به گزارش شهرآرانیوز بهتر است واژه «ایدز» را فراموش و بهجایش از «اچآیوی» استفاده کنیم. اچآیوی یک بیماری ویروسی واگیردار است که قدرت دفاعی بدن را در مقابل بیماریها و عفونتها کم میکند. اینکه چرا میگوییم اچآیوی نه ایدز، به این دلیل است که ایدز که به صورت مصطلح بیشتر ما از آن برای اشاره به این بیماری استفاده میکنیم، مرحله پایانی این بیماری است که علائم ضعف دستگاه ایمنی، خودش را نشان میدهد و رسیدن به آن دستکم ١٠سال طول میکشد، آنهم اگر دارویی استفاده و درمانی نشود.
کم نیستند کسانی که به این ویروس مبتلا هستند و از ترس و نگرانی نگاه اطرافیان و جامعه دست به هیچاقدام درمانی نمیزنند. برخی حتی حاضر نیستند درباره بیماریشان با نزدیکترین افرادشان صحبت کنند. بدون شک، عده زیادی از این افراد اطلاعی از مراکز مشاورهای بیماریهای رفتاری ندارند. این درحالی است که این بیماری از سال ۱۳۶۵ و پس از شناسایی نخستین ابتلا به ویروس اچآیوی در ایران، هنوز هم جزو دغدغههای جامعه بهداشتی کشورمان محسوب میشود. فرارسیدن روز جهانی «ایدز» بهانه خوبی است تا یکبار دیگر به ابعاد این بیماری بپردازیم.
برخلاف بیماریهای واگیردار مثل سرماخوردگی، کرونا و...، اچآیوی باید از طریق خون و ترشحات وارد بدن شود. در صورت مصرف مرتب دارو، تعداد ویروسهای اچآیوی در بدن بسیار کم میشود و امکان انتقال بیماری به نزدیک صفر میرسد. پس، از طریق بوسیدن و معاشرتداشتن با یکدیگر، حمام عمومی، استخر، توالت و... به فرد دیگر منتقل نمیشود. این ویروس فقط از سه راه به دیگران منتقل میشود که عبارت است از:
بیشترین احتمال انتقال از مادر آلوده به کودک در اواخر زمان بارداری و بهویژه هنگام زایمان و شیردهی است که اینهم اصلا بهمعنای این نیست که زنان مبتلا به اچآیوی باید قید مادرشدن را بزنند. این زنان باید قبل و حین بارداری درمانهای ویژهای را دریافت کنند تا ویروس به کمترین میزان ممکن در بدنشان برسد و قابلیت انتقال نداشته باشد. وضع حملشان نیز باید بهصورت سزارین باشد و نوزاد هم بعد از تولد داروهای خاصی را دریافت کند. یادتان باشد اگر مداخله درمانی دراینباره صورت نگیرد، احتمال ابتلای نوزاد از مادر به ۴۵درصد هم خواهد رسید.
این حالت ممکن است در زمان انتقال خون اتفاق بیفتد. خوشبختانه در کشور ما تابهحال چنین اتفاقی گزارش نشده است، اما بین معتادان تزریقی که از سرنگ آلوده استفاده کردهاند، زیاد مشاهده شده است. افرادی هم که از وسایل تیز و برنده برای اعمالی مانند خالکوبی، حجامت و ختنه استفاده میکنند و این وسایل آغشته به خون آلوده است، بهشدت در معرض ابتلا هستند.
یکیدیگر از مایعات بدن که حاوی تعداد زیادی گلبول سفید است، ترشحات جنسی است و این یعنی درصورتیکه این ترشحات وارد مخاط تناسلی فرد سالم شود، میتواند بیماریزا باشد. نرخ ابتلا در این حالت دوونیمبرابر بیشتر است. بنابراین، لازم است حتی با همسرتان هم روابط جنسی محافظتشده داشته باشید. در ضمن، وجود عفونتهای دیگر دستگاه تناسلی، خطر این انتقال را افزایش میدهد. راه انتقال جنسی در بسیاری از کشورها ازجمله ایران، شایعترین راه انتقال است. بد نیست بدانید که ٧٠درصد زنان ایرانی مبتلا به اچآیوی از همسرانشان این بیماری را گرفتهاند.
۵۴.۹ درصد
روابط جنسی
۵/۱۲ درصد
اعتیاد تزریقی
۶/۳۲ درصد
بقیه راههای ابتلا
نکته: در سالهای پیش از اجرای سیاست پالایش ۱۰۰ درصدی خون سالم توسط سازمان انتقال خون، فقط ۲درصد از این موارد مربوط به خون و فراوردههای خونی بوده است.
