به گزارش شهرآرانیوز با نزدیک شدن به فصل پاییز و گرفتن عکس‌های یادگاری در دل شهر و طبیعت، همان قدر که حواسمان به تماشای درختان و آسمان است، مراقب زیر پاهایمان هم باشیم! ممکن است حادثه‌ای در کمین باشد. قربانیان حوادث سقوط در چاه، بیشتر مقنی‌ها و کارگران هستند، اما رهگذران هم از این حوادث در امان نمانده و طبق آمار‌های سازمان آتش نشانی مشهد در فصل پاییز و زمستان سال گذشته، بیش از ۱۰ حادثه سقوط در چاه گزارش شده که فوتی هم داشته است.
آن طور که معاون عملیات آتش نشانی مشهد می‌گوید اگر حفر چاه براساس استاندارد‌های ساخت چاه فاضلاب و قوانین حفاری انجام نشود، پیامد‌های جبران ناپذیری را در پی خواهد داشت و سبب ریزش چاه و صدمه دیدن افراد می‌شود. در ادامه با نگاهی به آمار‌های سازمان آتش نشانی و پزشکی قانونی به حوادث سقوط در چاه نگاهی انداخته ایم.
طبق گزارش‌های سازمان آتش نشانی مشهد، یازده حادثه سقوط در چاه از شهریور سال گذشته تا شهریور امسال گزارش شده است که تقریبا تمام این موارد در دو فصل پاییز و زمستان اتفاق افتاده است. پنج مورد از این حوادث منجر به فوت افراد شده است که چهار فوتی آن مقنی بوده اند. آذرماه ۱۴۰۱، یک مقنی جوان در چاه ۱۲۰متری در یک باغ ویلا در جاده مشهد به گلبهار سقوط می‌کند و جانش را از دست می‌دهد.
دو مقنی سی وهشت و چهل وهشت ساله نیز در اسفندماه۱۴۰۱ و در حادثه‌ای دیگر در یک گاوداری در جاده قدیم مشهد به قوچان قربانی سقوط می‌شوند. اما تنها فوتی امسال که در خردادماه دچار حادثه می‌شود، یک مقنی شصت ساله است که وقتی در چاه پانزده متری در انتهای خیابان پنج تن مشغول کار است، سطل پر از خاک، روی سرش سقوط می‌کند و جانش را از دست می‌دهد. دیگر فوتی سقوط در چاه که البته مقنی نیست، مرد چهل ویک سالهای است که در روز‌های ابتدایی مهرماه سال گذشته، در روستای فرخد، به داخل چاهی مربوط به یک تالار عروسی سقوط می‌کند و جانش را از دست می‌دهد.
اما شش حادثه از یازده حادثه سقوط در چاه، ختم به خیر شده است. دلایل این حوادث هر کدام متفاوت است. در دو حادثه، درپوش نداشتن چاه موجب سقوط دو شهروند شده است. کودک شش ساله در جاده شاندیز در چاه بیست‌ویک متری و جوان بیست ویک ساله در خیابان مدرس جاده طرقبه، در چاه ده متری سقوط می‌کنند، اما خوشبختانه از این حادثه نجات می‌یابند.
یک مورد خاص هم وجود دارد که مربوط به شکسته شدن درپوش چاه به دلیل وزن زیاد یک مرد است. حادثه‌ای که منجر به سقوط مرد ۱۲۰ کیلویی در چاه بیست‌ویک متری در اسفندماه شد و این فرد به بیمارستان منتقل شد. سه حادثه دیگری که البته ختم به خیر شده اند، مربوط به سقوط سطل روی سر یک کارگر در جاده سنتو شهرک صنعتی، سقوط کارگری در چاه پانزده متری یک زمین حفاری شده در خیابان امام رضا (ع) و سقوط فرد جوانی است که در بولوار شاهنامه به چاه ده متری می‌افتد.
در این بین توجه به این نکته ضروری است که بیشتر حوادث چاه افتادگی، در فصل پاییز و زمستان اتفاق می‌افتد و در بین چاه افتادگان همه سنی دیده می‌شود. از کودک شش ساله تا افراد میان سال.
مهدی رضایی، معاون عملیات آتش نشانی مشهد، درباره حوادث سقوط در چاه، به بیان نکات ایمنی می‌پردازد و می‌گوید: حفر چاه جدید، لای روبی چاه، خراب شدن پمپ‌های چاه‌های عمیق و کندن چاه فاضلاب، مواردی است که به طور معمول حادثه می‌آفرینند و البته بیشتر مقنی‌ها درگیر این حوادث می‌شوند. او می‌افزاید: با اجرای طرح اگو از تعداد چاه‌های داخل شهر کم شده است و این چاه‌ها بیشتر در حاشیه شهر و باغ ویلا‌ها دیده می‌شوند و ممکن است به دلیل بی احتیاطی حادثه به بار بیاورند.
