سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز اگر یک شرایط آزمایشگاهی برایمان به‌وجود بیاید تا مسواکی را که در حمام می‌گذاریم ازنظر میکروب‌ها بررسی کنیم به‌احتمال زیاد دیگر رغبتی به استفاده از آن نداریم. درست است که حمام را تمیزترین قسمت خانه می‌دانیم، ولی اگر به نکته‌های بهداشتی و ایمنی آن توجه نداشته باشیم محل ایجاد بسیاری از بیماری‌ها، مسمومیت‌ها، بریدگی‌ها، سوختگی‌ها و حوادثی است که سلامت و امنیت ما را به‌خطر می‌انداز‌د. همین موضوع به‌ظاهر کم‌اهمیت را قرار است از جنبه‌های مختلف بررسی کنیم تا با سلامت، بهداشت و امنیت بیشتری استحمام کنیم.
اگر در خانه فرد سالمند یا میان‌سالی دارید که دید ضعیفی دارد، روشنایی حمام را کامل تأمین کنید. از آنجایی که افزایش سن معمولا سبب کاهش قدرت دید می‌شود، لازم است محیط حمام و سرویس بهداشتی از نور کافی برخوردار باشد، زیرا نور کم، خطر لیز خوردن به‌دلیل قرار گرفتن اجسام در زیر پا را افزایش می‌دهد.
در زمان استحمام یا پس از دوش گرفتن نباید وسیله برقی را با دست خیس لمس کرد، فقط زمانی که دست‌ها خشک هستند این کار را باید انجام داد. برای نمونه اگر می‌خواهید موهایتان را سشوار یا اتو کنید بهتر است صبور باشید تا دستتان خشک شود. همچنین وقتی کارتان تمام شد وسیله‌های برقی را از پریز جدا کنید و آنها را در اتاق دیگری که آب وجود ندارد قرار دهید.
دمپایی‌هایی با کفی غیر لغزنده که ثبات بیشتری دارند ویژه حمام تهیه کنید. منظور افزایش تعادل است و یک گزینه خوب کفپوش‌های ضدلغزش یا نوار‌های ضدلغزش است که به دوش یا وان می‌چسبند. تشک‌های ضدلغزش هم رطوبت را جذب می‌کنند و چسبندگی به کف را افزایش می‌دهند.
ترکیب محصولات شوینده مانند شامپوها، نرم‌کننده‌ها، ژل‌ها و صابون‌ها طوری است که لیز و لغزنده هستند؛ بنابراین در حمام این شوینده‌ها را در محل مناسب قرار دهید و از بسته بودن در ظرف‌ها خاطرجمع شوید تا کف حمام نریزند. همچنین پیش از ورود به حمام، کف را از این نظر بررسی کنید.
کپک یا قارچ در محیط‌های مرطوب خانه‌ها سبب بروز بیماری‌هایی مانند آسم می‌شود. نوعی قارچ سیاه، چسبنده و لزج است که برای رشد در محیط داخلی به رطوبت نیاز دارد، بنابراین اغلب در اطراف لوله‌های آب یا نواحی مرطوب رشد می‌کند. بیشتر افراد بدون آنکه خودشان متوجه باشند، دچار علائمی مانند سردرد، تهوع و آسمی هستند که به این قارچ مرتبط است. برای جلوگیری از تشکیل این کپک می‌توان از محلول‌های کلراین استفاده و تهویه کافی در محیط ایجاد کرد تا محیط کامل خشک و شرایط برای رشد این کپک نامناسب شود. پیشنهاد می‌شود پس از استحمام مدتی هواکش حمام را روشن و در حمام را باز بگذارید.
دمای آب را طوری تنظیم کنید که از ۴۵درجه سانتی‌گراد بالاتر نرود تا از سوختگی و حوادث حرارتی جلوگیری شود. اگر دماسنج ندارید، آرنج یا مچ دست خود را زیر آب بگیرید تا گرمی و سردی آب را بررسی کنید. اگر کودک نوپایی دارید به او بیاموزید که ابتدا شیر آب سرد و سپس شیر آب گرم را باز کند.
