مقدسی | شهرآرانیوز؛ گزارش جدید اتاق بازرگانی ایران نشان می‌دهد که ایران در بین ۱۰شریک اصلی تجاری افغانستان قرار دارد و بیشترین میزان ارزش صادراتی ایران به افغانستان طی سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۱، مربوط به سال۲۰۱۸ به ارزش بیش از ۲ میلیارد و ۹۲۶میلیون دلار بوده، اما این رقم در سال۲۰۱۹ کاهش یافته و در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ دوباره افزایش یافته است.
صادرات به افغانستان همیشه برای خراسان رضوی و مشهد مهم بوده، به طور‌ی که آمار‌ها نشان می‌دهد، این کشور همواره سهم ۵۰ تا ۶۰ درصدی از بازار هدف صادراتی استان را به خود اختصاص داده است. باتوجه به اهمیت افغانستان در تجارت خراسان رضوی، روز یکشنبه هیئت تجاری و اقتصادی استان به سرپرستی استاندار و به منظور بحث و تبادل نظر درباره تفاهم نامه‌ها و قرارداد‌های تجاری و اقتصادی، همچنین گسترش مناسبات و سرمایه گذاری‌ها راهی این کشور شدند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی دراین باره گفت: تعاملات و توسعه روابط با افغانستان هدف سفر ۹۰فعال اقتصادی از خراسان رضوی به این کشور است. ابوالفضل چمندی با بیان اینکه مبادلات تجاری بین دو کشور ایران و افغانستان حائز اهمیت بوده و این روابط سنتی و دیرینه است، ادامه داد: تحولات دولت‌ها نباید سبب تغییر و تحول زیرساخت‌های بنیادی اقتصادی شود، به همین دلیل پیش از این برای تقویت مبادلات و فعالیت‌های مشترک اقتصادی دو کشور، سفر‌های متعددی به ولایت هرات داشته ایم.
معاون استاندار خراسان رضوی بیان کرد: این سفر توسط استانداری خراسان رضوی و با همراهی نمایشگاه بین المللی مشهد و سفارت جمهوری اسلامی ایران در کشور افغانستان هماهنگی و برنامه ریزی شد و اکنون نیز در حال پیگیری و اجرای اهداف پیش بینی شده هستیم. وی ادامه داد: ٨٠درصد فعالان اقتصادی اعزام شده از بخش خصوصی و در حوزه‌های دارو، پزشکی، تجهیزات پزشکی، برق و الکترونیک، کشاورزی، زراعت و ترانزیت هستند.
چمندی گفت: استاندار خراسان رضوی در این سفر با وزیران صحت عامه، زراعت و مالداری و ترانسفر و تجارت افغانستان دیدار و گفتگو خواهد کرد. معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی گفت: دیروز نمایشگاه محصولات استان در پایتخت افغانستان افتتاح شد و نشست‌های تخصصی بخش خصوصی و وزیران این کشور نیز برگزار خواهد شد. امید است از طریق این گفتگو‌ها موانع و اختلافاتی که در عرصه اقتصادی کشور‌ها وجود دارد، برطرف شود و شاهد توسعه روابط اقتصادی از گذرگاه خراسان رضوی به سمت افغانستان باشیم.
چمندی، ترانزیت از استان به افغانستان را حائز اهمیت دانست و گفت: قطار سوم باری از مقصد خراسان رضوی به سمت این کشور، روز یکشنبه حرکت کرد و قطار‌های دیگر نیز طی روز‌های آینده وارد خاک افغانستان خواهند شد و در حال برنامه ریزی هستیم که این واگن‌ها خالی به ایران برنگردند. وی گفت: تجارت مشترک ایران و افغانستان و صادرات محصولات ایرانی به این کشور، از جمله ظرفیت‌هایی است که باید به آن توجه بیشتری کنیم.
همچنین رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا با بیان اینکه افغانستان مشترکات فرهنگی فراوانی با ایران دارد، اظهار کرد: به دلیل این اشتراکات، مراودات اقتصادی خراسان رضوی با افغانستان بسیار گسترده است.
حسین محمدیان بیان کرد: سال گذشته ایران به افغانستان یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار کالا صادر کرد، این درحالی است که سال‌های قبل حجم صادرات به این کشور به ۳ میلیارد دلار نیز می‌رسید.
بخشی از این کاهش به مشکلات داخلی تجارت ایران برمی گردد که دست و پای صادرات را بسته اند و قوانین و دستورالعمل‌های روزمره‌ای را برای صادرات تعیین کرده اند که در عمل مخل صادرات شده است. وی اضافه کرد: درنتیجه این مسائل، صادرات به حاشیه رفته و صادرکنندگان عمده و قدیمی، امروز دیگر در این زمینه فعالیت نمی‌کنند و شاهد صادرات غیررسمی و قاچاق کالا به افغانستان هستیم.
وی با بیان اینکه صادرات خراسان به افغانستان به صورت ریالی در حال انجام است و دلاری بین تجار ایران و افغانستان ردوبدل نمی‌شود، بیان کرد: در حال حاضر فرایند انتقال دلار نداریم، در ایران این موضوع به دلیل تحریم هاست و در افغانستان نیز ورود و خروج دلار به شدت در مرز‌ها کنترل می‌شود. هر فردی از افغانستان وارد ایران می‌شود، درنهایت می‌تواند ۵۰۰ دلار همراه خود بیاورد.