رضایی ادامه می‌دهد: در حفر چاه، رعایت اصول ایمنی بسیار ضروری است و حفر انواع مختلف چاه‌های فاضلاب باید مطابق با اصول و استاندارد‌های موجود باشد. از طرفی افراد مقنی، باید در زمینه کاری خود مهارت و تجربه کافی داشته باشند و از توانایی و سلامت جسمی برخوردار باشند.
معاون عملیات آتش نشانی مشهد بیان می‌کند: یکی از مهم‌ترین موارد ایمنی در حفر چاه این است که باید از دیوار‌های جانبی و دیگر چاه‌های احتمالی حفرشده در آن محیط فاصله مناسب و استاندارد داشته باشد. همچنین یکی از ضروریات حفر چاه، دورچینی دور چاه‌ها با استفاده از مصالح استاندارد است.
رضایی اضافه می‌کند: فرد مقنی حتما باید با شرایط ایمنی کامل و تجهیزات فردی مانند کلاه و سیستم‌های اکسیژن رسانی وارد چاه شود. همچنین به هیچ وجه بدون دستگاه تنفسی در چاه‌هایی که گاز دارد، مانند چاه‌های فاضلاب وارد نشوند.
او تصریح می‌کند: در هنگام کار در چاه‌های عمیق حتما باید از قطع بودن برق پمپ‌ها اطمینان حاصل کنند. در حفر چاه‌های فاضلاب حتما باید از لوله تهویه گاز بهره برد و لوله به بالاترین نقطه ساختمان منتقل شود. اما نکته مهم دیگری که این مقام آتش نشانی مشهد برای جلوگیری از حوادث ریزش چاه به آن اشاره می‌کند، قرارندادن اجسام سنگین روی دهانه چاه است. می‌گوید: نباید اجسام سنگین مانند خودرو روی دهانه چاه‌ها پارک شوند. در منازل هم این موضوع صدق می‌کند و باید از قراردادن وسایل سنگین مانند یخچال، گاز و... روی دهانه چاه خودداری شود.
اما درصورتی که فردی داخل چاه سقوط کرد، اطرافیان باید چه اقدامی انجام بدهند؟ معاون عملیات آتش نشانی مشهد در این باره نیز می‌گوید: مهم‌ترین اقدام تماس با سازمان آتش نشانی و اورژانس است. او تأکید می‌کند که به هیچ عنوان برای کمک به داخل چاه نروید، زیرا احتمال دارد باعث ریزش بیشتر چاه و خطر مرگ برای افراد داخل چاه شوید یا خودتان دچار گازگرفتگی شوید. رضایی می‌افزاید: در سالهای گذشته یک مورد سقوط در چاه گزارش شد که سه تن از افراد خانواده برای نجات فردی که در چاه فاضلاب سقوط کرده بود، پشت سرهم وارد چاه می‌شوند و متأسفانه همه آن‌ها بر اثر گازگرفتگی، جانشان را از دست می‌دهند.
نکته دیگری که رضایی به آن اشاره می‌کند، نزدیک نشدن به دهانه چاه و فشارنیاوردن بر کناره‌های آن است؛ زیرا این اقدام موجب ریزش بیشتر چاه می‌شود. همچنین باید وسایل و اجسام سنگین را از اطراف محل ریزش در کمال احتیاط کنار کشید.
این مقام آتش نشانی مشهد ادامه می‌دهد: افراد سعی کنند به طور لفظی با افراد داخل چاه ارتباط برقرار کنند و اگر فرد برای شما قابل رؤیت بود یا اینکه در محلی بود که امکان انداختن طناب وجود داشت، تا زمانی که نیرو‌های امدادی برسند، می‌توانید با انداختن طناب، موجب مهارکردنش شوید.
اما یکی از محل‌های مراجعه برای بررسی علت فوت‌های حوادث ناشی از سقوط در چاه، سازمان پزشکی قانونی است. البته در آمار‌های این سازمان به طور اختصاصی موردی به نام سقوط از چاه وجود ندارد، اما جزو آمار‌های سقوط از بلندی قرار می‌گیرد و در کنار مواردی، چون مرگ مشکوک به خودکشی، مشکوک به دیگرکشی و حادثه کار شمارش می‌شود.
طبق گفته دکتر سیدآریا حجازی، مدیرکل پزشکی قانونی خراسان رضوی، در چهارماهه اول امسال، ۴۷ تن شامل ۹ زن و ۳۸ مرد، به دلیل سقوط از بلندی در خراسان رضوی جان خود را ازدست داده اند. این موارد نسبت به چهار ماهه اول سال پیش، کاهش ۴ درصدی داشته است. همچنین می‌توان گفت که مردان بیشتر از زنان در استان به‌دلیل سقوط از بلندی جان خود را از دست می‌دهند. چنان که در چهار ماهه نخست سال گذشته ۴۹ تن به دلیل سقوط از بلندی، جان خود را ازدست داده اند که شامل هشت زن و ۴۱ مرد بوده اند.