۰ میلیون دلار کالا از خراسان رضوی صادر شده است. جواد جعفری افزود: زعفران، کالا‌های صنعتی و مقاطع فولادی جزو مهم‌ترین کالا‌های صادراتی استان در چهار ماهه نخست امسال بوده اند.
رئیس اداره بازرگانی خارجی اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی هم در گفتگو با شهرآرا با بیان اینکه توسعه بازار‌های هدف صادراتی یکی از مهم‌ترین عوامل رشد صادرات از استان است، گفت: براساس برنامه ریزی انجام شده، توسعه صادرات به کشور‌های آسیای میانه به عنوان بازار سنتی کالا‌های استان در دستورکار قرار گرفته است.
درکنار این مسئله، دست یابی به بازار‌های جدید نیز هدف گذاری شده است. به عنوان مثال، درحالی که در سال‌های گذشته هلند سهم اندکی از بازار صادراتی استان را به خود اختصاص داده بود، امسال توانستیم ۳ میلیون دلار کالا به این کشور صادر کنیم. در کنار این مسئله، توسعه صادرات به کشور چین در حال پیگیری است، به طوری که از ابتدای امسال صادرات استان به چین هزار درصد رشد داشته است.
محمدعلی امیرفخریان افزود: از ابتدای امسال صادرات استان به تاجیکستان ۱۴۰ درصد، ترکمنستان ۱۱ درصد، عراق ۲۰ درصد، ازبکستان ۶۵ درصد، پاکستان ۶۲ درصد، امارات ۱۲ درصد و ارمنستان ۲۱۷ درصد رشد داشته است. وی با بیان اینکه برگزاری رویداد‌های صادراتی در داخل و خارج از کشور در برنامه‌های صمت قرار دارد، گفت: در همین راستا پیگیر برگزاری نمایشگاه فرصت‌های اقتصادی و صادراتی در عربستان و مصر هستیم. باتوجه به بهبود روابط ایران با عربستان و کشور‌های حوزه خلیج فارس، این مسئله می‌تواند بازار‌های جدیدی را برای کالا‌های صادراتی خراسان رضوی مانند زعفران، فرش دستباف و حتی کالا‌های صنعتی ایجاد کند.
وی با بیان اینکه از ابتدای امسال صادرات زعفران به چین افزایش چشمگیری داشته است، بیان کرد: در گذشته تعرفه زیاد وارداتی، یکی از موانع صادرات زعفران ایران به چین بود. اکنون با پیگیری‌های صورت گرفته تعرفه ورود زعفران ایران به چین به ۲ درصد کاهش یافته است و همین مسئله سبب رشد صادرات طلای سرخ به این کشور شده است.
البته به غیراز زعفران از خراسان رضوی برخی کالا‌های صنعتی هم به چین صادر می‌شود. وی با بیان اینکه در سال گذشته سهم افغانستان در صادرات استان ۶۰ درصد بوده است، گفت: این سهم اکنون به ۴۰ درصد کاهش یافته است. البته سعی کردیم تا با توسعه صادرات به سایر کشور‌های همسایه نه تنها از کاهش صادرات استان جلوگیری کنیم، بلکه بر میزان صادرات هم بیفزاییم.
رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی خراسان رضوی هم در گفتگو با شهرآرا با بیان اینکه بهترین راهکار برای کاهش اتکا به نفت افزایش صادرات است، گفت: بااین حال توسعه صادرات باید از طریق رشد کالا‌های ساخته شده انجام شود تا ارزش افزوده بیشتری نصیب کشور و استان شود.
حسین محمدیان مشکل رفع تعهد ارزی و نپذیرفتن صادرات ریالی به افغانستان، عراق و آسیای میانه را در این مقوله، به عنوان مانع توسعه صادرات نام برد و گفت: اکنون مراودات تجاری خراسانی‌ها و مشهدی‌ها با کشور‌های همسایه با ریال انجام می‌شود، اما بانک مرکزی این مسئله را نادیده گرفته و از صادرکنندگان تعهد ارزی دریافت می‌کند. این مسئله سبب می‌شود تا بخشی از صادرات به طور غیررسمی انجام شود. این در حالی است که اگر مشکل تعهد ارزی برطرف شود با افزوده شدن آمار صادرات غیررسمی، آمار‌های گمرکی صادرات هم افزایش بیشتری می‌یابد.
وی با اشاره به صدور و ابلاغ بخشنامه‌ها و بسته‌های سیاستی بازگشت ارز بدون توجه به موارد مهمی از قبیل تحریم‌ها و چالش امکان انتقال ارز، تأکید کرد: اصل بقا در بازار‌های جهانی با مفهوم رقابت پذیری در پیوند است. هزینه‌هایی که از بابت این موضوعات به بخش تولید و صادرات تحمیل می‌شود، دوام در بازار‌های جهانی را به امری دشوار بدل می‌کند.
وی با بیان اینکه درحال حاضر حفظ بازار‌های صادراتی موجود نسبت به توسعه بازار‌های هدف اولویت دارد، افزود: مادامی که بخش بزرگی از صادرات استان ما به افغانستان است، نباید اجازه دهیم این بازار مهم صادراتی به راحتی از دست برود. در واقع، هرچند توسعه بازار‌های صادراتی از مزایای مطلوب و گسترده‌ای برخوردار خواهد بود؛ اما درحال حاضر، حفظ بازار هدف صادراتی از اهمیت بیشتری برخوردار است.
محمدیان بیان کرد: تأثیر هزینه‌های حمل ونقل بر قیمت تمام شده کالای صادراتی، برکسی پوشیده نیست و در صورت کاهش نرخ حمل کالا تا مقصد، نتایج مثبتی را در عرصه صادرات شاهد خواهیم بود. از جمله راهکار‌های کاهش این هزینه ها، دوسربارشدن حمل کالا تا کشور‌های هدف است. بدین ترتیب، با کاهش نرخ حمل ونقل، قیمت نهایی کالای صادراتی نیز در بازار‌ها کاهش می‌یابد و این امر زیانی برای صادرکننده در پی نخواهد داشت.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی نیز بیان کرد: زیرساخت‌های فعالیت‌های صادراتی در خراسان رضوی نواقص متعددی دارد که باید برای برطرف شدن این نواقص به طورجدی ورود کرده و مطالبه گری کنیم. کاظم شیردل گفت: توسعه زیرساخت‌های صادراتی مانند تأمین بموقع و کافی ناوگان حمل ونقل می‌تواند هزینه‌های تمام شده کالا‌های صادراتی را کاهش دهد و به رشد صادرات کمک کند.
وی گفت: توسعه روابط با کشور‌های حوزه خلیج فارس و گسترش تجارت به ویژه با عربستان که در دستورکار دولت هم قرار دارد، می‌تواند به افزایش حجم تجارت به کشور‌های همسایه کمک کند و افزایش مبادلات را بیش از گذشته رقم بزند. همچنین ازآنجاکه کشور‌های همسایه ایران از اولویت بیشتری نسبت به تجارت با سایر دنیا برای دولت سیزدهم برخوردار هستند و دولت نیز سیاست گسترش تجارت با این کشور‌ها را دارد، به نظر می‌رسد کماکان جای گسترش کار با سایر کشور‌های همسایه وجود دارد.