معمولا افراد دارو‌ها و مواد شیمیایی پاک‌کننده را در حمام نگهداری می‌کنند که کار اشتباهی است. بعضی دارو‌ها در یک بار مصرف هم برای کودکان کشنده هستند؛ بنابراین بی‌احتیاطی در این‌طور وقت‌ها بسیار خطرناک است و، چون مسمومیت ناشی از مواد شیمیایی یا دارو‌ها شایع است ضروری است نکته‌های ایمنی در این‌باره را جدی گرفت. لازم است مواد شوینده را در یک کابینت جداگانه در ارتفاع نگهداری کرد که دسترسی به آن برای کودکان آسان نباشد. بهتر است این کابینت دارای کلید یا نوعی امنیت اضافی هم باشد. سعی کنید در بطری‌هایی را که برای نگهداری از این‌گونه مواد استفاده می‌کنید محکم کنید.
رفت‌وآمد در محیط‌های خیس برای سالمندان و توان‌یابان دشوار است و برای حفظ تعادل آنها باید تمهیداتی داشت. ویلچر حمامی تاشو که به رضایتمندی این افراد از عملکردشان کمک می‌کند گزینه مناسبی برای جلوگیری از وارد شدن صدمه‌های مختلف است. با این وسیله کاربر راحت‌تر و مستقل‌تر از پیش به کار‌های شخصی‌اش در حمام می‌پردازد و احساس آرامش بیشتری دارد. همچنین این وسیله سبک است و به‌آسانی جابه‌جا می‌شود.
هرگز کودکان را حتی برای یک دقیقه بدون نظارت تنها نگذارید. نوزادان در این باره خطرپذیرتر هستند و درصورتی که به شکم در وان بیفتند در چند سانتی‌متر آب هم غرق و خفه می‌شوند. اگر به هر دلیل ضروری باید حمام را ترک کنید نوزاد را در یک حوله بپیچید و با خودتان ببرید، ولی به دلایل کم‌اهمیت و معمولی مثل جواب دادن به تلفن این کار را نکنید.
به کودک خود بیاموزید که همیشه در وان بنشیند، تا لیز نخورد. همچنین همه وسایل حمام کردن و بازی او را از قبل کنارش بگذارید و به او یادآوری کنید به‌تن‌هایی از وان بیرون نیاید.
پوشاندن شیر آب با یک محافظ یا پوشش نرم می‌تواند سر کودک را از ضربه و خطر محافظت کند. اجازه ندهید که کودک شیر آب را لمس کند، زیرا گاهی سوختگی با آب داغ به او آسیب می‌زند.
اطراف وان حمام باید خشک و خالی از آب باشد و برای ایمنی بیشتر باید صندلی‌ها یا حلقه‌های حمام وجود داشته باشد تا کودک از هر خطری در امان باشد. آب وان حمام را زمانی که استفاده نمی‌کنید، تخلیه کنید. اگر کودک دارید دریچه خروج آب را باز کنید و اجازه دهید آب وان خارج شود.
همیشه بعد از سه‌بار استفاده از حوله باید آن را بشویید. الیاف حوله طوری است که رطوبت را در خود نگه می‌دارد و بستر مناسبی برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌هاست. حوله‌ها را باید زود‌به‌زود بشویید تا از بروز بیماری‌های پوستی جلوگیری شود.
در انتخاب محل رخت‌آویز یا جای وسایل داخل حمام دقت کنید. هر‌قدر برای گرفتن و برداشتن حوله، شامپو، لباس و... نیاز به کش آمدن بیشتر باشد، به همان اندازه خطر از دست دادن تعادل و زمین خوردن بیشتر می‌شود. پس وسایل را در محلی قرار دهید که به راحتی برای سالمند در دسترس و دارای ارتفاع مناسبی باشد.
از محل‌هایی که در حمام ممکن است خطر زیادی افراد را تهدید کند، جای نصب هواکش است. به‌ویژه وقتی که اتصالی داشته باشد. بیشتر وقت‌ها دو کلید روشن شدن چراغ و هواکش کنار هم هستند و وقتی اتصالی وجود داشته باشد، با فشار دادن کلید هواکش، برق به‌طور کامل قطع می‌شود. این‌طور وقت‌ها به کسی که در حال استحمام است استرس زیادی وارد می‌شود و لازم است چنین نقص‌هایی برطرف شود. نکته دیگر اینکه هر‌چه دریچه و پروانه هواکش بزرگ‌تر باشد و دور آن کمتر، عملکرد آن بهتر است، زیرا به این شکل هوا به مرور زمان تهویه می‌شود و صدای کمتری هم ایجاد می‌کند.
