حمیده ذاکری | شهرآرانیوز در دنیایی که گم شدن در آن آسان است. در بین راه، درمیان چاه‌ها و چاله‌ها و دست‌اندازها، چراغ‌هایی هست از جانب خداوند سبحان که سر راه ما قرار گرفته‌اند؛ چراغ‌هایی که بتوانیم با کمک نورشان، پیدا شویم و بتوانیم درست حرکت کنیم و مسیر انسانیت را بپیماییم.
یکی از این چراغ‌ها، یکی از این چراغ‌های پرنور که سراج منیر است، به روایت همه علما و بزرگان، به شهادت اولیا و اهل‌بیت (ع)، به استناد قرآن کریم، فاطمه‌زهرا (س) دختر رسول خداست؛ نوری که به شهادت جبرئیل امین، عطایی کوثر است که به خاطرش باید نماز گزارد و قربانی کرد؛ عطای کوثری که در آن دنیا درکنار حوضِ هم‌نامش در انتظار کسانی است که در تاریکی دنیا او را دیدند و شناختند و کوثر بودنش را درک کردند. در ادامه، شرح جایگاه این بانوی گران‌قدر اسلام را به‌عنوان الگویی برای زندگی اجتماعی، در منبر‌های مشهور مرور می‌کنیم.
فاطمه زهرا (س) و زینب کبری (س)، زنان الگو و نمونه اسلام هستند. زن امروز دنیا، الگو می‌خواهد. اگر الگوی او زینب و فاطمه زهرا (س) باشند، کارش عبارت است از فهم درست، هوشیاری در درک موقعیت‌ها و انتخاب بهترین کارها؛ اگرچه با فداکاری و ایستادن پای همه‌چیز برای انجام تکلیف بزرگی که خداوند بر دوش انسان‌ها گذاشته است، همراه باشد.
زن مسلمانی که الگویش فاطمه زهرا یا زینب کبری (س) باشد، این است. اگر زن به فکر تجملات و خوش‌گذرانی و هوس‌های زودگذر و تسلیم شدن به احساسات بی‌بنیاد و بی‌ریشه باشد، نمی‌تواند آن راه را برود؛ باید این وابستگی‌ها را که مثل تار عنکبوت بر پای یک انسان رهروست، از خود دور کند تا بتواند آن راه را برود؛ کمااینکه زن ایرانی در دوران انقلاب و در دوران جنگ، همین کار را کرد و انتظار این است که در همه دوران انقلاب، همین کار را بکند.
رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌ا... العظمی خامنه‌ای - ۲۲/۰۸/۱۳۷۰
بنده عرض کردم این‌ها انتقاد نیست، این‌ها صحبت است؛ مثلا ما فقط روز ولادت حضرت زهرا (س) را روز زن می‌گوییم. ما که حسود نیستیم، می‌توانیم هر روز را روز زن بگوییم، ولی صحبت در این است که این چیز‌ها مفهوم مخالف دارد. غربی‌ها یک کار‌هایی کردند، ما چشم‌بسته تقلید کردیم و نفهمیدیم چرا این‌طور می‌کنیم، اما نکته‌ای می‌خواهم اینجا بگویم و آن، این است که اگر ۱۰روز را روز زن نام بگذارید و دهه روز زن بگیرید، کسی حسودی نمی‌کند، ولی در گفتار می‌گویند: حضرت زهرا (س) اسوه «زنان» عالم است.
این حرف درست نیست، چرا؟ چون دایره اسوه بودن حضرت را کوچک کرده‌ایم. «شهاب‌الدین آلوسی» سنی می‌گوید زن و مرد ندارد؛ همه جهان باید پیرو حضرت زهرا باشند. اینکه می‌گویند الگوی زنان عالم، اسوه زنان عالم، این اسوه بودن او، مانند اینکه به امیرالمؤمنین (ع) بگوییم اسوه مردان عالم، آن‌هم باز درست نیست. زن و مرد ندارد، همه باید تبعیت کنند. حضرت زهرا (س) یکی از پیشوایان چهارده‌گانه ماست، زن و مرد ندارد.