وی افزود: باتوجه به این شرایط و بیانات رهبر معظم انقلاب که می‌فرمایند باید با پول‌های منطقه‌ای و محلی مراوده کنیم، متأسفانه همچنان بانک مرکزی حرف خود را می‌زند و باوجود اینکه هیچ گونه دلاری در مراودات وجود ندارد، باز هم باید رفع تعهد ارزی به صورت دلاری انجام شود. امروز هر صادرکننده‌ای برای هر دلار خود در صادرات به افغانستان باید بیش از ۵۰۰۰ تومان به صرافی‌ها و دلال‌ها پرداخت کند تا رفع تعهد انجام شود.
رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به اینکه امروز شرایط جدیدی در افغانستان ایجاد شده است، بیان کرد: مهم‌ترین چشم انداز مثبت در افغانستان، امنیت است. همچنین دید مسئولان افغانستانی تقویت تولید در این کشور است، ازاین رو ترجیح می‌دهند که مراودات تجاری به سمت تقویت تولیدات مشترک حرکت کند. محمدیان با بیان اینکه افغانستان برای تولید قوانین خوبی گذاشته است، گفت: در حوزه تولید این هشدار را به تولیدکنندگان و صادرکنندگان می‌دهیم که بازار افغانستان، دیگر مثل قبل نیست و باید نگاه ویژه تری به افغانستان داشته باشند. حتی می‌توان به طور مشارکتی با افغانستان بخشی از کالا‌ها را تولید کرد تا در رقابت با کشور‌های دیگر، بازار را از دست ندهیم.
وی درباره فرصت‌های جدید تجارت با افغانستان بیان کرد: پاکستان صادرات ۲۰۰ قلم کالا را به افغانستان ممنوع کرده است که این موضوع می‌تواند فرصت مناسبی برای صادرکنندگان خراسانی ایجاد کند تا بازار‌های جدیدی برای کالا‌های ایرانی ایجاد کنند.
عضو هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی با بیان اینکه افغانستانی‌های زیادی علاقه‌مند به سرمایه گذاری در ایران و مشهد هستند، گفت: برای تسهیل در سرمایه گذاری افغانستانی ها، باید بخشی از قوانین سرمایه گذاری به روزرسانی شود. افغانستانی‌های زیادی به ایران آمده اند و سرمایه گذاری کرده اند، اما مشکلات عدیده‌ای در زمینه اقامت، نداشتن مجوز برای کار و مشکلاتی در مباحث دارایی و مالیات دارند. پیشنهاد می‌شود که با تغییر قوانین سرمایه گذاری، این مسائل برطرف شود. محمدیان اضافه کرد: امروز در فضای مجازی با هجمه افرادی روبه رو هستیم که نمی‌خواهند روابط تجاری ایران و افغانستان افزایش یابد، این درحالی است که توسعه روابط اقتصادی برای دو طرف، حکم رابطه برد- برد را دارد.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی نیز در گفتگو با شهرآرا درباره چگونگی گسترش روابط تجاری با افغانستان اظهار کرد: مزیتی که خراسان رضوی با افغانستان دارد، همسایگی، هم مرزی، ارتباطات فرهنگی و هم زبانی است. این مزیت‌ها سبب می‌شود افغانستانی‌ها راغب شوند محصولات ایرانی را خریداری کنند.
کاظم شیردل ادامه داد: باید به گونه‌ای برنامه ریزی شود که از تمام ظرفیت‌های اقتصادی، گردشگری و اجتماعی ایران و افغانستان به نحو احسن استفاده شود و فقط بحث صادرات مطرح نباشد، بلکه به صادرات، واردات، گردشگری و موضوعات دانش بنیان نیز توجه شود. جوانان نخبه‌ای در زمینه آی تی و دانش بنیان به ویژه در خراسان هستند که می‌توانند وارد حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی با همسایه شرقی شوند.
وی بیان کرد: نمی‌توانیم برای همیشه در بلندمدت به افغانستان کالا صادر کنیم، باید خدمات فنی و مهندسی، علمی و فناوری و دانش بنیان را در کشور افغانستان فعال و ماشین آلات و مواد اولیه را به این کشور صادر کنیم. افغانستان نهایت تا پنج سال دیگر به محصولاتی مانند کیک، بیسکویت و شکلات نیاز دارد، بعد خودش تولید می‌کند، اما اگر ماشین آلات را به این کشور وارد کنیم، باید مواد اولیه را نیز تأمین کنیم، درنتیجه ارتباط مستقیم می‌شود و منافع اقتصادی دو کشور به هم پیوند می‌خورد.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی افزود: سرمایه گذاری باید دوطرفه، هم در داخل ایران و هم در کشور افغانستان باشد. باید در زمینه گردشگری نیز فعال شویم. افغانستان به گردشگری سلامت نیاز دارد و ما نیز این مزیت را در داخل کشور و مشهد داریم.
شیردل با اشاره به اینکه حمایت از سرمایه گذاران افغانستانی باید ادامه داشته باشد، بیان کرد: افغانستان جزو کشور‌هایی است که بیشترین سرمایه گذاری را در داخل ایران انجام می‌دهد و اگر حمایت نشود، به مرور در کشور‌های دیگر سرمایه گذاری می‌کند. رفتار‌ها و حمایت‌ها باید به گونه‌ای باشد که افغانستانی‌ها تمایل به سرمایه گذاری داشته باشند. باید امنیت سرمایه گذاری برای این سرمایه گذاران فراهم شود. در قوانین سرمایه گذاری، اقدامات خوبی شده است که باید ادامه دار باشد تا سرمایه گذار خارجی جذب شود.