به گزارش شهرآرانیوز - سالانه دو میلیارد تن شن و غبار، برابر با وزن ۳۵۰ هرم بزرگ جیزه وارد جو می‌شود. مقصر اصلی این پدیده شیوع خشکسالی‌های ناشی از تغییرات اقلیمی است.
طوفان‌های شن و گردوغبار که توسط مقامات سازمان ملل به عنوان «یکی‌از ترسناک‌ترین پدیده‌های طبیعت» توصیف می‌شود، به‌طور فزاینده‌ای در بسیاری از مناطق جهان رایج‌تر شده است. این نیروی عظیم طبیعت یک پدیده‌ی طبیعی فصلی است؛ اما اکنون حدود ۲۵ درصد از آن را می‌توان به عوامل انسانی مانند مدیریت ضعیف زمین و تغییرات آب‌و‌هوایی نسبت داد.
کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی در سازمان ملل متحد (UNCCD) امروز شنبه در سمرقند ازبکستان، برای بحث در مورد پیشرفت پدیده‌ی طوفان‌های شن و بررسی راه‌های پیش‌رو جلسه تشکیل داد. این کنوانسیون پیش‌تر در روز چهارشنبه، چگونگی تأثیر جهانی طوفان‌های شن و گردوغبار بر کشاورزی، صنعت، کیفیت آب‌و‌هوا و سلامت انسان و راه‌های رسیدگی به این قبیل مسائل را مورد بحث قرار داده بود.
ابراهیم تیاو، دبیر اجرایی کنوانسیون، به‌نقل از آی‌اف‌ال‌ساینس در بیانیه‌ی منتشرشده گفت: «منظره‌ی ابر‌های تیره‌ای از شن و غبار که هر چیزی بر سر راهش را می‌بلعد و روز را به شب تبدیل می‌کند، یکی از ترسناک‌ترین مناظر طبیعت است. این پدیده بسیار پرهزینه است و در تمامی نقاط دنیا، از آسیای شمالی و مرکزی تا جنوب صحرای آفریقا ویرانی ایجاد می‌کند.»
تیاو می‌افزاید که طوفان‌های شن و گردوغبار چالش بزرگی در راه دستیابی به توسعه‌ی پایدار است. با این حال، همانطور که طوفان‌های شن به‌دلیل فعالیت‌های انسانی تشدید می‌شود، به وسیله‌ی اقدامات انسانی می‌توان خطرات این پدیده را نیز کاهش داد.
طوفان شن یک خطر رایج هواشناسی در مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان است، به‌ویژه در خاورمیانه، آسیای شمالی و مرکزی، جنوب صحرای آفریقا، شمال آفریقا، آمریکای جنوبی و استرالیا. همچنین این طوفان‌ها ممکن است در هر نقطه‌ای از ایالات متحده و مناطق خشک اروپا نیز رخ بدهد.
نقاط قرمز در نقشه نشان می‌دهد که کدام بخش‌های جهان بیشتر از بقیه در معرض خطر طوفان‌های شن قرار دارد.
طوفان‌های گردوغبار به‌وسیله‌ی طوفان‌های تندری که مقادیر زیادی شن و غبار را از زمین به جو منتقل می‌کند، در آسمان صعود می‌کنند. این رویداد می‌تواند مشکلات بزرگی را برای محیط‌زیست، زیرساخت‌ها و سلامت انسان ایجاد کند و حتی می‌تواند کشنده باشد. آمار نشان می‌دهد که از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۷، فقط در ایالات متحده آمریکا ۲۳۲ مورد مرگ ناشی از گردوغبار طوفان‌های شن ثبت شده است.
گردوغبار جو در ترکیب با آلودگی‌های صنعتی محلی باعث ایجاد مشکلات بسیاری در سلامتی انسان می‌شود
در یک نمونه‌ی چشمگیر، تهران در خرداد ۱۳۹۳ به‌طور کم‌سابقه‌ای با طوفان بزرگی از گردوغبار مواجه شد. در جریان این حادثه‌ی غافلگیرکننده، باد‌های شدید با سرعت بالغ بر ۱۲۰ کیلومتر، پایتخت را درنوردیدند و موجب واردآمدن خسارت به شبکه برق، تصادف خودرو‌ها و کشته و مجروح‌شدن دست‌کم ۳۰ نفر شدند. آمار‌ها نشان می‌دهد که فراوانی طوفان‌های شن در سال‌های اخیر در نقاط مختلف ایران افزایش یافته است.
فراس زیاد، رئیس ائتلاف مبارزه با طوفان‌های شن در سازمان ملل در بیانیه‌ی کنوانسیون می‌گوید: «در مناطق منبع، طوفان به محصولات زراعی آسیب می‌رساند، سلامت دام‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و خاک سطحی را از بین می‌برد. در مناطق رسوبی، گردوغبار جو در ترکیب با آلودگی‌های صنعتی محلی باعث ایجاد مشکلات بسیاری برای سلامتی انسان می‌شود. ارتباطات، تولید برق، حمل‌و‌نقل و زنجیره‌ی تأمین نیز ممکن است به‌دلیل دید کم و آسیب‌های مکانیکی ناشی از گردوغبار مختل شود.»
در برخی از نقاط جهان فراوانی طوفان‌های شن در چند دهه‌ی گذشته دو برابر شده است. اکنون تخمین زده می‌شود که سالانه دو میلیارد تن شن و غبار وارد جو می‌شود؛ این مقدار از نظر وزنی برابر با ۳۵۰ هرم بزرگ جیزه است. به‌دلیل مدیریت ضعیف زمین و آب و خشکسالی‌های ناشی از تغییرات اقلیمی، این قبیل پدیده‌ها در بسیاری از نقاط جهان به‌طور فزاینده‌ای رایج‌تر خواهد شد.
اکنون کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی در سازمان ملل متحد برای مقابله با مشکل افزایش این طوفان‌ها، به‌دنبال ترویج چندین اقدام حیاتی ازجمله احیای زمین، بهبود نظارت و کاهش اثرات منفی است.
منبع: زومیت