به‌مناسبت میلاد باسعادت امام اول شیعیان، حضرت امیرالمؤمنین (ع)، چه بهتر که سراغ کلام گهربار ایشان برویم و از ایشان بیاموزیم که اهل‌بیت (ع) اهل حق بودند و همواره در گفتار و رفتارشان حق‌گو و حق‌گرا بودند. پیامبر خدا (ص) و امامان (ع) بهترین الگو‌های حق‌گرایی در جهان‌اند و همواره مردم را به حق‌شناسی و حق‌پذیری و حق‌طلبی دعوت کرده‌اند. رهنمود‌های امام‌علی (ع) درباره شبکه مسائل حق، همیشه زنده و سودمند و راهگشاست. باید از احادیث امام‌علی (ع) در ابعاد گوناگون حق، درس گرفت و به سعادت رسید.
امیرمؤمنان امام‌علی (ع) در تبیین راه نجات فرموده‌اند: «ثلاثَ فِیهِنَّ النجاه لُزومُ الحَقِّ و تَجَنُّبُ الباطِلِ وَ رُکوبُ الجدّ؛ نجات و رستگاری در سه چیز است: پایبندی به حق، و دوری از باطل و سوار شدن بر مرکب جدیت» (عیون الحکم و المواعظ لیثی واسطی، قرن ششم، ص ۴۱۲/ غررالحکم و دررالکلم آمدی، ج ۳، ص ۳۳۱).
مطابق این حدیث شریف، رهایی و آزادی و رستگاری انسان‌ها در سه کار است. جهانیان در زندگی درپی نجات هستند. امام‌علی (ع) در این حدیث، راه نجات را نشان داده‌اند. رهایی از مشکلات و گرفتاری‌ها و انحراف‌ها و عقب‌ماندگی‌ها در توجه به متن و محتوای این حدیث است.
حق‌شناسی و حق‌گویی و حق‌طلبی و حق‌گرایی و عمل به حق و برپایی و اجرای حق در جمله «لزوم‌الحق» نهفته است. مراد از لازم بودن حق، این است که انسان همیشه و پیوسته همراه حق باشد و هرگز از آن جدا نشود و هیچ‌گاه به باطل میل نکند. منبع شناخت حق چیست؟ منبع اصلی شناخت حق، وحی الهی و حدیث و عقل سلیم است.
ملازم حق بودن در هر شرایطی نیازمند شناخت دقیق حق است. پیامبران و امامان، بزرگ‌ترین راهنمایان حق بوده‌اند. اطاعت و پیروی از آنان و همراهی با آن‌ها تنها راه نجات است. لزوم در اینجا، پیوسته ماندن با حق و ملازم حق بودن و چسبیدن به حق و فهم ضرورت حق و تعهد نسبت‌به حق است. هیچ‌چیز نباید انسان را از حق‌گرایی بازدارد. کوتاهی و ضعف در حق‌گرایی با لزوم در تعارض است. در ادامه به چند حدیث از امام اشاره می‌شود.
دوری گزیدن از باطل نیز برای نجات لازم است. باید حق‌گرا و باطل‌گریز بود تا نجات حاصل شود. امکان دارد فردی در موضوعاتی حق‌گرا باشد یا در شرایطی که به نفع اوست، حق‌گرا باشد، اما در موضوعات و شرایط دیگر، باطل‌گرا شود. حق و باطل در مقابل هم هستند. باید در همه شرایط حق‌گرا بود و از باطل اجتناب کرد. باطل به‌معنای نادرست و غلط و ناراست و ناصواب و عاطل و بی‌فایده و بیهوده و عبث و دروغ و خلاف واقع و بی‌اعتبار و پوچ و تباه و نادرست است.
امیرمؤمنان، امام‌علی (ع)، در این حدیث، «تجنب‌الباطل» را یک عامل نجات معرفی کرده‌اند. اجتناب به‌معنای احتراز و امتناع و خودداری و دوری و کناره‌گیری و پرهیز و گریز است. باید در همه زمینه‌ها از باطل دوری کرد. امام در حدیث دیگری فرموده‌اند: «من نصر الباطل خسر؛ هرکه باطل را یاری کند، زیان کند» (غررالحکم‌ودررالکلم، ج ۵، ص ۱۴۵).
کسی که در عبادات و طاعات و آنچه باید بکند، جد و جهد تمام‌وکامل داشته باشد، گویا که بر جد سوار است. رکوب به‌معنای برنشستن و سوار شدن و و ارتکاب و انجام است. «رکوب‌الجد» در این حدیث علوی، عامل نجات شناخته شده است. جدیت، پافشاری و تلاش و کوشش و سعی و مداومت و تکاپو و جدی بودن است و تنبلی و بی‌حالی و سستی و ضعف در کارها، راه نجات را می‌بندد. نجات با سخت‌کوشی و پرتلاشی و فعال بودن همراه است.