آیت‌ا... سید عبدا... فاطمی‌نیا - ۰۲/ ۱۲/ ۱۳۹۴
ما چه می‌دانیم زهرا (س) کیست. امام‌صادق (ع) می‌فرمایند: «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَه الْقَدْرِ»؛ کی می‌داند شب قدر کِی است؟ شب نوزدهم است؟ قسم بخور شب نوزدهم است، شب بیست‌ویکم است؟ دلیل بیاور شب بیست‌ویکم است. شب بیست‌وسوم است؟ دلیل بیاور شب بیست‌وسوم است. قدر شبی است که گم است. احدی زمان دقیقش را نمی‌داند. امام‌صادق (ع) می‌فرمایند: «لیله‌القدر ما اهل‌بیت، فاطمه (س) است». گم است، کیست؟ بگویید نمی‌دانیم. از یک دانشمند چند خط شعر بخوانم؟
از آدم‌های معمولی شعر نمی‌شود خواند. آدم‌های معمولی اصلا راه به این حریم ندارند. شما ۲ هزار قصیده در مدح زهرا (س) برای من بیاور، من هم کمی درس خوانده‌ام. خودم هم دیوان شعر نهصدصفحه‌ای دارم، می‌گویم این‌ها لفظ روی کاغذ است، بگذار کنار، اما حالا یک دانشمند محقق اهل دل، اهل حال، اگر بتواند نوک قلمی ضعیف [درباره حضرت فاطمه (س)]داخل مرکب ذهنش بزند، بیاورد روی کاغذ یک‌خورده، می‌شود قبول کرد [بانو فاطمه‌زهرا (س)]فخر زنان است. یعنی زنان دنیا می‌توانند به همه بگویند در عظمت ما زنان همین بس که از جنس ما، زهرا (س) آفریده شده است. فخر زنان، فاطمه اطهر (س) است.
حجتالاسلاموالمسلمین حسین انصاریان - ۰۴ / ۰۱/۱۳۹۶
حضرت زهرا (س) در جامعه مدینه، حضور اجتماعی داشتند. ایشان، نحوه پاسخ‌گویی به سؤالات را تدریس می‌کردند، حتی چهل شب دست حسن و حسین (ع) را می‌گرفتند و سوار بر مرکب به خانه‌های مهاجر و انصار می‌رفتند و با خانم‌ها حرف می‌زدند. ایشان، از مردان می‌خواستند که در دفاع از حضرت علی (ع) شرکت کنند، حتی به مسجد آمدند و خطبه خواندند، آن‌هم خطبه‌ای بسیار بلند و بلیغ و زیبا که توصیه می‌کنم جوان‌ها یک‌بار خطبه فدک حضرت زهرا (س) را مرور کنند.
ببینید زن در عرصه دفاع و پیروی از حق و مبارزه با دشمن و عرصه تعلیم و تدریس، می‌تواند حضور اجتماعی داشته باشد، ولی این حضور مرز‌هایی دارد؛ اولا، نباید کانون خانواده را فدای فعالیت اجتماعی کرد. دومین مرز، رعایت حریم است. ما می‌گوییم حضرت زهرا (س) به مسجد رفت و خطبه خواند، اما باید بدانیم که ایشان چگونه و با چه پوششی به مسجد رفت.
در روایت آمده است: «لاثت خمار‌ها علی رأس‌ها و اشتملت بجلباب‌ها و أقبلت فی لمّه من حفدت‌ها و نساء قومها»؛ خمار، آن روسری‌ای است که تمام سینه و بدن و بازو را می‌پوشاند و جلباب، آن لباس بلندی است که از سر تا روی پا را گرفته است. حضرت زهرا (س) با چنین پوششی، درمیان عده‌ای از خانم‌ها و محارم به مسجد می‌رود و در مسجد، پشت‌پرده خطبه می‌خواند.