ویروس اچآیوی برای زندهماندن حتما باید خودش را به گلبولهای سفید بدن انسان برساند و در آنجا جایگزین شود؛ یعنی خارج از بدن انسان فرصتی برای نفسکشیدن نخواهد داشت و بهراحتی هم با مواد ضدعفونیکنندهای مانند الکل و بتادین و حرارت بیش از ۵٧درجه از بین میرود.
چندی پیش یکی از کارشناسان مسئول بیماریهای عفونی و رفتاری دانشگاه علومپزشکی مشهد، بیاطلاعی مردم از اچآیوی را مسبب ابتلا به این بیماری خوانده بود. اطلاعات کم و ناقص و همچنین آگاهی نادرست مردم باعث شده است با مبتلایان به این بیماری هم در جامعه درست رفتار نشود.
از عمده مشکلات بیماران اچآیوی که ناشی از نگاه منفی جامعه به آنهاست، میتوان به این موارد اشاره کرد:
ترس از رهاشدن و برچسبهایی که به آنها زده میشود.
پنهانکردن بیماری از دیگران که باعث شیوع موج پنهانی ابتلا میشود.
برای کمکردن خطرات این بیماری بهتر است برچسب و بار منفی بیماری را از روی بیماران برداریم تا مبتلایان بتوانند بهراحتی برای درمان و آزمایشدادن اقدام کنند.
بهجای طردکردن آنها از خانواده، حمایتشان کنیم؛ این عمل مستلزم آگاهیدادن به خانوادههای بیماران و پذیرش بیمار و ارتباط با آنهاست.
ارتباط نزدیک مشاور و دکتر معالج با بیمار؛ اینکه وضعیت این افراد درک شود، سبب میشود دوباره به مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری و عفونی مراجعه کنند.
رسانهها برای اطلاعرسانی صحیح و درست به افراد جامعه، پای کار بیایند.
برگزاری دورههای آموزشی برای همه افراد از پزشک و پرستار گرفته است تا بچهها، درباره نحوه انتقال بیماری و پیشگیری ساده و درمان، برای اینکه موج وحشت و نگرانی بیدلیل جامعه درباره این بیماری از بین برود.
اچآیوی ویروس نقص ایمنی بدن انسان است. این ویروس با ازبینبردن سلولهای مهم بدن بهنام «لنفوسیتهای تی» که با بیماری و عفونت مبارزه میکنند، سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکند.
ویروس اچآیوی درمان قطعی ندارد، اما با مراقبتهای پزشکی مناسب، میتواند کنترل شود. داروهای اچآیوی درمان ضدویروسی دارند. این داروها میزان ویروس افراد را به تعداد کمی میکاهند و این بیماران میتوانند زندگی طولانی و سالم داشته باشند.
براساس اعلام وزارت بهداشت، تخمین زده میشود که از ابتدای شناسایی ایدز در ایران (سال ۱۳۶۵) تاکنون، ۴۶هزارو۱۴۵ نفر در کشور به اچآیوی مبتلا شده باشند که از این تعداد تا پایان خرداد امسال ۲۳هزارو۹۰۲ نفراز بین افراد مبتلا به اچآیوی شناسایی، ثبت و گزارش شدهاند و زنده هستند.
علل ابتلا به اچآیوی در بین کل مواردی که از سال۱۳۶۵ تاکنون در کشور به ثبت رسیدهاند، بهترتیب، تزریق با وسایل مشترک در مصرفکنندگان مواد (۵۵.۷درصد)، رابطه جنسی (۲۶.۲درصد) و انتقال از مادر به کودک (۱.۷درصد) بوده است. راه انتقال حدود ۱۶.۴ درصد از این گروه نامشخص مانده است.
حدود ۸۱درصد کل مبتلایان را مردان و ۱۹درصد را زنان تشکیل میدهند؛ اما الگوی راه انتقال و درصد ابتلای زنان و مردان در سالهای گذشته تغییر کرده است، بهگونهای که از کل موارد شناسایی و گزارششده در سهماه نخست امسال، ۲۶درصد را زنان و ۷۴درصد را مردان تشکیل میدهند.
۷۵ درصد
۷۵درصد از کل موارد شناختهشده در زمان تشخیص، در گروه سنی ۲۰ تا ۴۵سال بودهاند.