پیامد‌های شوک الکتریکی در حمام شدیدتر از هر بخش دیگر خانه است، زیرا پوست مرطوب مقاومت بدن را در برابر جریان برق کم می‌کند. برای تأسیسات الکتریکی در حمام، الزام‌هایی وجود دارد و بیشتر کار‌های برق باید با مقررات ساختمانی مطابقت داشته باشد. در حمام، چراغ‌های سقفی بسته به چراغ‌هایی که آویزان هستند، ترجیح داده می‌شوند و همه اتصالات سبک که محصور نیستند باید از دسترس کسی که از حمام یا دوش استفاده می‌کند دور باشد.
توالت‌هایی که در حمام نصب می‌شوند معمولا به‌طور منظم و مرتب تمیز و ضدعفونی می‌شوند، ولی جرم‌هایی که فراموش می‌شوند یا در مناطقی تجمع دارند که افراد به آن بی‌توجه هستند، می‌توانند منبع مناسبی برای تجمع انواع میکروب‌ها باشند. شاید دانستن این موضوع خوشایند نباشد درحالی که محققان نشان داده‌اند این میکروب‌ها حتی روی مسواکی که در کنار آینه حمام قرار دارد هم دیده شده‌اند.
حمام و سرویس بهداشتی دو بخش مهم خانه از نظر ایمنی هستند و احتمال بروز خطر در این دو بخش از هر بخش دیگر خانه بیشتر است.
گرمایش مرکزی امن‌ترین راه برای گرم نگه داشتن حمام است، ولی اگر بخاری برقی دارید باید آن را در یک محل ثابت و فاصله مطمئن از حمام یا دوش قرار دهید. همچنین اگر قرار است برای تأمین هوای گرم از آب‌گرمکن‌های برقی و گازی در سرویس بهداشتی استفاده کنید باید ثابت و با سیم دائمی باشند مگر اینکه از سوکت نصب شده در سه‌متری حمام یا دوش تغذیه شوند.
تلفن همراه را با خودتان به سرویس بهداشتی یا حمام نبرید. شما هر بار بعد از استفاده از دست‌شویی دست‌های خود را می‌شویید، ولی نمی‌توانید تلفن همراه خود را بشویید و ضدعفونی کنید؛ بنابراین باکتری‌ها و میکروب‌های داخل سرویس بهداشتی را با تلفن همراه به اتاق خوابتان می‌برید.
نصب پریز‌ها در حمام یا اتاق دوش، به غیر از واحد‌های تأمین‌کننده برق ریش‌تراش، مجاز نیست مگر اینکه پریز در سه متری حمام یا دوش نصب شود.
آب‌گرمکن‌های دیواری دو تا سه برابر آب‌گرمکن‌های زمینی نیاز به مصرف گاز دارند و به‌همین دلیل اکسیژن موجود در فضای خانه را بیشتر مصرف می‌کنند. در شرایطی که هوا به‌خوبی در خانه یا محیطی که آب‌گرمکن نصب شده است جریان نداشته باشد، کمبود اکسیژن سبب بدسوزی آب‌گرمکن و تولید گاز سمی co می‌شود. با این توصیف حمام جای مناسبی برای نصب آب‌گرمکن نیست. از این‌رو برای نصب آب‌گرمکن‌های دیواری افزون بر اینکه باید جنبه‌های مختلف ایمنی را در نظر گرفت، ضروری است پیش‌بینی‌های لازم درباره ورود هوای تازه هم داشت.
هر وقت که قصد استحمام دارید مطمئن شوید وسایل مورد نیاز برای حمام کردن را در دسترس دارید به این ترتیب مجبور نمی‌شوید از اتاق بیرون بروید و به دنبال چیزی که فراموش کرده‌اید بگردید.