به گزارش شهرآرانیوز، انتشار غیرقانونی فیلم‌های سینمایی در دوره ریاست محمد خزاعی در سازمان سینمایی افزایش چشمگیری داشته است. از ابتدای سال تاکنون، فیلم‌های «خط فرضی»، «برادران لیلا»، «جنگ جهانی سوم»، «تفریق»، «بی‌رویا»، «اورکا»، «شب، داخلی، دیوار»، «ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا» به صورت غیرقانونی در شبکه‌های اجتماعی منتشر و در دسترس کاربران این پلتفرم‌ها قرار گرفته است.
اگر میانگین فروش ۲۰ میلیارد تومانی فیلم‌های اکران شده امسال را در نظر بگیریم، قاچاق این فیلم‌ها دست‌کم ۱۶۰ میلیارد تومان به اقتصاد سینما آسیب‌زده است. از میان شش فیلمی که به صورت غیرقانونی در فضای مجازی منتشر شده‌اند، فقط «جنگ جهانی سوم» به کارگردانی هومن سیدی در این مدت روی پرده رفته است. این فیلم در اکران توانست نزدیک به ۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان فروش کند.
از سال ۱۳۸۵ تاکنون حدود ۳۹ فیلم به صورت قاچاق و غیرقانونی به دست مخاطبان رسیده‌اند؛ این یعنی به طور میانگین سالی ۲.۲ فیلم قاچاق می‌شود! موج لو رفتن‌ها در این ۱۷ سال با «سنتوری» ساخته داریوش مهرجویی آغاز شد.
در همان زمان‌ها بود که بحران قاچاق فیلم شکل جدیدی به خود گرفت و منجر به مجادلاتی میان سازمانی شد و کار حتی به دادگاه و دعوا‌های حقوقی کشید. دعوا‌هایی که در پایان سرنوشت اکثر آن‌ها مبهم و نامعین باقی می‌ماند و رسانه‌ای نمی‌شد و در موارد معدودی شاهد بودیم که عاملان قاچاق، مورد مجازات کیفری قرار بگیرند به عنوان مثال قاچاقچی فیلم‌های «ابد و یک روز» و «فروشنده» در اصفهان و عامل قاچاق «متری شیش و نیم» به یک سال حبس محکوم شدند، اما همچنان با ادامه‌دار شدن دعوا‌های حقوقی، رویه لورفتن فیلم‌ها، ادامه داشت.
«برادران لیلا» اولین قربانی دور جدید انتشار غیررسمی فیلم‌های سینمایی بود. فیلمی که اگر درگیر مخالفت‌های عجیب‌وغریب نمی‌شد و رنگ اکران می‌دید، هم مخاطبان از تماشای آن روی پرده سینما‌ها محروم نمی‌شدند و هم فروش خوبی نصیب سینما‌ها می‌کرد.
«برادران لیلا» به کارگردانی سعید روستایی تابستان امسال توسط کمپانی «وایلد بانچ» حدود دو ماه در فرانسه اکران گسترده داشت و پاییز امسال هم در بلژیک، امارات و پرتغال هم به روی پرده رفت و در نهایت بیش از ۷۵۰ هزار دلار فروش جهانی داشت. اواخر دی‌ماه سال گذشته بود که برخی منابع فرانسوی از انتشار نسخه دیجیتال و اکران آنلاین فیلم «برادران لیلا» در فرانسه خبر دادند و اعلام شد نسخه بلوری این فیلم هم قرار است در روز ۲۹ مارچ معادل ۹ فروردین در فرانسه منتشر شود.
با انتشار این خبر‌ها می‌شد پیش‌بینی کرد که اگر مدیران سینمایی تصمیم جدی و فوری برای اکران فیلم در همین فاصله کوتاه نگیرند، نسخه غیرقانونی آن خیلی زود به ایران می‌رسد و در اختیار مردم قرار می‌گیرد. با این حال حتی برای اکران نوروز هم تصمیمی برای این فیلم گرفته نشد و مدیران اجازه دادند به بهای نابودی این فیلم، توقیف آن را ادامه دهند. نسخه غیرقانونی فیلم اواخر اسفند دست به دست گشت و با استقبال زیادی روبه‌رو شد. طبیعتا با توجه به اتفاق‌های اخیر اگر منتشر نمی‌شد امکان اکران آن وجود نداشت.
نسخه غیرقانونی «جنگ جهانی سوم» هم مدتی کوتاه بعد از «برادران لیلا» در ۲۰ فروردین ۱۴۰۲ در فضای مجازی منتشر شد. این فیلم بعد از نمایش در جشنواره‌های مختلف، در نشریه‌های سینمایی جهانی بازخورد‌های مثبت زیادی داشت. اولین بار در بخش افق‌های هفتاد‌و‌نهمین جشنواره فیلم ونیز به نمایش گذاشته شد و با استقبال فراوانی از سوی منتقدان سینمای جهان روبه‌رو شد.