در روایت آمده است وقتی ایشان راه می‌رفت، بخشی از لباس بلندشان زیر پایشان می‌رفت. یکی از مراجع (ره) درباره این قسمت از روایت می‌گفت: این زیر پا رفتن لباس حضرت، می‌تواند دو معنا داشته باشد؛ یا از شدت عجله بوده یا لباسشان بلند بوده است. مورد دوم با مورد اول منافاتی ندارد؛ چون لباس آن‌قدر بلند بوده که تا روی پا را می‌گرفته است.
حجتالاسلاموالمسلمین ناصر رفیعی
ما خودمان حضرت فاطمه (س) داریم. ما خودمان زینب داریم. ما خودمان معصومه داریم. ما خودمان خدیجه کبری را داریم. ما خودمان زنانی را داریم که در قله عفاف و پاکی هستند و یک نقطه سیاه در زندگی‌شان نیست؛ یک نقطه سیاه. چه نیازی است که زن مسلمان که چنین الگو‌هایی دارد، چشم به فرهنگ دیگری بدوزد که تبدیش کنند به یک کالا؟
زن اگر زن باشد، با همان عاطفه، با همان نجابت و پاکی و حیایش با همان لطافتش، به جایی می‌رسد که مرد به گرد پایش هم نمی‌رسد. یکی از علمای کاشان به نام مرحوم میرزاحبیب‌ا... کاشانی در زندگی‌شان نقل شده است یک سال محرم، جلساتی را قبول کرده بودند برای سخنرانی و روضه. در روز اول محرم، در یکی از این جلسات، پیرزنی جلو آمد و از ایشان درخواست کرد که برای خواندن روضه به منزل آن‌ها هم برود. ایشان گفتند که من به پنج‌شش‌جا قول داده‌ام و دیگر فرصت ندارم. پیرزن گفت ما هم روضه‌مان برای امام‌حسین (ع) است، چه فرقی می‌کند؟
برای روضه ما هم بیایید. ایشان برای آنکه پیرزن را رد نکند، وقتی را اعلام کرد که پیرزن قبول نکند، مثلا گفت ساعت دو وقت خالی دارم. پیرزن گفت: خدا خیرت بدهد و چه ساعت خوبی، تشریف بیاورید. ایشان هم دیدند پیرزن این‌طور می‌گوید، قبول کردند. چند جلسه‌ای در این ساعت به خانه پیرزن رفتند و روضه خواندند. مجلس کوچکی بود. چند خانم هم مستمع بودند تا رسید به روز عاشورا. ایشان در این روز، برنامه جلساتشان را به‌سمت صبح انتقال داده بودند و در این بین فراموش کردند که به پیرزن هم برای تغییر ساعت خبر بدهند. ظهر بعد از نماز رفتند خانه و ناهار خوردند و خوابیدند.
در خواب، حضرت زهرا (س) به خوابشان آمد که میرزاحبیب‌ا...! به پیرزن نگفتی که مجلسش را به ساعت دیگری بیندازد و حالا منتظر توست. میرزا سراسیمه بیدار شد و لباس پوشید و به‌سمت خانه پیرزن حرکت کرد. نزدیک خانه که رسید، دید پیرزن مضطرب هی بیرون می‌آید و سر کوچه را نگاه می‌کند و برمی‌گردد. وقتی که به مقابل خانه رسید، پیرزن گفت: میرزا! چرا دیر آمدی؟ خانم حضرت زهرا (س) توی مجلس نشسته‌اند و منتظرند.
میرزا بر سر خود زد و گفت: آنچه من در خواب می‌بینم، او در بیداری می‌بیند. ما چنین زنانی داریم. زنان ما چیزی کم ندارند که بخواهند از فرهنگ دیگری وام بگیرند. زنان ما الگویی مانند زهرای اطهر (س) دارند.
حجتالاسلاموالمسلمین مسعود عالی - ۲۳/۱۱/۱۳۹۸