به گزارش شهرآرانیوز، این انیمیشن سینمایی در ژانر کودک و نوجوان از تولیدات حسینیه هنر و محصولی از مدرسه سینمایی اندیشه و هنر است که به نام ماه شناخته میشود. به همین بهانه گفتگویی با محمدعلی بصیری نیک کارگردان انیمیشن "ساعت جادویی" ترتیب دادهایم.
تاکنون چه بازتابهایی از خانه جشنواره فیلم فجر و سینماهای مردمی دریافت کردهاید؟
خدا را شکر در نمایش فیلم و نشست اتفاقات خوبی افتاد و بازخوردهای مثبتی از اهالی رسانه در نشست دریافت کردم. نقدهایی نیز در فضای مجازی منتشر شده که به دید سازندگی به آن نگاه میکنیم، البته در جشنواره فیلمهای کودک و نوجوان اصفهان بازخورد مناسبی داشتیم.
ساخت انیمیشن کار دشواری است، شروع اولیه فیلم چه زمانی بود؟
ما یک شرکت بومی هستیم و در مشهد فعالیت میکنیم، چند سال پیش پروژهای به نام "مشهد دوستداشتنی" در زمینه از بین رفتن بافت معماری قدیمی مشهد کار کردیم. بعد از آن تصمیم گرفتیم برخی بناهای تاریخی را در قالب انیمیشن به نمایش بگذاریم، در این راستا طرحهای متفاوتی از مکانهای مختلف گرفتیم تا بررسی کنیم کدام یک قابلیت اجرا دارد. در مجموع به این نتیجه رسیدیم یک روایت تاریخی در خصوص نوع فرهنگ، سبک زندگی، مشاغل و معماری مشهد بیان کنیم که پروژه ساعت جادویی مطرح شد. در این پروژه نوع پوشش مردم به نمایش گذاشته شد که به دلیل فشار حاکمیت زمان رضا خان بر مردم تغییر کرد. همچنین صنعت نمدمالی نیز مطرح شد که این صنعت در این منطقه و ایران مطرح بوده و متاسفانه به تدریج از بین رفته است. قیام گوهرشاد چاشنی داستان شد و کار ما را در داستانگویی راحتتر کرد.
برای تولید "ساعت جادویی" به چه منابعی رجوع کردید؟
تقریبا مرحله پیشتولید طول کشید. در خصوص بناها در مشهد تحقیقات میدانی داشتیم، از کتب مختلف، آرشیو و عکسهای قدیمی نیز استفاده کردیم و مصاحبههای ویژهای با حدود ۹۰۰ نفر افراد سن بالا داشتیم که در آن بازه زمانی حضور داشتند و خودشان دادههایی را به ما دادند و یا به نقل از پدران و پدربزرگهای خود بیان کردند. تمام این دادهها جمعبندی و به یک منبع کامل، واقعی و مستند تبدیل شد که توانستیم پروژه را اجرا کنیم.
تولید انیمیشن در مشهد و دور از پایتخت چه مشکلاتی داشت؟
از نظر امکانات مشکلی نداشتیم؛ زیرا سختافزارها به روزرسانی میشود و ما نیز از تکنولوژی روز استفاده میکنیم، اما با وجود اینکه محوریت داستان پارسی، بومی و فرهنگی بود، حمایتی از ما نشد. از طرف دیگر اکثر تمرکز روی تهران است و انیماتور در شهرستانها به سختی پیدا میشود، افرادی هم که هستند دوست دارند با شرکتهای تهران یا خارج کشور همکاری کنند. ما چالش نیروی کار داشتیم، اما خوشبختانه توانستیم نیروهایی را آموزش دهیم تا در این پروژه با ما همکاری کنند.
