به گزارش شهرآرانیوز، این ارزیابی توسط فریدون سینیرلی‌اوغلو، دیپلمات ترک که به‌عنوان هماهنگ‌کننده‌ی ویژه منصوب شده بود، انجام شده است.
شورای امنیت در ماه مارچ درخواست کرد که ارزیابی مستقل با توصیه‌های آینده‌نگر برای رویکردی یکپارچه و منسجم به‌منظور رسیدگی به چالش‌های کنونی که افغانستان با آن مواجه است، نیاز است.
فریدون سینیرلی‌اوغلو برای انجام این مأموریت دو بار به افغانستان سفر و با مقام‌های طالبان، رهبران سیاسی و جامعه مدنی دیدار و گفتگو کرده است. او به شماری از کشور‌ها نیز سفر و درباره افغانستان صحبت کرده است.
گزارش ارزیابی فریدون سینیرلی‌اوغلو حاوی وضعیت کنونی، توصیه و پیشنهادات، از جمله نقشه راه برای ادغام مجدد افغانستان در جامعه بین‌المللی است.
فریدون سینیرلی‌اوغلو در گزارش خود درباره حقوق بشر آورده است که حمایت برابر و کامل از حقوق بشر برای همه شهروندان تعهدات اساسی کشور‌های عضو سازمان ملل متحد است و برای توسعه بلندمدت، رشد اقتصادی و ثبات ضروری است.
به‌گفته او، در شرایط کنونی، محدودیت‌ها و نقض حقوق شهروندان افغانستان، به‌ویژه حقوق زنان و دختران به‌طور قابل توجهی به بن‌بست سیاسی فعلی کمک کرده است.
او افزوده است که افغانستان به‌عنوان یک عضو کنوانسیون‌های بین‌المللی و معاهدات حقوق بشر متعهد به تعهدات مشخص است.
فریدون سینیرلی‌اوغلو افزوده است که پابندی به این تعهدات نه تنها مستلزم پرهیز از نقض، بلکه ایجاد محیطی است که در آن حقوق بشر از طریق ایجاد و حفظ نهادها، قوانین و سیاست‌هایی که حاکمیت قانون را تضمین می‌کند رعایت شود.
او اشاره کرده است که محدودیت‌های اعمال‌شده بر زنان و دختران از سپتامبر ۲۰۲۱ با تعهدات افغانستان تحت معاهدات بین‌المللی متعدد از جمله کنوانسیون رفع تبعیض در تضاد است.
فریدون سینیرلی‌اوغلو تأکید کرده است که حقوق اساسی زنان و دختران، از جمله حق تحصیل و کار نه تنها تعهدات اساسی یک دولت است، بلکه برای ایجاد ظرفیت دولتی جهت توسعه بلندمدت و رشد اقتصادی و صلح و امنیت نیز حیاتی هستند.
او افزوده است: هر گونه ادغام مجدد رسمی افغانستان در نهادها و سیستم‌های جهانی مستلزم مشارکت و رهبری زنان افغان است.
فریدون سینیرلی‌اوغلو در گزارش خود گفته است که شرایط امنیتی در داخل افغانستان بهبود یافته و سفر و حمل‌ونقل را تسهیل کرده است.
به‌گفته او، بسیاری از طرف‌های بین‌المللی تلاش‌های طالبان در مبارزه با تروریسم، به‌ویژه علیه گروه‌های تروریستی مانند داعش خراسان را تصدیق کرده‌اند.
با این حال، اما به‌گفته‌ی فریدون سینیرلی‌اوغلو، تعدادی از کشور‌های عضو سازمان ملل حضور مداوم گروه‌ها و افراد تروریستی در داخل افغانستان، از جمله اعضای القاعده را نیز تأیید می‌کنند.
او افزوده است که به نظر می‌رسد تعداد قابل توجهی از جنگ‌جویان تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) در افغانستان رفت‌وآمد و سرپناه آزاد دارند و کارزار خشونت‌آمیز فزاینده‌ای را انجام می‌دهند.
در این گزارش آمده است که طالبان خواستار شناسایی به‌عنوان حکومت افغانستان است که به‌گفته ارزیابی‌کننده سازمان ملل متحد، انجام این کار نیاز به پذیرش تعهدات افغانستان در کنوانسیون‌های بین‌المللی و اقدامات حسن نیت برای رعایت آن‌ها از طریق سیاست، قانون‌گذاری و عمل است.
گفته شده که افغانستان به معاهدات متعدد متعهد شده است، از جمله رفتار برابر با همه شهروندان، صرف نظر از جنسیت، قومیت، هویت یا عقاید سیاسی.
فریدون سینیرلی‌اوغلو با اشاره به محدویت‌های اعمال‌شده توسط طالبان بر زنان، گفته است تعهدات افغانستان به‌عنوان امضاکننده اعلامیه جهانی حقوق بشر مهم است. به‌گفته او، این تعهدات شامل حصول اطمینان از برخورداری زنان و دختران از حقوق برابر با مردان برای تحصیل در همه سطوح، شغل و مشارکت در سیاست‌گذاری و سایر اشکال زندگی عمومی است.
او افزوده است: نشان دادن این‌که مقام‌های دیفکتو (طالبان) تعهدات معاهده افغانستان را تحت قوانین بین‌المللی به رسمیت می‌شناسند و قادر به اجرای آن هستند، یک گام کلیدی در این نقشه راه و برای هر پیشرفت رو به جلو در عادی‌سازی و به رسمیت‌شناختن ضروری است.
به‌گفته او، نشان دادن انجام تعهدات افغانستان تحت قوانین بین‌المللی توسط طالبان با برداشتن فوری محدودیت‌ها بر حقوق تحصیل، کار و آزادی رفت‌وآمد زنان و دختران و همچنین تشکیل حکومت فراگیر قابل‌اندازه‌گیری است.
در ادامه گزارش بازرس سازمان ملل متحد پیشنهاد شده که علاوه بر پیشرفت در تعهدات دولت افغانستان، نیاز به برداشتن گام‌هایی در جهت گفت‌وگوی ملی افغانستان وجود دارد که منجر به حکومت فراگیر و صلح پایدار و توسعه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی پس از ۴۵ سال درگیری مسلحانه شود.
به‌گفته او، این امر توسط ذینفعان افغانستانی، شورای امنیت سازمان ملل متحد، فرمت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و کشور‌های عضو درخواست شده است و همچنین همان چیزی است که طالبان نیز در گذشته به آن متعهد بوده‌اند.
در گزارش فریدون سینیرلی‌اوغلو آمده است که گفت‌وگوی سیاسی ملی که منعکس‌کننده‌ی دیدگاه‌ها و مشارکت همه شهروندان افغانستان باشد، باید به ایجاد یک حکومت مبتنی بر قانون و فراگیر منجر شود که حقوق شهروندان را در قانون تثبیت کند.
او پیشنهاد کرده است که جوانب افغانستان، از جمله طالبان، باید متعهد به مشارکت و کاوش در راه‌های گفتگو در مورد آینده‌ی کشور باشند.
به‌گفته او، گفت‌وگوی سیاسی ملی همچنین به روندی کمک می‌کند که چگونه ملت و شهروندانش که همگی قربانی درگیری پس از دهه‌ها جنگ هستند، می‌توانند با یک‌دیگر آشتی کنند.
منبع: اطلاعات روز