«جنگ جهانی سوم» یکی از ۱۸ فیلم بخش مسابقه افق‌های جشنواره ونیز بود و در بخش افق‌ها موفق شد دو جایزه بهترین بازیگر مرد و بهترین فیلم را از آن خود کند. بعد از آن در جشنواره‌های توکیو، استکهلم، فریبورگ سوئیس و … هم جوایزی نصیبش شد. پس از قاچاق غیرقانونی فیلم تصور بر این بود که هرگز رنگ پرده را به خود نخواهد دید، اما به هرحال شورای صنفی نمایش، در یک اقدام به‌موقع، با تشکیل جلسه اضطراری، مصوب کرد که از ۲۶ فروردین به روی پرده برود. این فیلم با وجود انتشار نسخه قاچاق، با استقبال خوبی روبه‌رو شد و حدود ۷ میلیارد فروش کرد.
بعد از «برادران لیلا» و «جنگ جهانی سوم»، نسخه غیرقانونی «خط فرضی» به کارگردانی فرنوش صمدی و تهیه‌کنندگی علی مصفا هم اردیبهشت امسال منتشر شد. این فیلم اولین اثر سینمایی بلند فرنوش صمدی است و سحر دولتشاهی، پژمان جمشیدی، آزیتا حاجیان و حسن پورشیرازی در آن حضور دارند.
طبق برنامه‌ریزی قبلی قرار بود دی ماه سال ۱۴۰۱ اکران شود، اما به خاطر شرایط موجود و عدم استقبال مخاطب از سینما اکران آن به تعویق افتاد. بعد از انتشار نسخه غیرقانونی، بلافاصله در جلسه شورای صنفی نمایش که ۵ اردیبهشت برگزار شد، رای به اکران فیلم در هفته دوم اردیبهشت داده شد.
با این حال فیلم با وجود داشتن پروانه نمایش، در زمان اعلام شده اکران نشد. این فیلم در جشنواره سی‌وهشتم فیلم فجر در دو رشته بهترین بازیگر نقش مکمل زن و بهترین صداگذاری نامزد سیمرغ شده بود و در جشنواره‌های مختلف جهانی هم به نمایش درآمده و مورد توجه قرار گرفته بود.
«تفریق» یکی از مهمترین فیلم‌های سال ۱۴۰۰ بود و می‌شد پیش‌بینی کرد به خاطر سوژه متفاوت و بازی‌های ترانه علیدوستی و نوید محمدزاده در دو نقش مختلف، با فروش خوبی روبه‌رو شود، اما انتشار نسخه غیرقانونی فیلم معادلات را تغییر داد.
«تفریق» از جمله آثاری بود که با مجوز سازمان سینمایی در جشنواره ۲۰۲۲ تورنتو حضور پیدا کرده بود و بنابراین مشکلی برای اکران آن وجود نداشت. بعد از اتفاق‌های نیمه دوم سال گذشته و قرار گرفتن ترانه علیدوستی در لیست سیاه، به نظر می‌رسید «تفریق» به این زودی‌ها توفیق اکران پیدا نکند تا اینکه اکران فیلم در سینما‌های فرانسه، تهدید انتشار نسخه قاچاق آن را بیشتر کرد.
مخاطبان تمایل زیادی به تماشای این فیلم داشتند و در نظرسنجی سایت فیلم‌نیوز درباره اینکه تمایل دارید کدام فیلم سینمایی را روی پرده ببینید، با ۲۱.۱۳ درصد آرا بیشترین رای را نسبت به سایر گزینه‌ها به دست آورد. با وجود اظهارنظر دبیر ستاد صیانت سازمان سینمایی درباره رسیدگی به وضعیت انتشار‌های غیرقانونی باید دید وضعیت آن به کجا می‌رسد.
«ارادتمند نازنین، بهاره، تینا» به نسبت سایر فیلم‌هایی که نسخه غیرقانونی‌شان در فضای مجازی منتشر شده، قدمت بیشتری دارد. این فیلم هفت سال است رنگ پرده ندیده و درکل بعید به نظر می‌سید روزی اکران شود. حتی زمانی که در دوران شیوع کرونا بحث اکران آنلاین فیلم‌های جدید در شبکه نمایش خانگی مطرح شد، تهیه‌کننده فیلم اعلام کرد که حاضر است آن را با قیمت چهار سال قبل واگذار کند، اما باز هم به جایی نرسید.