داستان حول محور شغل خانوادگی نمدمالی بوده که از بین رفته است. عماد پسری امروزی است که ساعت جادویی را از پدربزرگ خود هدیه میگیرد و توسط آن ساعت به دوران کودکی پدربزرگش در زمان تغییر پوشش مردم و زمانی که شغل خانوادگی نمدمالی شهرت داشته، سفر میکند. عماد در آن سفر معماری و سبک پوشش ما را مشاهده میکند و برای وی جذابیت دارد. بعد از بازگشت به زمان حال این اطلاعات را به پدربزرگش ارائه میکند و میگوید میتوانیم صنعت خانوادگی خود را دوباره احیا و با سبک خودمان زندگی کنیم.
برای اینکه روند و چالشهای تولید یک انیمیشن کوتاهتر شود، چه پیشنهادی دارید؟
به طور میانگن اگر بخواهیم در سطح بینالمللی به تولید انیمیشن نگاه کنیم، تولید یک انیمیشن بلند سینمایی دو سال زمان میبرد، اما اصلیترین عاملی که سبب میشود این مسئله طولانی شود مشکل مالی است. به طور مثال شما پروژهای مطرح میکنید و به قیمت امروز قرار دادبسته و تامین بودجه میکنید، اگر پروسه جلوتر برود و طولانیتر شود متاسفانه ارزش پول به دلیل شرایط اقتصادی کم میشود و دیگر ادامه کار برای ما صرفه ندارد. متاسفانه اینگونه حمایتها در کار وجود ندارد. این بسیار ناراحتکننده است پروژهای مانند ساعت جادویی که در شهر مشهد تولید میشود با پروژهای که با بودجههای چند میلیاردی از یک ارگان دولتی مورد حمایت قرار میگیرد، مقایسه شود. واقعا دو دنیای جدا هستند. پول میتواند کارهای زیادی انجام دهد، نیروی کار جذب کند و به راندمان کار سرعت دهد، اما این چالش وجود دارد و حمایت درستی از صنعت انیمیشن نمیشود. در چند سال اخیر این اتفاق تعدیل و کار و نگاهها به سمت انیمیشن معطوف شده و تقریبا میتوان گفت این مشکلات به تدریج در حال حل شدن است، اما سرعت حل شدن مشکلات به قدری کند بوده که باز هم مشاهده میکنیم نیروهای بسیار خوب کشور ترجیح میدهند یا از ایران مهاجرت کرده و یا با شرکتهای خارجی کار کنند و با دلار درآمد داشته باشند. نکته مثبت امسال جشنواره فجر حضور ۴ انیمیشن است. اتفاق بسیار خوبی است و نشان میدهد که به تدریج متوجه میشوند این صنعت میتواند پولساز بوده و گیشه خود را داشته باشد، اما سرعت مناسبی ندارد.
با این توضیحات پیشبینی شما از حضور "ساعت جادویی" در جشنواره فیلم فجر چیست
براساس بازخوردی که دریافت کردم مخاطبان ما ارتباط خوبی با انیمیشن خواهند گرفت؛ زیرا رده سنی گستردهای را مد نظر داریم و سعی کردیم داستان را به گونهای تعریف کنیم که برای طیف زیادی از مخاطبان جذاب باشد. بیشتر تمرکز ما روی داستانگویی بود.
در پایان چه صحبتی دارید؟
جذابیتهای زیادی در دنیا وجود دارد، اما جذابیتهای فرهنگی و سبک زندگی ما غنائمی است که دارد از یاد میرود. اگر میتوانید کمک کنید این فرهنگ و سبک زندگی ایرانی، پوشش ایرانی، معماری ایرانی و غذای ایرانی را زنده نگه دارید؛ زیرا هویت ما هستند و ما دیگر هیچ هویتی در دنیا نخواهیم داشت. بزرگترین کاری که یک هنرمند میتواند انجام دهد این است که فرهنگ خودش را به گونهای که واقعا هست و حتی جذابتر به نمایش بگذارد تا نسل آینده اندوخته جذابی از نسل گذشته خودش داشته باشد و به نسل بعدی انتقال دهد.