خود عبدالرضا کاهانی هم زمانی در صفحه اینستاگرامش با انتشار یادداشت کوتاهی از احتمال پخش اینترنتی این فیلم خبر داد و نوشت با پیشنهاد دوستانی که از او خواسته‌اند فیلمش را در اینترنت منتشر کند و در دسترس مخاطبان قرار دهد موافق است. حتی نوشته بود: «مدت‌هاست با شرکت نتفلیکس برای پخش گسترده‌ی فیلم مذاکره کرده‌ام و حالا فقط منتظر جواب دیگر تهیه‌کننده فیلم هستم. آن‌چه برایم اهمیت دارد نمایش کامل و استاندارد فیلم برای شما دوستان عزیز است که حتما انجام خواهد شد.»
با این حال، اما به خاطر مخالفت تهیه‌کننده، هیچگاه چنین اقدامی انجام نداد. زمانی که خبر انتشار غیرقانونی فیلم منتشر شد برخی نوشتند که ممکن است کار خود کارگردان باشد، اما در واقعیت چنین نبوده و کاهانی چنین اقدامی انجام نداده است.
«بی‌رویا» یکی از مهمترین و درعین‌حال بحث‌برانگیزترین فیلم‌های جشنواره چهلم فجر بود؛ فیلمی که خیلی‌ها معتقد بودند به سلیقه و شعور مخاطبان احترام گذاشته و ذهن‌ها را به شدت درگیر می‌کند. بخش مهمی از بار موفقیت فیلم روی دوش بازیگران اصلی آن طناز طباطبایی، صابر ابر و شادی کرم‌رودی بود.
طباطبایی در این فیلم بازی دقیقی از بهت و نگرانی و عدم تسلط روی موقعیت‌های پیچیده پیش رویش به نمایش گذاشت و سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن را گرفت. طبق برنامه‌ریزی قبلی، قرار بود «بی‌رویا» امسال بعد از دهه اول محرم اکران شود، ولی به تاخیر افتاد و زمان اکران آن، پاییز امسال اعلام شد. اما یک ماه قبل از شروع پاییز فیلم وارد فضای مجازی شده است؛ فیلمی که نه توقیف بوده و نه حاشیه‌ای داشته. باید دید آیا برای جلوگیری ضرر و زیان فیلم، به‌زودی برای اکران آن اقدامی می‌شود یا خیر.
پس از انتشار غیر قانونی فیلم‌های «برادران لیلا» و «تفریق» با بازی ترانه علیدوستی، این بار نوبت به دیگر فیلم او با نام «اورکا» رسید تا تعداد فیلم‌های قاچاق شده این بازیگر به عدد سه برسد. «اورکا» ساخته سحر مصیبی هفتمین فیلمی است که از ابتدای سال جاری تاکنون به شکل غیر قانونی منتشر می‌شود.
«اورکا» نخستین ساخته سینمایی سحر مصیبی است که در سال ۱۴۰۰ با نگاهی به زندگی الهام سادات اصغری شناگر زن ایرانی جلوی دوربین رفت. این شناگر زن موفق به ثبت رکورد گینس شنا با دست‌های بسته در آب‌های آزاد شد. این فیلم در سال ۱۴۰۰ به تهیه‌کنندگی مشترک مهتاب کرامتی و طهورا ابوالقاسمی و با فیلمنامه‌ای از طلا معتضدی آماده نمایش شد، اما طی این دوسال هیچگاه شرایط اکران آن مهیا نشد. اورکا طی این مدت در چند جشنواره بین المللی حاضر شد که از آن جمله می‌توان به جشنواره «سانتا باربارای» امریکا، جشنواره اجیال دوحه قطر و… اشاره کرد.
«شب، داخلی، دیوار» چندمین فیلمی است که امسال قاچاق شده و برادران جلیلوند هم در بیانیه‌ای که پس از انتشار گسترده فیلم منتشر کردند. آن‌ها بیان اینکه «شب، داخلی، دیوار» را تقدیم تماشاگران خود می‌کنند، نوشته‌اند به آن‌ها گفته شده بود باید فیلم «شب، داخلی، دیوار» در روند ممیزی تغییراتی کند تا بتواند در فستیوال‌های خارجی رقابت کند یا اکران شود، ولی سازندگان فیلم با این کار موافقت نکرده‌اند. حال فیلم «شب، داخلی، دیوار» به نویسندگی و کارگردانی وحید جلیوند که نوید محمدزاده و امیر آقایی بازیگران اصلی آن هستند، امسال نماینده سینمای ایران در بخش مسابقه اصلی هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز است.